काश्मीरबाबतची मळमळ की महाराज हरिसिंह यांच्याशी खुन्नस? पाकिस्तान २७ ऑक्टोबर रोजी का साजरा करतो काळा दिवस?
२७ ऑक्टोबर १९४७ चा दिवस भारत आणि पाकिस्तानसाठी इतिहासाला कलाटणी देणारा ठरला. जम्मू-काश्मीरच्या भारतात विलीनीकरणाची ऐतिहासिक घटना म्हणून या दिवसाकडे पाहिले जाते.
जम्मू-काश्मीरवरून पाकिस्तानची हतबलता कोणापासूनही लपून राहिलेली नाही. महाराजा हरिसिंह यांनी जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन करण्याचा ऐतिहासिक निर्णय घेतला तेव्हापासून पाकिस्तानचा संताप आणि दु:ख कायम आहे. पाकिस्तानमध्ये दरवर्षी २७ ऑक्टोबर हा दिवस काळा दिवस म्हणून साजरा केला जातो. १९४७ मध्ये याच दिवशी पाकिस्तानी घुसखोरांना हाकलून लावण्यासाठी भारतीय सैन्य श्रीनगरमध्ये उतरले होते.
ब्रिटिश राजवट संपल्यानंतर जम्मू-काश्मीरचे महाराजा हरिसिंग यांना स्वतंत्र राहायचे होते. पण पाकिस्तान पुरस्कृत आदिवासी हल्ले आणि घुसखोरांनी परिस्थिती बदलून टाकली. अशा स्थितीत महाराजा हरिसिंग यांनी भारताकडे मदतीची याचना केली. त्यानंतर २७ ऑक्टोबर १९४७ रोजी इंस्ट्रूमेंट ऑफ एक्सेशनवर स्वाक्षरी करून जम्मू-काश्मीरचे भारतात पूर्ण विलीनीकरण सुनिश्चित केले. त्यानंतर लगेचच भारतीय लष्कराने पाकिस्तान पुरस्कृत हल्लेखोरांना मागे ढकलत जम्मू-काश्मीरमध्ये स्थिरता निर्माण करण्याचा प्रयत्न केला.
जम्मू-काश्मीरवर भारताने अन्याय केला आहे, असे पाकिस्तानने नेहमीच म्हटले आहे. काश्मिरींच्या स्वातंत्र्याच्या हक्काला पाठिंबा देण्यासाठी पाकिस्तान दरवर्षी २७ ऑक्टोबरला काश्मीरसाठी निदर्शने करतो आणि हा दिवस काळा दिवस म्हणून साजरा करतो. भारताने काश्मिरींच्या आत्मनिर्णयाच्या अधिकाराचा आदर केला नाही आणि बेकायदेशीरपणे काश्मीरला भारताचा भाग बनवले, असे पाकिस्तानचे म्हणणे आहे.
शांघाय को ऑपरेशन ऑर्गनायझेशनच्या (एससीओ) नुकत्याच झालेल्या बैठकीनंतर काही दिवसांनी पाकिस्तान पुन्हा एकदा काश्मीरवर सक्रिय झाला आहे. यावेळी पाकिस्तानच्या परराष्ट्र सचिव आमना बलोच इस्लामाबादमधील परदेशी मुत्सद्दींना काश्मीरमधील ताज्या परिस्थितीची माहिती देतील. या बैठकीत २७ ऑक्टोबरपूर्वी पाकिस्तानचा काश्मीर राग अधोरेखित करण्यात आला आहे. अशा प्रकारच्या पावलांमुळे जगाचे लक्ष केंद्रित करता येईल, असा पाकिस्तानचा विश्वास आहे.
काश्मीरबाबत भारताची भूमिका काय ?
जम्मू-काश्मीरचे विलीनीकरण पूर्णपणे कायदेशीर आणि न्याय्य होते, अशी भारताची भूमिका नेहमीच स्पष्ट राहिली आहे. भारताचे म्हणणे आहे की, पाकिस्तान केवळ राजकीय फायद्यासाठी हा मुद्दा अधोरेखित करतो आणि तेथील वाढत्या दहशतवादी हल्ल्यांचे समर्थन करतो. भारतासाठी २७ ऑक्टोबर हा ऐतिहासिक दिवस आहे, तर पाकिस्तानसाठी तो काळा दिवसाचे प्रतीक बनला आहे.
संबंधित बातम्या