युद्ध संपवण्यासाठी झेलेंस्कीची ‘१० सूत्री शांती’ योजना आहे तरी काय? पंतप्रधान मोदींना मदतीचे आवाहन

युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धादरम्यान राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की जागतिक नेत्यांना मदतीसाठी आवाहन करत आहेत. यासोबतच त्यांची १० कलमी शांतता योजना लागू करण्याचाही ते प्रयत्न करत आहेत. झेलेन्स्की १० सूत्रीशांतता योजनेचा जोरदार प्रचार करत आहेत. या योजनेबाबत ते अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांच्याशीही चर्चा करत आहेत. झेलेन्स्की यांनी अलीकडेच पंतप्रधान मोदींसह अनेक जागतिक नेत्यांना त्यांच्या '१०-पॉइंट पीस प्लॅन' वर आधारित जागतिक शांतता शिखर परिषद आयोजित करण्याचे आवाहन केले आहे. अशा परिस्थितीत झेलेन्स्कीची ही' १०कलमी शांतता योजना'काय आहे हे जाणून घेणे आवश्यक आहे.

खरं तर, झेलेन्स्की यांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे बाली,इंडोनेशिया येथे नुकत्याच झालेल्या G-२० शिखर परिषदेला संबोधित करताना हा प्रस्ताव दिला होता. झेलेन्स्की यांनी संघर्ष संपवण्यासाठी १०-पॉइंट "शांतता फॉर्म्युला" मांडला, ज्यामध्ये युद्ध गुन्ह्यांसाठी जबाबदार असलेल्यांना शिक्षा करणे, युक्रेनमधून सर्व रशियन सैन्य मागे घेणे आणि देशाची प्रादेशिक अखंडता पुनर्संचयित करणे समाविष्ट आहे.

योजनेअंतर्गत त्यांनी ऊर्जा सुरक्षा, अन्न सुरक्षा आणि आण्विक सुरक्षा निश्चित करण्याचे आवाहन केले आहे. त्यात असे म्हटले आहे की जेव्हा सर्व "युद्ध-विरोधी उपाय" लागू केले जातात तेव्हा युद्धाच्या समाप्तीच्या कागदपत्रांवर सर्व पक्षांनी स्वाक्षरी केली पाहिजे.

काय आहे झेलेन्स्कीची१० सूत्री शांतता योजना -

1.रेडिएशन आणि आण्विक सुरक्षा : युरोपमधील सर्वात मोठा अणुऊर्जा प्रकल्प झापोरिझ्झ्या युक्रेनमध्ये आहे. सध्या हा प्लांट रशियाच्या ताब्यात आहे. युक्रेन या भोवतीची सुरक्षा देण्यावर भर देत आहे.

2.अन्न सुरक्षा: युक्रेनला जगातील सर्वात गरीब देशांना युक्रेनच्या धान्य निर्यातीची सुरक्षा आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करायची आहे.

3. ऊर्जा सुरक्षा: युक्रेनला वीज पायाभूत सुविधा पुरवण्याबरोबरच रशियन ऊर्जा संसाधनांवर निर्बंध लादणे. रशियन हल्ल्यांमुळे युक्रेनमधील निम्म्या वीज प्रकल्पांचे नुकसान झाले आहे.

4. रशियाला पाठवलेल्या लोकांसह युद्धकैदी आणि मुलांसह सर्व कैदी आणि निर्वासितांची सुटका.

5.युक्रेनची प्रादेशिक अखंडता पुन्हा प्रस्थापित करणे: रशिया स्वत: संयुक्त राष्ट्रांच्या चार्टरनुसार त्यास मान्यता देतो. झेलेन्स्की म्हणाले की ते यात "कोणतीही तडजोड करणार नाहीत".

6.रशियन सैन्याची माघार आणि शत्रुत्वाचा अंत: रशियाशी युक्रेनच्या सर्व सीमा पूर्ववत करणे.

7.न्याय: युक्रेनला न्याय मिळवून देण्यासाठी, रशियन युद्ध गुन्ह्यांवर खटला चालवला जावा आणि त्यासाठी विशेष न्यायाधिकरण स्थापन केले जावे.

8. नैसर्गिक पर्यावरणाचा हेतुपुरस्सर नाश करण्यास प्रतिबंध (इकोसाइड): पर्यावरणाचे रक्षण करण्याच्या गरजेकडे लक्ष दिले पाहिजे. त्यासाठी जलस्रोत सुविधा पूर्ववत करण्याकडे लक्ष दिले पाहिजे.

9.युरो-अटलांटिक प्रदेशात सुरक्षा आर्किटेक्चरच्या निर्मितीसह, युक्रेनसाठी हमी देण्यासह संघर्ष टाळण्यासाठी उपायांचा अवलंब करणे.

10. युद्धाच्या समाप्तीची पुष्टी: यासाठी या (युद्धात) सहभागी असलेल्या सर्व पक्षांनी एक दस्तऐवजावर स्वाक्षरी केली पाहिजे.

झेलेन्स्कीचा ग्लोबल पीस समिटचा प्रस्ताव काय आहे?

डिसेंबरमध्ये, झेलेन्स्की यांनी सात देशांच्या गटाच्या नेत्यांना हिवाळ्यात त्यांच्या जागतिक शांतता परिषदेच्या कल्पनेला पाठिंबा देण्याचे आवाहन केले होते. त्यांच्या मते, ही परिषद "संपूर्णपणे किंवा विशेषतः शांतता योजनेच्या काही विशिष्ट मुद्यांवर" लक्ष केंद्रित करेल.

झेलेन्स्की यांनी'शांतता फॉर्म्युला'साठी भारताचा पाठिंबा मागितला -

युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांनी सोमवारी पंतप्रधान मोदींशी फोनवर चर्चा केली आणि त्यादरम्यान त्यांचा 'शांतता फॉर्म्युला' लागू करण्यासाठी भारताचा पाठिंबा मागितला. अधिकृत निवेदनानुसार मोदी म्हणाले की, रशिया आणि युक्रेनने त्यांच्यातील मतभेदांवर कायमस्वरूपी तोडगा काढण्यासाठी संवाद आणि मुत्सद्देगिरीकडे परत यावे. त्यांनी झेलेन्स्की यांना आश्वासन दिले की भारत कोणत्याही शांतता प्रयत्नांना पाठिंबा देईल.

एका ट्विटमध्ये, झेलेन्स्की म्हणाले की त्यांनी G20 च्या भारताच्या यशस्वी अध्यक्षपदासाठी मोदींना शुभेच्छा दिल्या आणि G20 मंचावर प्रस्तावित केलेल्या "शांतता सूत्राचा" हवाला देत त्याच्या अंमलबजावणीसाठी भारताकडे पाठिब्यांचे आवाहन केले.