Diwali Abhyang Snan: दिवाळीचा सण हा पाच दिवसांचा असतो. या महत्त्वाच्या सणाच्या दिवसांत नरक चतुर्दशी ही धनत्रयोदशीनंतर आणि दिवाळीच्या एक दिवस आधी साजरी केली जाते. याला छोटी दिवाळी असेही म्हणतात. या दिवसाला यम चतुर्दशी असेही म्हणतात. यंदा नरक चतुर्दशीची तारीखही दिवाळी, ३० आणि ३१ ऑक्टोबर असे दोन दिवस आहे. या दिवशी यमाची पूजा आणि उपवास करण्याची परंपरा आहे. तसेच नरक चतुर्दशीच्या दिवशी विशेष स्नानाची परंपरा आहे, त्याला 'अभ्यंग स्नान' म्हणतात. गुरुवारी, ३१ ऑक्टोबरला सकाळी अभ्यंगस्नान होणार आहे. जाणून घेऊया, नरक चतुर्दशीच्या निमित्ताने अभ्यंग स्नान काय आहे, त्याचे महत्त्व आणि शुभ मुहूर्त काय आहे?
अभ्यंग म्हणजे मालिश आणि लेपण. सामान्यतः आंघोळीपूर्वी ही मालिश आणि तेल लावले जाते. प्रचलित प्रथेनुसार नरक चतुर्दशीच्या दिवशी सकाळी अभ्यंगस्नानासाठी तिळाचे तेल वापरले जाते. तथापि, विशेष प्रकारचे उटणे आणि तेल लावून देखील केले जाते. यानंतर, अपामार्ग नावाची औषधी वनस्पती डोक्याभोवती तीन वेळा फिरवली जाते.
पौराणिक कथेनुसार कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या चतुर्दशीला भगवान श्रीकृष्ण आणि देवी सत्यभामा यांनी मिळून नरकासुराचा वध केला होता. या राक्षसाचा वध केल्यानंतर त्यांनी तेलाने स्नान करून आपले शरीर आणि मन शुद्ध केले. तेव्हापासून ही परंपरा सुरू आहे. असे मानले जाते की यामुळे अकाली मृत्यूचे भय नाहीसे होते आणि मृत्यूनंतर नरक यातना सहन करावी लागत नाहीत.
नरक चतुर्दशीच्या दिवशी पुरुषांनी ब्रह्म मुहूर्तावर किंवा सूर्योदयापूर्वी उठून तीळ किंवा मोहरीच्या तेलाने मसाज करून स्नान करावे, असे सांगितले गेले आहे. महिलांनी हळद, चंदन आणि मोहरीच्या तेलाची पेस्ट तयार करून ती पेस्ट अंगावर लावावी आणि आंघोळ करावी. या अभ्यंगस्नानानंतर दिव्याचे दान केले जाते. जाणून घेऊया, यावेळी अभ्यंगस्नानाची वेळ काय आहे?
नरक चतुद्रशीनिमित्त बुधवार, ३१ ऑक्टोबर रोजी अभ्यंगस्नानाची वेळ पहाटे ०५ वाजून २० मिनिटांपासून ते ०६ वाजून ३२ मिनिटांपर्यंत आहे. हा विधी करण्यासाठी भाविक आणि भक्तांना एकूण १ तास १३ मिनिटांचा वेळ मिळणार आहे.
डिस्क्लेमर: या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे खरी आणि अचूक असल्याचा आमचा दावा नाही. या माहितीचा अवलंब करण्यापूर्वी संबंधित विषयातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.