कार्तिक महिन्याची पौर्णिमा आणि गंगा स्नान शुक्रवार, १५ नोव्हेंबर रोजी साजरे केले जाणार आहे. या दिवशी देव दीवाळीही साजरी केली जाणार आहे. त्यामुळे कार्तिक पौर्णिमा हा सर्वात पवित्र दिवस मानला जातो. या दिवशी उपवास, पूजा, दान आणि गंगेच्या स्नानाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. जाणून घेऊया कार्तिक पौर्णिमेला तयार होणारा शुभ योग आणि या दिवशी भद्राचा प्रभाव असेल की नाही.
कार्तिक पौर्णिमा आणि देव दिवाळीला अनेक शुभ योग : यंदा कार्तिक पौर्णिमेला शुभ योगांचा दुर्मिळ योगायोग तयार होत आहे. ज्योतिषी एस. एस. नागपाल सांगतात की, यावेळी कार्तिक पौर्णिमेला चंद्र मेष राशीत असून मंगळासोबत राशी परिवर्तन योग करत आहे. यासोबतच मंगळ आणि चंद्र एकमेकांपासून चौथ्या दशमांशामुळे धनयोगही तयार होणार आहे. चंद्र आणि गुरू यांच्या एकमेकांशी असलेल्या दुध्वाश योगामुळे सुनफा योगही तयार होईल. शनिदेव आपल्या मूळ त्रिकोण राशीत विराजमान आहेत, त्यामुळे षश राजयोगही तयार होत आहे.
कार्तिक पौर्णिमेला भद्राचा काय प्रभाव राहील : पंचांगानुसार या दिवशी भद्रा सकाळी ०६ वाजून ४४ मिनिटांपासून दुपारी ०४ वाजून ३७ मिनिटांपर्यंत राहील. १५ नोव्हेंबर रोजी चंद्र दुपारी ०३ वाजून १७ मिनिटांपर्यंत मेष राशीत राहील आणि त्यानंतर वृषभ राशीत प्रवेश करेल. मान्यतेनुसार चंद्र कर्क, सिंह, कुंभ किंवा मीन राशीत असेल तर भद्रा पृथ्वीवर निवास करते असे मानले जाते. अशा स्थितीत भद्राचे पृथ्वीवरील निवासस्थान वैध राहणार नाही आणि परिणामही होणार नाही.
गंगास्नानाचे महत्त्व : कार्तिक पौर्णिमेला भगवान विष्णू आपल्या मत्स्य अवतारात प्रकट झाले. त्यामुळे हिंदू धर्मात या दिवसाला विषेश महत्त्व आहे. या दिवशी लोक उपवास करतात, पूजा करतात आणि दान करतात. त्याचबरोबर कार्तिक पौर्णिमेला गंगेत स्नान आणि पवित्र नद्यांमध्ये स्नान केल्याने अनंत पुण्यफळ प्राप्त होते.
देव दिवाळी का साजरी केली जाते : देव दिवाळीचा सण देखील प्रदोष काळात कार्तिक महिन्याच्या पौर्णिमेला साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान शंकराने त्रिपुरासुराचा वध केला होता. म्हणून देवांनी स्वर्गात दीप प्रज्वलित केले. असे मानले जाते की या दिवशी देव पृथ्वीवर येतात. त्यांच्या स्वागतासाठी पृथ्वीवर दिवे लावले जातात. पवित्र नद्यांचे काठ दिव्यांनी उजळून निघतात. वाराणसीमध्ये देव दीपावलीला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे.
टीप : ही माहिती केवळ श्रद्धा आणि विविध माध्यमांवर आधारित आहे. अनुकरण करण्याआधी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.