International Children's Book Day 2024: का साजरा करतात आंतरराष्ट्रीय बाल पुस्तक दिन? जाणून घ्या

Children's Book Day: डॅनिश लेखक हॅन्स ख्रिश्चन अँडरसन यांच्या सन्मानार्थ दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय बाल पुस्तक दिन साजरा केला जातो. पुस्तकांच्या वापरातून मुलांमध्ये वाचनाची आवड निर्माण व्हावी, हा या दिवसाचा उद्देश आहे. दर वर्षी, इंटरनॅशनल ब्युरो ऑफ चिल्ड्रन्स बुक्स आयसीबीडीचे आंतरराष्ट्रीय प्रायोजक होण्यासाठी नवीन विभाग निवडते. आयबीबीवाय एक थीम निवडते आणि यजमान देशातील एका सुप्रसिद्ध लेखकाला प्रत्येक ठिकाणी तरुण वाचकांना पत्र लिहिण्यास सांगते. त्यानंतर या संदेशासोबत एका पोस्टरवर एका प्रसिद्ध चित्रकाराचे चित्र आहे. आयबीबीवायने तयार केलेल्या संसाधनांसह पुस्तके आणि वाचनास प्रोत्साहन देण्यासाठी अनेक रणनीती वापरल्या जातात. तारखेपासून इतिहासापर्यंत, अधिक जाणून घ्या

काय आहे यंदाची थीम?

दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय बाल पुस्तक दिन २ एप्रिल रोजी साजरा केला जातो आणि यावर्षी तो मंगळवारी साजरा केला जाईल. आयबीबीवाय जपान (जेबीबीवाय) "आपल्या कल्पनाशक्तीच्या विंगवर समुद्र पार करा" या थीमअंतर्गत आयसीबीडी २०२४चे अधिकृत प्रायोजक होण्याचा मान मिळाला आहे.

सुप्रसिद्ध जपानी लेखक आणि २०१८ एचसी अँडरसन पुरस्कार विजेते इको काडोनो यांनी जगभरातील सर्व मुलांना एक पत्र लिहिले आहे. स्लोव्हाकियात राहणारे आणि आंतरराष्ट्रीय दृष्टीकोन असलेले जपानी कलाकार नाना फुरिया यांनी हे पोस्टर बनवले आहे. आयसीबीडी २०२४ साठी कीवर्ड कल्पनाशक्ती आहे. जेबीबीवायचा असा विश्वास आहे की कल्पनाशक्तीला चालना दिल्यास परस्पर सामंजस्य आणि सहिष्णुतेची भावना निर्माण होईल.

इतिहास

१९५३ स्वित्झर्लंडमधील झुरिच येथे स्थापन झालेल्या इंटरनॅशनल बोर्ड ऑन बुक्स फॉर यंग पीपल (आयबीबीवाय) या स्वयंसेवी संस्थेने आंतरराष्ट्रीय बाल पुस्तक दिनाचा इतिहास आयसीबीडी सुरू केला. बालपुस्तकांच्या माध्यमातून आंतरराष्ट्रीय समजूतदारपणा वाढविणे, तसेच दर्जेदार साहित्य मिळण्याच्या मुलांच्या हक्काची बाजू मांडणे हे या संस्थेचे उद्दिष्ट आहे.

१९४९ मध्ये म्युनिकमध्ये इंटरनॅशनल युथ लायब्ररीची स्थापना करणाऱ्या जर्मन लेखिका आणि पत्रकार जेला लेपमन यांनी आंतरराष्ट्रीय बालपुस्तक दिनाची संकल्पना मांडली. विशेषत: दुसऱ्या महायुद्धानंतर सहानुभूती, समजूतदारपणा आणि सांस्कृतिक देवाणघेवाण वाढविण्यासाठी बालसाहित्याच्या सामर्थ्यावर लेपमन यांचा ठाम विश्वास होता.

पहिला आंतरराष्ट्रीय बालपुस्तक दिन २ एप्रिल १९६७ रोजी हॅन्स ख्रिश्चन अँडरसन यांच्या वाढदिवसानिमित्त साजरा करण्यात आला. अँडरसन यांच्या कार्याचा जगभरातील बालसाहित्यावर खोलवर प्रभाव पडला आहे, ज्यामुळे त्यांचा वाढदिवस ही बालपुस्तके साजरी करण्यासाठी योग्य तारीख बनली आहे.

आंतरराष्ट्रीय बालपुस्तक दिनाचे महत्त्व

आंतरराष्ट्रीय बालपुस्तक दिन महत्त्वाचा आहे कारण तो जगभरातील मुलांना आनंदासाठी वाचण्यासाठी आणि अधिक साक्षर होण्यासाठी प्रोत्साहित करतो. इंटरनॅशनल बोर्ड ऑन बुक्स फॉर यंग पीपल (आयबीबीवाय) या संस्थेने आयोजित केलेल्या या वार्षिक कार्यक्रमात बालसाहित्य आणि हॅन्स ख्रिश्चन अँडरसन सारख्या लेखकांच्या निरंतर वारशाचा गौरव केला जातो. पुस्तकांच्या माध्यमातून मुलांना अनेक दृष्टिकोन शोधण्याची, त्यांच्या कल्पनाशक्तीला उजाळा देण्याची आणि वाचनाची आजीवन आवड निर्माण करण्याची संधी दिली जाते, कथाकथनशक्तीच्या माध्यमातून उज्ज्वल भविष्य घडविण्यास मदत होते.

(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून ‘हिंदुस्तान टाइम्स मराठी’ याची पुष्टी करत नाही.)