World Obesity Day: लठ्ठपणा वेळीच करा कंट्रोल, अन्यथा 'या' ४ समस्या करु शकतात हल्ला

Obesity Causes Health Problems: दिवसभर बसून काम, रात्री उशिरापर्यंत टीव्हीसमोर बसणे किंवा झोपून मोबाईलवर सोशल मीडियावर अॅक्टिव्ह असतो. पण व्यायाम, चालणे म्हटलं की नको वाटते. आपल्या जीवनशैलीत अॅक्टिव्हिटीच्या कमतरतेमुळे लठ्ठपणा होतो. लठ्ठपणा हे शंभर आजारांचे मूळ आहे, अशी जुनी म्हण आहे. हे खरे आहे की लठ्ठपणा वेळीच नाहीसा झाला नाही तर तो अनेक घातक आजारांना आमंत्रण देऊ शकतो. त्यामुळेच लठ्ठपणामुळे होणाऱ्या आरोग्याच्या समस्यांबाबत लोकांना जागरूक करण्यासाठी जागतिक लठ्ठपणा दिन साजरा केला जातो.

काय आहे जागतिक लठ्ठपणा दिवस (World Obesity Day)

जागतिक लठ्ठपणा दिन लोकांमध्ये निरोगी वजन मिळवण्यासाठी आणि राखण्यासाठी जागरूकता निर्माण करतो. हे लठ्ठपणाच्या योग्य उपचारांसाठी व्यावहारिक उपायांना प्रोत्साहन देते. २०१५ मध्ये जागतिक लठ्ठपणा फेडरेशनच्या पुढाकाराने लोकांना निरोगी वजन मिळविण्यासाठी आणि राखण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी सुरू करण्यात आले होते. रिबन पिन देखील लठ्ठपणा जागरूकता एक प्रतीक म्हणून प्रचार करण्यात आला. पिवळा हा लठ्ठपणा जागरुकतेचा रंग आहे. ही पिन तुम्हाला लठ्ठपणाच्या जागरूकतेचे समर्थन करत असल्याचे दाखवण्यात खरोखर मदत करते.

महिलांचे वजन अधिक वाढते

इंडियन जर्नल ऑफ कम्युनिटी मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, महिलांचे वजन पुरुषांपेक्षा जास्त वाढते. या संशोधनानुसार एकूण कॅलरीजचे सेवन आणि स्नॅकिंगच्या सवयीचा वजन वाढण्याशी सकारात्मक संबंध होता. जास्त वजन असलेले लोक सामान्य लोकांपेक्षा जास्त तेल वापरत होते. त्याच वेळी, लठ्ठ लोक भाज्यांचे सरासरी सेवन कमी करत होते. वर्ल्ड ओबेसिटी फेडरेशनच्या अलीकडील संशोधनानुसार, निरोगी वजन असलेल्या लोकांपेक्षा जास्त वजन असलेल्या लोकसंख्येमध्ये मृत्यूचा धोका २२% जास्त असतो. लठ्ठ लोकांमध्ये हा धोका दुपटीने वाढतो.

काय सांगतात डॉक्टर

गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट आणि ओबेसिटी डॉक्टर अविनाश टांक यांनी इंस्टाग्राम पोस्टमध्ये स्पष्ट केले आहे की, लठ्ठपणामुळे दैनंदिन जीवनात अनेक आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. लठ्ठपणामुळे श्वासोच्छवासाचा त्रास, जास्त घाम येणे, घोरणे, सतत थकवा जाणवणे, पाठ आणि सांधेदुखी, एकटेपणा जाणवणे असे अनेक समस्या उद्भवतात.

लठ्ठपणामुळे होऊ शकतात हे आजार

लैंगिक इच्छा संपुष्टात येऊ शकते

अविनाश टांक स्पष्ट करतात की लठ्ठपणाचा थेट संबंध हार्मोनल असंतुलनाशी असतो. यामुळे टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी होते. यामुळे लैंगिक इच्छा संपुष्टात येऊ शकते.

लठ्ठपणामुळे होऊ शकतो हृदयविकार

लठ्ठपणामुळे उच्च रक्तदाब आणि असामान्य कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढण्याची शक्यता असते. यामुळे उच्च एलडीएल कोलेस्ट्रॉल, कमी एचडीएल कोलेस्ट्रॉल (चांगले कोलेस्ट्रॉल) किंवा ट्रायग्लिसराइड्सची उच्च पातळी असण्याची शक्यता वाढते. याला डिस्लिपिडेमिया देखील म्हणतात. हे सर्व हृदयरोग आणि स्ट्रोकसाठी जोखीम घटक आहेत.

टाइप २ मधुमेह

रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी शरीर ज्या प्रकारे इन्सुलिन वापरतो त्यावर लठ्ठपणा परिणाम करू शकतो. यामुळे इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता आणि मधुमेहाचा धोका वाढतो, विशेषत: टाइप २ मधुमेह.

ऑस्टियोआर्थराइटिसचा धोका वाढतो

जास्त वजन असलेल्या महिलांमध्ये गुडघ्याच्या ऑस्टियोआर्थरायटिसचा धोका जवळजवळ ४ पट जास्त असतो. जास्त वजन असलेल्या पुरुषांसाठी धोका ५ पटीने जास्त असतो. सांध्यावरील यांत्रिक ताण वाढल्याने, पोटावरील चरबीमुळे शरीरात दीर्घकाळ सूज होण्याचा धोका देखील वाढतो. हा तीव्र दाह संधिवात आणि इतर विकारांना प्रोत्साहन देऊ शकतो.

