आज १८ नोव्हेंबर रोजी गणाधिप संकष्टी चतुर्थी आहे. या दिवशी शुभ मुहूर्तावर श्री गणेशाची पूजा केली जाते. या बरोबरच आज सोमवार हा शुभ दिवस असल्याने त्याचे विशेष फळ प्राप्त होते असे मानले जाते. याशिवाय आज संकष्टी चतुर्थीच्या व्रताचे फळ प्राप्त करायचे असेल तर या दिवशी व्रत कथा म्हणणे हे देखील अतिशय लाभदायक मानले जाते. तसेच आपल्या मनोकामना देखील पूर्ण होतात.
अशी आहे गणाधिप संकष्टी चतुर्थी व्रत कथा
ही व्रतकथा रामायणाशी संबंधित आहे. भगवान रामाचे वडील दशरथ यांना शिकार करणे खूप आवडत होते. ते एकदा शिकार करायला गेले असताना त्यांना प्राण्याला मारलेला बाण चुकून श्रावणकुमार या ब्राह्मणाला लागला. त्याच श्रावणकुमार मारला गेला. श्रावणाचे आईवडील अंध होते. त्यांनी दु:खातिरेकात राजा दशरथाला शाप दिला. ज्या प्रमाणे आमच्या मुलाचा मृत्यू झाला, त्या प्रमाणे मुलापासून दूर झाल्यामुळे तुझाही मृत्यू होईल, असा श्राप त्यांनी दिला.
पुढे राजा दशरथ राजाने पुत्रेष्टी यज्ञ केला. त्यामुळे जगदीश्वर रामाच्या रूपात अवतरले. तर भगवती लक्ष्मी जानकीच्या रूपात प्रकट झाली.
पुढे माता कैकेयीने आपल्या पुत्र रामाला १४ वर्षांसाठी वनवासात पाठवले. त्यानंतर वडिलांची परवानगी मिळाल्यानंतर भगवान राम आपली पत्नी सीता आणि भाऊ लक्ष्मण यांच्यासह १४ वर्षांसाठी वनवासात गेले. येथे त्यांनी अनेक राक्षसांचा वध केला. त्यामुळे संतप्त होऊन रावणाने सीतेचे अपहरण केले. मग सीतेच्या शोधात भगवान राम पंचवटी सोडून ऋष्यमूक पर्वतावर पोहोचले आणि तेथे त्यांनी सुग्रीवाशी मैत्री केली.
यानंतर हनुमान आणि वानरांनी भगवान रामाला मदत करत सीता मातेचा शोध सुरू केला. त्यांचा शोध घेत असताना त्यांना गिधाडांचा राजा संपती दिसला. माकडांना पाहून संपतीने त्यांची ओळख विचारली आणि म्हणाले, "तुम्ही कोण आहात?" तू या जंगलात कसा आलास? संपतीचे म्हणणे ऐकून वानरांनी उत्तर दिले की राजा दशरथाचे पुत्र राम हे पत्नी सीता आणि भाऊ लक्ष्मण यांच्यासह दंडक वनात आले आहेत. जिथे त्यांची पत्नी सीता हिचे अपहरण करण्यात आले आहे. आम्ही सीतामातेला शोधत आहोत.आम्हाला माहित नाही की सीता कुठे आहे?
संपतीने दाखवला मार्ग
यावर संपती म्हणाले की रामचंद्राचे सेवक असल्याने तुम्ही सर्व आमचे मित्रच आहात. सीतामातेचे ज्यांनी अपहरण केले आहे, त्या व्यक्तीला मी ओळखतो. सीतामातेला वाचवण्यासाठी माझा धाकटा भाऊ जटायूने आपला जीव गमावला आहे. इथून थोड्याच अंतरावर समुद्र आहे आणि समुद्राच्या पलीकडे राक्षसांचे शहर आहे. सीतामाता अशोकाच्या झाडाखाली बसल्या आहेत.
संपती पुढे म्हणाले की, सीतामाता मला अजूनही दिसत आहेत. हनुमान हा सर्व वानरांमध्ये सर्वात शक्तिशाली आहेत. त्यामुळे त्याने तिथे जावे, कारण केवळ हनुमानच आपल्या पराक्रमाने हा महासागर पार करू शकतो.
संपत्तीचे म्हणणे ऐकून हनुमानाला असा प्रश्न पडला की हा विशाल सागर मी कसा पार करावा. त्यावर संपती म्हणाले की, तू संकटांचा नाश करणाऱ्या गणेश चतुर्थीचे व्रत करतोस. त्या व्रताच्या प्रभावाने तुम्ही एका क्षणात महासागर पार कराल, केवळ संपतीच्या सांगण्यावरून भगवान हनुमानाने संकट चतुर्थीचे सर्वोत्तम व्रत पाळले. त्याच्या प्रभावामुळे हनुमानजींनी क्षणातच समुद्र पार केला. त्यामुळे असे म्हटले जाते की जगात संकष्ट चतुर्थीच्या व्रतासारखे सुखदायक व्रत दुसरे नाही.
Disclaimer: या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे खरी आणि अचूक असल्याचा आमचा दावा नाही. सविस्तर व अधिक माहितीसाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.