आज रविवार ८ सप्टेंबर रोजी देशभरातील भाविक ऋषीपंचमी व्रत करणार असून, या दिवशी सप्त ऋषींची पूजा करण्यात येते. हा सण भाद्रपद शुक्ल पक्षाच्या पंचमी तिथीला साजरा केला जातो आणि ऋषीमुनींना समर्पित केलेला विशेष दिवस मानला जातो. या दिवशी कश्यप, अत्री, भारद्वाज, वशिष्ठ, गौतम, जमदग्नी आणि विश्वामित्र या सात ऋषींची पूजा केली जाते. हे सात ऋषी ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांचे अंश मानले जातात. त्यांना वेद आणि धार्मिक ग्रंथांचे लेखक मानले जाते. असे मानले जाते की, हे व्रत केल्याने सर्व प्रकारच्या पापांपासून मुक्ती मिळते आणि जीवनात सुख-शांती मिळते.
धार्मिक श्रद्धेनुसार, मासिक पाळीच्या काळात महिलांकडून नकळतपणे होणाऱ्या धार्मिक चुका आणि त्यामुळे निर्माण होणाऱ्या दोषांपासून वाचवण्यासाठी हे व्रत महत्त्वाचे मानले जाते. या शुभ दिवशी व्रताची कथा ऐकावी किंवा वाचावी. पुढे वाचा ऋषी पंचमी व्रताची कथा...
विदर्भात एक सद्गुणी ब्राह्मण राहत होता. त्यांची पत्नी अतिशय भक्त होती, तिचे नाव सुशीला होते. त्या ब्राह्मणाला एक मुलगा आणि एक मुलगी होती. जेव्हा ती लग्नासाठी पात्र ठरली तेव्हा त्याने मुलीचा विवाह समान वंशाच्या वराशी केला.काही दिवसांनी ती विधवा झाली. दुःखी ब्राह्मण जोडपे आपल्या मुलीसह गंगेच्या काठावर झोपडीत राहू लागले.
एके दिवशी ब्राह्मण मुलगी झोपली असताना तिचे शरीर कीटकांनी भरले होते. मुलीने सर्व काही आईला सांगितले. आईने नवऱ्याला सगळं सांगितलं आणि विचारलं – प्राणनाथ! माझ्या संत कन्येसोबत असे होण्याचे कारण काय?
ब्राह्मणाला समाधीद्वारे ही घटना कळली आणि सांगितले की ही मुलगी तिच्या पूर्वीच्या जन्मातही ब्राह्मण होती. मासिक पाळी येताच तिने भांड्यांना हात लावला होता. या जन्मातही तीने ऋषीपंचमीचे व्रत पाळले नाही. त्यामुळे तिची ही अवस्था झाली आहे.
मासिक पाळी येणारी स्त्री पहिल्या दिवशी चांडालिनी, दुसऱ्या दिवशी ब्रह्मघटिनी आणि तिसऱ्या दिवशी अपवित्र असते असे धर्मग्रंथात सांगितले आहे. चौथ्या दिवशी स्नान करून ती शुद्ध होते. तरीही शुद्ध अंतःकरणाने ऋषीपंचमीचे व्रत पाळले तर तीचे सर्व दु:ख दूर होऊन पुढील जन्मात तीला शाश्वत सौभाग्य प्राप्त होते.
वडिलांच्या सांगण्यावरून मुलीने ऋषिपंचमीचे व्रत पाळले आणि विधीनुसार ऋषिपंचमीची पूजा केली. व्रताच्या प्रभावामुळे ती सर्व दुःखांपासून मुक्त झाली. पुढील जन्मात तीला सौभाग्याबरोबरच अक्षय सुखाचा आनंदही मिळाला.
टीप : ही माहिती केवळ श्रद्धा आणि विविध माध्यमांवर आधारित आहे.अनुकरण करण्याआधी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.