Cyber Crime: व्हॉट्सअ‍ॅपवर आलेल्या लग्न पत्रिकेमुळं तुमचं बँक खातं होऊ शकतं रिकामं!

सायबर गुन्हेगार या फाईल्स एपीके स्वरूपात पाठवतात. कोणी डाऊनलोड करताच हा मालवेअर फोनमध्ये इन्स्टॉल होतो आणि गुन्हेगारांना फोनचा पूर्ण अ‍ॅक्सेस देतो. त्यानंतर सायबर गुन्हेगार तुमच्या फोनवरून मेसेज पाठवू शकतात, तुमची माहिती चोरू शकतात आणि त्याचा गैरवापर करून पैसे उकळू शकतात.

न्यूज १८ च्या रिपोर्टनुसार, हिमाचल प्रदेश सायबर पोलिसांनी अशा फसवणुकीच्या घटनांबद्दल नागरिकांना सतर्क केले आहे. हिमाचल प्रदेश राज्य सीआयडी आणि सायबर क्राइम विभागाचे वरिष्ठ पोलिस अधिकारी मोहित चावला यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, 'जर तुम्हाला एखाद्या अनोळखी नंबरवरून लग्नाच्या निमंत्रणाच्या स्वरूपात किंवा कोणत्याही फाईलच्या स्वरूपात मेसेज आला तर त्यावर क्लिक करू नका. फाइल डाऊनलोड करण्यापूर्वी समोरच्या व्यक्तीची ओळख पटवणे आवश्यत आहे.

महत्त्वाचे म्हणजे, अनेकदा लोक बदनामीच्या भितीने त्यांच्यासोबत घडलेला असा प्रकार इतरांना सांगताना घाबरतात. परंतु, असे न करता त्वरीत राष्ट्रीय हेल्पलाइन १९३० वर कॉल करा किंवा सरकारी पोर्टल https://cybercrime.gov.in. वर जाऊन आपली तक्रार नोंदवावी. 

सायबर फ्रॉड कसे टाळावे?

• फोनवर आलेल्या फाईल्स डाउनलोड करणे टाळा: कोणत्याही अनोळख्या व्यक्तीने फोनवर पाठवलेल्या फाइल्स उघडू नका.
•  फोनमध्ये कोणतेही अ‍ॅप डाऊनलोड करणे थांबवावे: फक्त गुगल प्ले स्टोअर किंवा अ‍ॅपल अ‍ॅप स्टोअरवरून अ‍ॅप्स डाउनलोड करा. अज्ञात वेबसाइटवरून एपीके फाइल्स डाउनलोड करणे धोकादायक असू शकते.
• मजबूत पासवर्ड आणि टू-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन वापरा: आपल्या खात्यावर मजबूत पासवर्ड सेट करा आणि टू-फॅक्टर व्हेरिफिकेशन चालू ठेवा. यामुळे तुमच्या माहितीला अतिरिक्त सुरक्षा मिळते.
• अनोळखी मेसेज आणि कॉल्सपासून सावध राहा: एखाद्या लिंकवर क्लिक करा किंवा माहिती शेअर करा असा अनोळखी नंबरवरून मेसेज किंवा कॉल आल्यास त्याकडे दुर्लक्ष करा आणि असे मेसेज ताबडतोब डिलीट करा.
• आपले डिव्हाइस आणि अ‍ॅप्स अपडेट ठेवा:  आपले फोन आणि अ‍ॅप्स नियमितपणे अपडेट ठेवा. नवीन अपडेटमध्ये बर्याचदा सुरक्षा मिळते, जे सायबर हल्ल्यांपासून संरक्षण करण्यास मदत करतात.
• विश्वासार्ह अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर वापरा: आपल्या डिव्हाइसमध्ये विश्वसनीय अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर स्थापित करा आणि ते नियमितपणे स्कॅन करा. हे संभाव्य मालवेअर आणि व्हायरसपासून संरक्षण प्रदान करते.
• सार्वजनिक वाय-फाय टाळा: सार्वजनिक वाय-फाय वापरणे टाळा कारण ते बर्याचदा असुरक्षित असतात. आवश्यक असल्यास व्हर्च्युअल प्रायव्हेट नेटवर्क (व्हीपीएन) वापरा.
• फिशिंग ईमेल आणि मेसेजपासून सावध राहा: सायबर गुन्हेगार ईमेल किंवा मेसेज पाठवून तुमची वैयक्तिक माहिती मिळवण्याचा प्रयत्न करतात. अशा मेलमध्ये दिलेल्या लिंकवर क्लिक करू नका आणि आपले पासवर्ड, बँक डिटेल्स वगैरे कोणालाही देऊ नका.
• सायबर अलर्ट आणि स्थानिक पोलिसांकडून देण्यात येणाऱ्या इशाऱ्यांकडे लक्ष द्या - सायबर पोलिस किंवा स्थानिक पोलिसांनी वेळोवेळी जारी केलेल्या अलर्ट आणि सूचनांचे पालन करा.

तरीही तुम्ही सायबर फसवणुकीला बळी पडत असाल तर तात्काळ नॅशनल सायबर हेल्पलाईन १९३० वर संपर्क साधा किंवा https://cybercrime.gov.in जाऊन आपली तक्रार नोंदवा.