केदारनाथ धामचे आज उघडले जाणार कपाट, जाणून घ्या मंदिराची पांडव आणि नर-नारायणाशी संबंधित कहाणी

नर-नारायणाच्या भक्तीने भगवान शिव-केदारनाथ धाममध्ये प्रकट झाले होते -

केदारनाथ धामविषयी अनेक अख्यायिका प्रसिद्ध आहेत. शिवपुराणातील कोटिरुद्र संहितेत असे लिहिले आहे की, प्राचीन काळी बद्रीवनातील भगवान विष्णूचा अवतार नर-नारायण दररोज पार्थिव शिवलिंगाची पूजा करीत असे. नर-नारायणाच्या भक्तीने प्रसन्न होऊन भगवान शिव येथे प्रकट झाले. शिवाने नर-नारायणाला वरदान मागण्यास सांगितल्यावर नर-नारायणाने वरदान मागितले की, भगवान शिव येथे कायम रहावे, जेणेकरून इतर भक्तांना भगवान शंकराचे सहज दर्शन घेता येईल. तेव्हा भगवान शंकराने नर-नारायणाला वरदान देऊन सांगितले की, ते येथे विराजमान होतील आणि हा प्रदेश केदार या नावाने ओळखला जाईल.

पांडवांशी संंबंधित अन्य मान्यता-

आणखी एका आख्यायिकेनुसार महाभारत युद्ध संपल्यानंतर पांडवांना सर्व कौरव व इतर बांधवांचा वध करण्याच्या पापापासून मुक्ती हवी होती, त्यासाठी ते भगवान शिवाच्या शोधात हिमालयावर निघाले. पांडवांना येताना पाहून भगवान शिव ध्यानात गेले आणि केदार येथे स्थायिक झाले. पांडवांना कळताच तेही केदार पर्वतावर पोहोचले.

पांडव जेव्हा केदार पर्वतावर पोहोचले तेव्हा त्यांना पाहून भगवान शिव म्हशीचे रूप धारण करून प्राण्यांमध्ये गेले. पांडवांनी भगवान शंकराचे दर्शन घेण्याची योजना आखली. ज्यानंतर भीमाने विशाल रूप धारण केले आणि आपले दोन्ही पाय केदार पर्वताच्या माथ्यावर पसरले. सर्व प्राणी भीमाच्या पायाच्या मधोमध गेले, पण म्हशीच्या रूपात भगवान शंकराने पायांच्या मधोमध बाहेर पडण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा भीमाने त्यांना ओळखले.

भगवान शिवाला ओळखून भीमाने म्हैस पकडण्याचा प्रयत्न केला. भीमाने म्हशीची पाठ अतिशय वेगाने पकडली. भगवान शिव पांडवांच्या भक्तीने प्रसन्न झाले आणि त्यांना दर्शन देऊन पापांपासून मुक्त केले. असे म्हटले जाते की तेव्हापासून येथे म्हशीच्या पाठीच्या आकाराच्या रूपात भगवान शंकराची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की म्हशीचा चेहरा नेपाळमध्ये आहे, जिथे भगवान शंकराची पशुपति नाथ म्हणून पूजा केली जाते.

आदि शंकराचार्यांनी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला -

केदारनाथ धाममध्ये स्वयंभू शिवलिंग स्थापित आहे. स्वयंघोषित शिवलिंग म्हणजे प्रकट होणारा, असे मानले जाते. असे म्हटले जाते की केदारनाथ मंदिर पांडव राजा जन्मेजय यांनी बांधले आणि नंतर आदि गुरु शंकराचार्यांनी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.

या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे खरी आणि अचूक असल्याचा आमचा दावा नाही. त्यांचा अवलंब करण्यापूर्वी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.