Yoga Mantra: एकाग्रता आणि तीव्र स्मरणशक्ती वाढवण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी आवर्जून करावीत ही योगासन!

Parenting Tips: योगामुळे विविध शारीरिक, मानसिक आणि मानसिक पैलूंद्वारे लक्ष केंद्रित होते किंवा म्हणूनच तज्ञांचा दावा आहे की विशिष्ट मुद्रा (आसन), श्वास नियंत्रण (प्राणायाम) आणि ध्यान यांचे संयोजन एकाग्रता सुधारण्यास हातभार लावते. योग मन आणि शरीर यांच्यातील संबंधावर भर देतो आणि जसजसे साधक आसनांमधून पुढे जातात तसतसे ते शारीरिक संवेदनांशी अधिक जुळवून घेतात.

'एचटी लाइफस्टाइल'ला दिलेल्या मुलाखतीत अक्षर योग केंद्राचे संस्थापक हिमालयन सिद्ध अक्षर म्हणाले, 'योगातील प्राणायाम तंत्रात श्वासावर जाणीवपूर्वक नियंत्रण ठेवणे आवश्यक आहे. खोल आणि जाणीवपूर्वकश्वासोच्छ्वास मज्जासंस्था शांत करतो, तणाव कमी करतो आणि मानसिक स्पष्टतेस प्रोत्साहन देतो, जे सतत लक्ष केंद्रित करण्यासाठी आवश्यक आहे. योगासनांमुळे शारीरिक आरोग्य वाढते आणि निरोगी शरीर एकाग्र मनाला हातभार लावते. नियमित सरावातून एकंदर कल्याणात झालेली सुधारणा संज्ञानात्मक कार्ये आणि लक्ष केंद्रित करण्याच्या कालावधीवर सकारात्मक परिणाम करते."

Baby Girl Name: आपल्या मुलीचे ठेवा योद्धा प्रेरित नाव, बनेल निर्भय आणि धैर्यवान!

ते पुढे म्हणाले, 'योगामुळे मेंदूसह संपूर्ण शरीरात रक्ताभिसरण आणि रक्तप्रवाह वाढतो. सुधारित रक्त प्रवाह ऑक्सिजन आणि पोषक तत्वांचा पुरेसा पुरवठा सुनिश्चित करतो, ज्यामुळे संज्ञानात्मक कार्य आणि फोकसवर सकारात्मक परिणाम होतो. एकाग्रता आणि स्मरणशक्ती वाढवण्यासाठी विद्यार्थ्यांना विशिष्ट योगासनांचा आपल्या दिनचर्येत समावेश करून फायदा होऊ शकतो.

विद्यार्थ्यांनी एकाग्रता आणि तीव्र स्मरणशक्ती निर्माण करण्यासाठी काही प्रभावी पोझ आणि तंत्रे सुचविली -

>ताडासन (माउंटन पोज): पाय जोडून, हात बाजूला ठेवून उंच उभे राहा. या आसनामुळे मुद्रा सुधारते आणि शरीराला आधार देऊन एकाग्रता वाढते.

>वृक्षासन (झाडाची मुद्रा) : एका पायावर वजन हलवा, दुसऱ्या पायाचा तळवा आतील मांडीवर किंवा वासरावर ठेवा आणि हात प्रार्थनेच्या स्थितीत आणा. यामुळे संतुलन आणि फोकस सुधारण्यास मदत होते.

>पश्चिमोत्तानासन (बसलेले पुढचे वळण): पाय पसरून बसा, नितंबांवर झोपा आणि आपल्या पायाच्या बोटांपर्यंत पोहोचा. हे आसन मणक्याला ताणते, सुधारित संज्ञानात्मक कार्यासाठी मेंदूत रक्त प्रवाहास प्रोत्साहित करते.

>बाळासन (चिल्ड्रन पोज): टाचांवर नितंब ठेवून गुडघे टेकवा, हात पुढे पसरा आणि आपले कपाळ चटईवर ठेवा. ही आरामदायी मुद्रा तणाव दूर करते आणि मानसिक स्पष्टतेस प्रोत्साहित करते.

Summer Care Tips: या ५ मसाल्यांचे उन्हाळ्यात माफक प्रमाणात सेवन केले पाहिजे!

>सर्वांगासन (शोल्डर स्टँड): आपल्या पाठीवर झोपा, पाय वर उचला आणि आपल्या हातांनी पाठीच्या खालच्या भागाला आधार द्या. खांद्याच्या स्टँडमुळे मेंदूत रक्ताभिसरण वाढते, स्मरणशक्तीला मदत होते.

>हलासन (हलपोज) : खांद्याच्या स्टँडवरून आपले पाय डोक्याच्या मागे खाली करा. हलासन मज्जासंस्थेला उत्तेजित करते, मानसिक सतर्कतेस प्रोत्साहन देते.

>अनुलोम विलोम प्राणायाम (पर्यायी नाकपुडी श्वासोच्छ्वास): आरामात बसा, एक नाकपुडी बंद करा, श्वास घ्या, नंतर श्वास सोडताना आणि श्वास घेताना नाकपुड्या स्विच करा. या प्राणायाम तंत्रामुळे मेंदूच्या गोलार्धाचा समतोल साधला जातो, एकाग्रता वाढते.

>सूर्यनमस्कार (सूर्य नमस्कार) : बारा आसनांची मालिका, सूर्यनमस्कार ामुळे एकंदर लवचिकता वाढते आणि शरीराला ऊर्जा मिळते, मानसिक सजगता वाढते.

>त्राटक ध्यान : त्राटक ध्यान हे एक योगिक तंत्र आहे ज्यामध्ये एकाच बिंदूवर लक्ष केंद्रित केले जाते, सामान्यत: मेणबत्तीची ज्योत. प्राचीन प्रथांमध्ये रुजलेले, मन स्थिर करणे आणि एकाग्रता वाढविणे हे त्याचे उद्दीष्ट आहे. प्रॅक्टिशनर्स आरामदायक स्थितीत बसतात, डोळे न झटकता निवडलेल्या बिंदूकडे पाहत असतात. ही सोपी पण सामर्थ्यवान पद्धत मानसिक स्पष्टतेस प्रोत्साहन देते, स्मरणशक्ती सुधारते आणि जागरुकतेची वाढलेली स्थिती वाढवते. त्याच्या मानसिक फायद्यांपलीकडे, असे मानले जाते की यामुळे दृष्टी शुद्ध आणि सुधारते.

Health Care: १ महिना सोडा चहा-कॉफी, शरीराला होतील हे मोठे फायदे!

योगज्ञानी सल्ला दिला की, "विद्यार्थ्यांना नियमितपणे या आसनांचा सराव करण्यास प्रोत्साहित करा, काळजीपूर्वक श्वास घेण्यावर लक्ष केंद्रित करा आणि प्रत्येक मुद्रामध्ये उपस्थित रहा. सातत्यपूर्ण योगाभ्यास एकाग्रता वाढविण्यास, तणाव कमी करण्यास आणि स्मरणशक्ती वाढविण्यात महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकतो.

(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)