Vinesh Phogat : विनेश फोगटला पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये रौप्य पदक मिळणार का नाही? क्रीडा लवादाचा अखेर निर्णय आला
Vinesh Phogat : भारतीय कुस्तीपटू विनेश फोगट हिने ऑलिम्पिक अपात्रतेविरोधात केलेले अपील बुधवारी कोर्ट ऑफ आर्बिट्रेशन फॉर स्पोर्ट्सने फेटाळून लावले.
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये भारताला दुसऱ्यांदा मोठा धक्का बसला असून महिला कुस्तीपटू विनेश फोगाटची पदक मिळवण्याची शेवटची आशाही मावळली आहे. पॅरिस ऑलिम्पिक २०२४ मध्ये ५० किलोग्रॅम वजनी गटात खेळण्यास अपात्र ठरल्यानंतर विनेशने रौप्य पदक बहाल करण्याबाबत इंटरनॅशनल कौन्सिल ऑफ आर्बिट्रेशन फॉर स्पोर्टमध्ये (CAS) याचिका दाखल केली होती. त्याची सुनावणी झाली आहे, पण निकाल देण्याची तारीख सतत पुढे ढकलली जात होती. अखेर लवादाचा अंतिम निर्णय आला आहे. सीएएसने विनेशची याचिका अपील फेटाळले आहे. यासह तिचं ऑलिम्पिक पदक जिंकण्याचे स्वप्न भंगलं आहे.
पॅरिस ऑलिम्पिक २०२४ च्या अंतिम फेरीतील अपात्रतेविरोधात भारतीय कुस्तीपटूविनेश फोगटने दाखल केलेले अपील बुधवारी फेटाळण्यात आले. महिलांच्या ५० किलो वजनी गटात संयुक्त रौप्यपदक मिळविण्याची संधी संपुष्टात आल्याने विनेश फोगटला ऑलिम्पिक खेळातून अपात्र ठरविण्याविरोधात दाखल करण्यात आलेले अपील कोर्ट ऑफ आर्बिट्रेशन फॉर स्पोर्टच्या विभागाने फेटाळून लावल्याची माहिती भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेने बुधवारी दिली. महिलांच्या ५० किलो वजनी गटात अमेरिकेच्या सारा अॅन हिल्डेब्रॅंटविरुद्ध च्या ऐतिहासिक सुवर्णपदकाच्या लढतीत सकाळी (७ ऑगस्ट) झालेल्या वजनी प्रक्रियेत विनेशने अनुज्ञेय मर्यादेपेक्षा १०० ग्रॅम अधिक वजन घेतल्याने तिला अपात्र ठरविण्यात आले.
सीएएसने विनेशचे अपील फेटाळल्यानंतर आयओसीने काय म्हटले?
आयओसीने म्हटले की, पॅरिस ऑलिम्पिक क्रीडा स्पर्धेत महिलांच्या ५० किलो वजनी गटात सामायिक रौप्यपदक देण्याचा विनेश फोगटचा अर्ज फेटाळणाऱ्या १४ ऑगस्टच्या निर्णयाचा तिच्यावर आणि क्रीडा समुदायावर महत्त्वपूर्ण परिणाम झाला आहे.
विनेश फोगट ऑलिम्पिक फायनलमध्ये प्रवेश करणारी आणि किमान रौप्यपदक निश्चित करणारी पहिली भारतीय महिला कुस्तीपटू ठरली आहे, परंतु या अपात्रतेमुळे २९ वर्षीय कुस्तीपटूला मोठा धक्का बसला आहे. यूडब्ल्यूडब्ल्यूच्या नियमांनुसार जर एखादा कुस्तीपटू स्पर्धेदरम्यान कोणत्याही क्षणी वेट-इनमध्ये अपयशी ठरला तर तिला ताबडतोब अपात्र ठरवले जाईल आणि तिचे मागील सर्व विजय अवैध मानले जातील, अशी तरतूद आहे..
'कुस्ती जिंकली, विनेश हरली'
तिथेच विनेश फोगट आणि भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेचा (आयओए) आक्षेप होता. स्पर्धेच्या पहिल्या दिवशी वेट-इन दरम्यान विनेश ने वजन मर्यादेच्या आत चांगली कामगिरी केली होती. कुस्तीच्या तीन खडतर लढती जिंकल्यानंतरच तिचे वजन वाढले, जे या खेळात सामान्य आहे.
आयओए आणि विनेश फोगटच्या प्रशिक्षकांनी अधिकाऱ्यांची समजूत काढण्याचा खूप प्रयत्न केला, परंतु काहीच उपयोग झाला नाही, म्हणून त्यांनी सीएएसचे दरवाजे ठोठावण्याचा निर्णय घेतला. विनेशनेही दुसऱ्या दिवशी सकाळी कुस्तीतून निवृत्ती जाहीर केली. आईला उद्देशून केलेल्या भावनिक ट्विटमध्ये तिने लिहिले की, "कुस्ती जिंकली आणि ती पराभूत झाली."
विनेशने दोन याचिका दाखल केल्या -
केल्या विशेष म्हणजे विनेश फोगाटने सुरुवातीला दोन याचिका दाखल केल्या होत्या. तिचे मुख्य लक्ष सुवर्णपदकाच्या सामन्यावर होते. अमेरिकेच्या हिल्डेब्रॅंट आणि क्युबाच्या युस्नेलिस गुझमन लोपेझ यांच्यात झालेल्या सुवर्णपदकाच्या लढतीला स्थगिती देण्यास नकार देत सीएएसने ती फेटाळून लावल्यानंतर विनेशने संयुक्त रौप्यपदक मिळविण्याची दुसरी विनंती केली.
विनेश फोगटने केलेल्या याचिकेत भारतीय खेळाडूने लोपेझसोबत संयुक्त रौप्यपदक देण्याची मागणी केली आहे, कारण ती मंगळवारी झालेल्या लढतीदरम्यान निर्धारित वजनमर्यादेच्या आत होती. विनेशची बाजू ज्येष्ठ वकील हरीश साळवे आणि विदुषपत सिंघानिया यांनी मांडली. सीएएसने त्या याचिकेचा आढावा घेऊन ती मान्य केली. शुक्रवारी (९ ऑगस्ट) सुनावणी झाली आणि सीएएसने सुरुवातीला शनिवारी रात्रीपर्यंत (भारतीय प्रमाणवेळेनुसार) निकाल देण्याचे आश्वासन दिले होते, जे १३ ऑगस्टपर्यंत पुढे ढकलण्यात आले.