Gita Jayanti 2024: गीतेची ही शिकवण नेहमी लक्षात ठेवा, रोज करा या श्लोकांचे पठण!

नैनाम छेडरंती शास्त्रानी नैनाम दहाटी पावका: |

न चैनाती कलादान्तपो ना शोशायती मारुत ||

तात्पर्य: ना शस्त्रआत्म्याला कापू शकते, ना अग्नी त्याला जाळू शकतो. पाणी किंवा वारा ते वाळवू शकत नाही. म्हणजे भगवान श्रीकृष्ण या श्लोकात आत्म्याला अमर आणि शाश्वत म्हणत आहेत.

यादा ही धर्मस्य ग्लेनिर्भवती भरत:.

अभ्युथनामधर्मस्य तद्त्वनाम श्रीजम्यम् ||

तात्पर्य: हे भरत (अर्जुना), जेव्हा जेव्हा अधर्म वाढतो, तेव्हा मी (श्रीकृष्ण) धर्माच्या उन्नतीसाठी अवतार घेतो.

परित्राय साधुनाम विनाशय चा दुश्कृतम्।

धर्मसमस्थापनार्थय संभवमी युगयुग||

तात्पर्य: सज्जनांच्या कल्याणासाठी, दुष्टांचा नाश करण्यासाठी आणि धर्मस्थापनेसाठी मी (श्रीकृष्ण) युगानुयुगे प्रत्येक युगात जन्माला आलो आहे.

कर्मण्यवादस्ते मा फलेशु कडाचना.

कर्मफलारभुर्मा ते संगाष्टाकार ||

तात्पर्य असा: तुम्हाला कर्माचा अधिकार आहे, पण कर्माच्या फळाचा नाही. त्यामुळे तुमचे काम करा आणि फळांची चिंता करू नका.

श्रीभगवानुवाच काम्यानां कर्माणां न्यासं संन्यासं कवयो विदुः ।

सर्वकर्मफलत्यागं प्राहुस्त्यागं विचक्षणाः ॥

तात्पर्य: भगवान श्रीकृष्ण म्हणाले, कित्येक पंडित काम्य कर्मांच्या त्यागाला संन्यास मानतात. तर दुसरे काही विचारकुशल लोक सर्व कर्मांच्या फळाच्या त्यागाला त्याग म्हणतात.

त्याज्यं दोषवदित्येके कर्म प्राहुर्मनीषिणः ।

यज्ञदानतपःकर्म न त्याज्यमिति चापरे ॥

तात्पर्य: कित्येक विद्वान असे म्हणतात की, सर्व कर्मे दोषयुक्त आहेत म्हणून ती टाकणे योग्य होय आणि दुसरे विद्वान असे म्हणतात की, यज्ञ, दान आणि तप रूप कर्मे टाकणे योग्य नाही.

निश्चयं शृणु मे तत्र त्यागे भरतसत्तम ।

त्यागो हि पुरुषव्याघ्र त्रिविधः सम्प्रकीर्तितः ॥

तात्पर्य: हे पुरुषश्रेष्ठ अर्जुना, संन्यास आणि त्याग या दोहोंपैकी प्रथम त्यागाच्या बाबतीत माझा निर्णय ऐक. कारण त्याग सात्त्विक, राजस व तामस या भेदांमुळे तीन प्रकारचा सांगितला गेला आहे. ॥

यज्ञदानतपःकर्म न त्याज्यं कार्यमेव तत्‌ ।

यज्ञो दानं तपश्चैव पावनानि मनीषिणाम्‌ ॥

तात्पर्य: यज्ञ, दान आणि तप रूप कर्म टाकणे योग्य नाही. उलट ते अवश्य केले पाहिजे. कारण यज्ञ, दान व तप ही तीनही कर्मे बुद्धिमान माणसांना पवित्र करणारी आहेत.

हेही वाचा- पुढचे ५ दिवस घेता येणार नाही 'सिद्धीविनायक' गणपतीचं दर्शन, या कामासाठी मंदिर बंद!

एतान्यपि तु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा फलानि च ।

कर्तव्यानीति मे पार्थ निश्चितं मतमुत्तमम्‌ ॥

तात्पर्य: म्हणून हे पार्था (अर्थात पृथापुत्र अर्जुना), ही यज्ञ, दान व तप रूप कर्मे तसेच इतरही सर्व कर्तव्य कर्मे आसक्ती आणि फळांचा त्याग करून अवश्य केली पाहिजेत. हे माझे निश्चित असे उत्तम मत आहे. ॥

हेही वाचा- श्रीमदभगवद्गीतेबद्दल सर्वांना माहीत असायलाच हव्यात 'या' महत्वाच्या गोष्टी

Disclaimer: या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे खरी आणि अचूक असल्याचा आमचा दावा नाही. सविस्तर व अधिक माहितीसाठी संबंधित विषयातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.