Ganpati Mandir : ऐतिहासिक दंडपाणेश्वर मंदिर, या शिवकालीन गणपती मंदिराला तुम्ही भेट दिली का?

गणेशोत्सवा दरम्यान भाविक प्रसिद्ध, ऐतिहासिक आणि इच्छापूर्ती होईल अशा विविध गणपती मंदिरांना भेट देतात आणि मोठ्या गणेश मुर्ती किंवा मानाचे गणपती पाहण्यासाठी जात असतात. महाराष्ट्रात गणेशोत्सवाचा आगळा-वेगळा उत्साह बघायला मिळतो. गणेशोत्सवात तुम्ही या गणपती मंदिराला भेट देऊ शकतात, जाणून घेऊया या मंदिराचा इतिहास आणि हे मंदिर कुठे आहे.

नंदुरबार हे आदिवासींचे शहर म्हणून ओळखले जात असले तरी, या भूमीला ऐतिहासिक, धार्मिक महत्व आहे. नंदुरबार हे नंद गवळी राजा यांची नगरी असल्याचे जाणकार सांगतात, येथे राज्याचा दरबार भरत असे, त्याला नंद दरबार असे म्हटले जात असे त्याचा अपभ्रंश होऊन नंदुरबार हे नाव पडल्याचे सांगितले जाते. नंदुरबार शहरातच दंडपाणेश्र्वर हे प्राचीन गणपती मंदिर असून, ते जागृत देवस्थान म्हणुन ओळखले जाते. भाविकांचे श्रद्धास्थान असलेल्या या मंदिरात चतुर्थी आणि गणेशोत्सवात फार गर्दी पाहायला मिळते.

नंदुरबार या शहराचा गणेशोत्सव, नवरात्रोत्सव आणि पतंगोत्सव राज्यभर प्रसिद्ध आहे. खोडियार माता, कल्याणेश्वर महादेव, काला नंदी, गणपती मंदिर, दिंडोरी प्रणित श्री स्वामी समर्थांचा मठ यासह विविध धार्मिक स्थळे प्रसिद्ध आहेत. त्यापैकी एक म्हणजे नवसाला पावणारा आणि जागृत देवस्थान अशी मान्यता असलेला हा दंडपाणेश्वरचा गणपती होय. हे दंडपाणेश्वर मंदिर पूर्वी शहराबाहेर होते, परंतु आता वाढणारी वस्ती आणि लोकसंख्या यामुळे मुख्य रस्त्याला हे मंदिर आहे.

Ganeshotsav : गणपती बाप्पाच्या सोंडेची दिशा काय सांगते? जाणून घ्या विविध मान्यता आणि महत्व

मंदिराची अख्यायिका आणि इतिहास

दंडपाणेश्वर हे मंदिर शिवकालीन आहे. असे सांगितले जाते की, छत्रपती शिवाजी महाराज त्याकाळी येथे असलेल्या जंगलात आपल्या सैन्यांसह मुक्कामी थांबले होते. गणपतीची मूर्ती भगव्या रंगाची असून तिला चांदीच्या थरांनी सजवलेले आहे. गणपती मूर्तीच्या समोर महादेवाची पिंड आहे. आजुबाजूचा परिसर मोठा प्रशस्त आणि मोकळा असून, लहान मुलांना खेळण्यासाठी येथे बगीचाही आहे. नवसाला पावणारा गणपती अशी ख्याती पसरल्यामुळे या मंदिरातली गर्दी वाढू लागली आहे.