Obesity Causes Health Problems: दिवसभर बसून काम, रात्री उशिरापर्यंत टीव्हीसमोर बसणे किंवा झोपून मोबाईलवर सोशल मीडियावर अॅक्टिव्ह असतो. पण व्यायाम, चालणे म्हटलं की नको वाटते. आपल्या जीवनशैलीत अॅक्टिव्हिटीच्या कमतरतेमुळे लठ्ठपणा होतो. लठ्ठपणा हे शंभर आजारांचे मूळ आहे, अशी जुनी म्हण आहे. हे खरे आहे की लठ्ठपणा वेळीच नाहीसा झाला नाही तर तो अनेक घातक आजारांना आमंत्रण देऊ शकतो. त्यामुळेच लठ्ठपणामुळे होणाऱ्या आरोग्याच्या समस्यांबाबत लोकांना जागरूक करण्यासाठी जागतिक लठ्ठपणा दिन साजरा केला जातो.

काय आहे जागतिक लठ्ठपणा दिवस (World Obesity Day)

जागतिक लठ्ठपणा दिन लोकांमध्ये निरोगी वजन मिळवण्यासाठी आणि राखण्यासाठी जागरूकता निर्माण करतो. हे लठ्ठपणाच्या योग्य उपचारांसाठी व्यावहारिक उपायांना प्रोत्साहन देते. २०१५ मध्ये जागतिक लठ्ठपणा फेडरेशनच्या पुढाकाराने लोकांना निरोगी वजन मिळविण्यासाठी आणि राखण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी सुरू करण्यात आले होते. रिबन पिन देखील लठ्ठपणा जागरूकता एक प्रतीक म्हणून प्रचार करण्यात आला. पिवळा हा लठ्ठपणा जागरुकतेचा रंग आहे. ही पिन तुम्हाला लठ्ठपणाच्या जागरूकतेचे समर्थन करत असल्याचे दाखवण्यात खरोखर मदत करते.

महिलांचे वजन अधिक वाढते

इंडियन जर्नल ऑफ कम्युनिटी मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, महिलांचे वजन पुरुषांपेक्षा जास्त वाढते. या संशोधनानुसार एकूण कॅलरीजचे सेवन आणि स्नॅकिंगच्या सवयीचा वजन वाढण्याशी सकारात्मक संबंध होता. जास्त वजन असलेले लोक सामान्य लोकांपेक्षा जास्त तेल वापरत होते. त्याच वेळी, लठ्ठ लोक भाज्यांचे सरासरी सेवन कमी करत होते. वर्ल्ड ओबेसिटी फेडरेशनच्या अलीकडील संशोधनानुसार, निरोगी वजन असलेल्या लोकांपेक्षा जास्त वजन असलेल्या लोकसंख्येमध्ये मृत्यूचा धोका २२% जास्त असतो. लठ्ठ लोकांमध्ये हा धोका दुपटीने वाढतो.

काय सांगतात डॉक्टर

गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट आणि ओबेसिटी डॉक्टर अविनाश टांक यांनी इंस्टाग्राम पोस्टमध्ये स्पष्ट केले आहे की, लठ्ठपणामुळे दैनंदिन जीवनात अनेक आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. लठ्ठपणामुळे श्वासोच्छवासाचा त्रास, जास्त घाम येणे, घोरणे, सतत थकवा जाणवणे, पाठ आणि सांधेदुखी, एकटेपणा जाणवणे असे अनेक समस्या उद्भवतात.

लठ्ठपणामुळे होऊ शकतात हे आजार

लैंगिक इच्छा संपुष्टात येऊ शकते

अविनाश टांक स्पष्ट करतात की लठ्ठपणाचा थेट संबंध हार्मोनल असंतुलनाशी असतो. यामुळे टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी होते. यामुळे लैंगिक इच्छा संपुष्टात येऊ शकते.

लठ्ठपणामुळे होऊ शकतो हृदयविकार

लठ्ठपणामुळे उच्च रक्तदाब आणि असामान्य कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढण्याची शक्यता असते. यामुळे उच्च एलडीएल कोलेस्ट्रॉल, कमी एचडीएल कोलेस्ट्रॉल (चांगले कोलेस्ट्रॉल) किंवा ट्रायग्लिसराइड्सची उच्च पातळी असण्याची शक्यता वाढते. याला डिस्लिपिडेमिया देखील म्हणतात. हे सर्व हृदयरोग आणि स्ट्रोकसाठी जोखीम घटक आहेत.

टाइप २ मधुमेह

रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी शरीर ज्या प्रकारे इन्सुलिन वापरतो त्यावर लठ्ठपणा परिणाम करू शकतो. यामुळे इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता आणि मधुमेहाचा धोका वाढतो, विशेषत: टाइप २ मधुमेह.

ऑस्टियोआर्थराइटिसचा धोका वाढतो

जास्त वजन असलेल्या महिलांमध्ये गुडघ्याच्या ऑस्टियोआर्थरायटिसचा धोका जवळजवळ ४ पट जास्त असतो. जास्त वजन असलेल्या पुरुषांसाठी धोका ५ पटीने जास्त असतो. सांध्यावरील यांत्रिक ताण वाढल्याने, पोटावरील चरबीमुळे शरीरात दीर्घकाळ सूज होण्याचा धोका देखील वाढतो. हा तीव्र दाह संधिवात आणि इतर विकारांना प्रोत्साहन देऊ शकतो.

(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)