पितृ पक्षाच्या दिवसांमध्ये, लोक त्यांच्या पूर्वजांचे श्राद्ध, तर्पण आणि पिंड दान करतात. या दिवशी अनेक महत्त्वाची श्राद्धे केली जातात. भरणी श्राद्ध, अविधवा नवमी श्राद्ध, मघा श्राद्ध आणि सर्वपित्री अमावस्या श्राद्धाला फार महत्व आहे.
पितृपक्षात मघा नक्षत्र येते तेव्हा या दिवसाला मघा श्राद्ध म्हणतात. पितृ पक्षात भरणी नक्षत्र असल्यास भरणी श्राद्ध केले जाते. तसेच मघा नक्षत्र असेल तर त्या दिवशी मघा श्राद्ध केले जाते. श्राद्धाच्या दिवशी मघा नक्षत्र दीर्घकाळ राहिल्यास मघा श्राद्ध करण्याची परंपरा आहे. मघा नक्षत्राचा स्वामी पितृ आहे किंवा आपण असे म्हणू शकतो की मघा नक्षत्रावर पित्रांचे राज्य आहे.
मघा श्राद्धासह पितृ पक्ष श्राद्धाचे महत्त्व मत्स्य पुराणात सांगितले आहे. पितृ पक्षातील मघा श्राद्ध हा शुभ दिवस आहे. हा एक विशेष दिवस आहे जेव्हा मघा नक्षत्र बलवान असते, यामागचे कारण म्हणजे मघा नक्षत्रावर पितरांचा प्रभाव असतो. या तिथीला तर्पण विधी केल्याने पितरांचे आत्मा प्रसन्न होतो आणि पुण्यही प्राप्त होते, अशी धार्मिक मान्यता आहे. या पूजेमुळे पितरांना मुक्ती आणि शांती प्राप्त होते. तर्पण आणि पिंडदानाने तृप्त झाल्यानंतर पितरांकडून आशीर्वाद प्राप्त होतो.
यावर्षी मघा नक्षत्र रविवार, २९ सप्टेंबर रोजी येत आहे. हे नक्षत्र २९ सप्टेंबरला पहाटे ३.३८ पासून दिसेल आणि ३० सप्टेंबर रोजी त्रयोदशीच्या दुसऱ्या दिवशी सकाळी ६.१९ पर्यंत दिसेल. त्यामुळे २९ सप्टेंबरला मघा नक्षत्र असून या दिवशी पितृदेवता आर्यमाची पूजा केली जाणार आहे.
या दिवशी पूर्वजांना नैवेद्य दाखवून प्रसन्न करतात आणि पित्र धन, समृद्धी आणि सुखी जीवनाचा आशीर्वाद देतात. पंचांगानुसार या दिवशी कुतुप मुहूर्त - दुपारी ११:४७ ते १२:३५, रौहीन मुहूर्त - दुपारी १२:३५ ते १:२३, मध्यान्ह वेळ - दुपारी १:२३ ते ३:४६ पर्यंत.
असे म्हणतात की मघा श्राद्धाच्या दिवशी तर्पण आणि श्राद्ध केल्याने पितर खूप प्रसन्न होतात. या दिवशी जेव्हा पितर संतुष्ट होतात तेव्हा ते आपल्या मुलांना खूप आशीर्वाद देतात. या दिवशी पितरांची देवता म्हणणाऱ्या आर्यमाची पूजा केली जाते. आर्यमाला पितृलोकाचा राजा मानले जाते. या दिवशी काळ्या तीळाची पूजा करावी.
टीप : ही माहिती केवळ श्रद्धा आणि विविध माध्यमांवर आधारित आहे.अनुकरण करण्याआधी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.