Vaikunth Chaturdashi: वैकुंठ चतुर्दशी चा पवित्र सण आज १४ नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जात आहे. हे हर आणि हरी यांच्या एकाकाराचे प्रतीक मानले जाते. या दिवशी भक्त भगवान शंकराला तुळस अर्पण करतात. हिंदू धार्मिक श्रद्धांमध्ये याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. असे मानले जाते की, या दिवशी भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांचे मिलन होते. म्हणून या दिवशी भक्तांना विशेष पुण्य आणि आशीर्वाद मिळतो. पंडित सूर्यमणी पांडे म्हणाले की, वैकुंठ चतुर्दशी हा हिंदू धर्मातील एक प्रमुख सण आहे. कार्तिक शुक्ल पक्षाच्या चतुर्दशीच्या दिवशी हा सण साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान शंकराची विशेष पूजा केली जाते आणि त्यांना तुळशी अर्पण केली जाते. तुळशीचा वापर विष्णू पूजेमध्ये सर्रास केला जातो. असे मानले जाते की या दिवशी भगवान शंकराने स्वत: भगवान विष्णूकडून वैकुंठाला जाण्याचा मार्ग प्राप्त केला होता. म्हणून याला वैकुंठ चतुर्दशी म्हणतात.
हा सण हर (भगवान शिव) आणि हरी (भगवान विष्णू) यांच्या मिलनाचा दिवस देखील मानला जातो. काशीमध्ये भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांचे हे मिलन धार्मिक सलोखा आणि एकतेचे प्रतीक आहे, ज्यामुळे हा सण विशेष बनतो.
वैकुंठ चतुर्दशीच्या दिवशी काशी विश्वनाथ मंदिरात भाविक बाबा विश्वनाथांना तुळशी अर्पण करतात. ही परंपरा शतकानुशतके जुनी असून देशभरातून हजारो भाविक यात सहभागी होण्यासाठी वाराणसीत येतात. या दिवशी बाबा विश्वनाथ यांचा विशेष मेकअप केला जातो आणि त्यांना तुळशीच्या माळांनी सजवले जाते. यामुळे आपली सर्व पापे नष्ट होतील आणि त्यांना मोक्ष प्राप्त होईल या विश्वासाने भक्तांकडून तुळशी अर्पण केली जाते.
ज्योतिषींच्या मते वैकुंठ चतुर्दशीनिमित्त काशी विश्वनाथ मंदिरात विशेष प्रार्थना आणि धार्मिक विधींचे आयोजन केले जाते. या दिवशी मंदिराचे पुजारी बाबा विश्वनाथ यांची विशेष आरती करतात आणि भक्तांना प्रसादाचे वाटप करतात. यासोबतच संपूर्ण काशीमध्ये दिवे प्रज्वलित केले जातात. यामुळे संपूर्ण वातावरण धार्मिक श्रद्धा आणि भक्तीच्या रंगात रंगते. या दिवशी भक्त उपवास करतात आणि भगवान शिव आणि विष्णूची पूजा करतात.
वैकुंठ चतुर्दशी हा केवळ उपासनेचा सण नाही, तर सर्व धर्म आणि श्रद्धा एकत्र करण्याचा संदेश देणारा हर आणि हरी यांच्या मिलनाचे प्रतीक असणारा सण आहे. या दिवशी भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांची एकत्र पूजा करण्याचे महत्त्व दर्शविते की सर्व देव एक आहेत आणि त्यांचे ध्येय मानवतेचे कल्याण हे आहे.
Disclaimer: या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे खरी आणि अचूक असल्याचा आमचा दावा नाही. सविस्तर व अधिक माहितीसाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.