हैदराबादचा ९ वा निजाम कोण होणार? मालमत्तेवर हजारो वंशजांनी केला दावा, किती आहे संपत्ती?
nizams property issue : हैदराबादचा शेवटचा निजाम मुकर्रम जाह याच्या मृत्यूनंतर निजामाच्या मालमत्तेचा वाद चव्हाट्यावर आला आहे. या घराण्याचे हजारो वंशजांनी मालमत्तेत वाटा मागितला आहे.
nizams property issue : हैदराबादचे शेवटचे निजाम मुकर्रम जाह यांचं गेल्या वर्षी इस्तंबूलमध्ये निधन झालं. हैद्राबादच्या निजाम हा सर्वाधिक श्रीमंत व्यक्ति आहे. निजामाला पृथ्वीवरील सर्वात श्रीमंत माणूस असे संबोधले जायचे. स्वातंत्र्याच्या वेळी निजाम उस्मान अली खान हे जगातील सर्वात श्रीमंती व्यक्ती होते. त्यावेळी त्यांची संपत्ती ही १७.४७ लाख कोटी म्हणजेच २३० अब्ज डॉलर्स इतकी होती. या मालमत्तेचा वाद अजूनही सुरूच आहे. निजामाचे कुटुंबीय आता हजारो कोटींच्या मालमत्तेसाठी कायदेशीर लढाई लढत आहेत.
या कायद्याच्या लढाईत प्रामुख्याने निजाम सातवाचा शेवटचा शासक मीर उस्मान अली खान आणि आसफ झाही यांचा नातू प्रिन्स मुकर्रम जाह यांच्या मुलांचा समावेश आहे. याशिवाय निजाम पहिले ते सातपर्यंतचे वंशजांनीही या कायद्याच्या लढाईत उडी मारली आहे. नुकतेच मुकर्रम जाह यांचा दुसरा मुलगा अलेक्झांडर आझम जाह याने हैदराबाद शहर दिवाणी न्यायालयात रिट याचिका दाखल करून निजामाच्या जंगम आणि मालमत्तेत २/६ वाटा असल्याचा दावा केला आहे.
आझम जाह यांनी निजामाच्या ६ मालमत्तांमध्ये आपला वाटा मागितला आहे. यामध्ये फलकनुमा पॅलेस, चौमहाल्ला पॅलेस, चिरन किल्ला, जुनी हवेली, हैदराबादमधील नाझरी बाग पॅलेस यांचा समावेश आहे. याशिवाय उटी येथे बांधण्यात आलेल्या सेडर पॅलेसमध्येही त्याने वाटा मागितला आहे. याशिवाय दुर्मिळ कलाकृती, पर्शियन गालिचे, चित्रे, झालर, संगमरवरी शिल्पे, जुन्या रोल्स रॉयस कार, तलवारी, बंदुका आणि दागिने यावरही दावा करण्यात आला आहे.
आझम शाह यांच्या म्हणण्यानुसार या मालमत्तांची किंमत सुमारे १,२७६ कोटी रुपये असेल. आझम जाह यांचे म्हणणे आहे की, यापैकी २/६ मालमत्तेवर त्यांचा हक्क आहे. आझम जाह सध्या ऑस्ट्रेलियात राहतात. मुकर्रम जाह यांची दुसरी पत्नी हेलन आयेशा जाह यांचा तो मुलगा आहे. तर अजमाद जाह हा मुकर्रम जाह यांचा मोठा मुलगा आहे. अजमाद जाह हा चित्रपट निर्माता, प्रोफेशनल फोटोग्राफर, सिनेमॅटोग्राफर असून सध्या तो लंडनमध्ये राहतो. तुर्कस्तानमध्ये मुकर्रम जाह यांच्या मृत्यूनंतर आझम जाह यांनी त्यांचे पार्थिव घेऊन हैदराबादला येऊन त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार केले.
आझम जाह यांनी दावा केला होता की, व्हिसा न मिळाल्याने ते हैदराबादला येऊ शकले नाहीत. त्यांनी म्हटलं आहे की, त्याचा मोठा भाऊ अजमत जाह आणि त्याची आई एसरा येगने यांना सर्व मालमत्ता ताब्यात घ्यायची आहे आणि तसेच या संपत्तीची विक्री करायची आहे. तिच्या वडिलांनी इतर चार महिलांशीही लग्न केल्याचे त्याने सांगितले. यातील अजमत जाहची आई एसरा, आयेशा आणि इतरांसोबत त्यांचा घटस्फोट झाला होता. त्यांना मेहेर देण्याचेआश्वासन देण्यात आले होते, मात्र, ते त्यांना मिळाले नाही. आझम जाह म्हणाले की, आता ते देखील निजामच्या संपत्तीत वाटा मागत आहे.
जगातील सर्वात श्रीमंती व्यक्ती
१७ सप्टेंबर १९४८ रोजी निजाम उस्मान अली खान यांनी भारतीय लष्करापुढे शरणागती पत्करली तेव्हा त्यांच्याकडे २३० अब्ज डॉलरची संपत्ती होती. त्यांना मीर आझम जाह आणि मीर मोअज्जम जाह अशी दोन मुले होती. याशिवाय आझम जाह यांचा मुलगा नातू मुकर्रम जाह यालाही त्याने मालमत्तेत वाटा दिला. त्याला निजाम आठव्याचा दर्जा देण्यात आला. १९६७ मध्ये आजोबांच्या निधनानंतर मुकर्रम जाह हा आठवा निजाम मानला जात असे. आता मुकर्रम जाह यांना उत्तराधिकारी बनवले तेव्हा मालमत्तेवरील अधिकारही त्यांचाच झाला. मात्र, मुकर्रम जाह ऑस्ट्रेलियाला गेले. त्यानंतर त्यांनी त्यांच्या भारतातील आपल्या पूर्वजांच्या स्मृतींकडे फारसे लक्ष दिले नाही.
हैदराबादला आल्यावर ते चिरन महाल येथे मुक्काम करत असत. हैदराबादमध्ये ६ राजवाड्यांव्यतिरिक्त निजामाची संपूर्ण भारतात मालमत्ता आहे. आता या मालमत्तेची लढाई केवळ आझम जाह आणि त्याचा भाऊ अजमत जाह यांच्यात नाही तर आसफ जाही घराण्यातील इतर वंशजांमध्येही सुरू झाली आहे. रौनक यार खान, निजाम सहावा, मीर महबूब अली खान यांचा नातू जो निजाम नववा म्हणून निवडून आला आहे. मात्र, अजमत शाहच्या राज्याभिषेकाला त्यांचा विरोध आहे. निजाम पहिला ते निजाम सहावा पर्यंत आसफ जाही घराण्याचे ४५०० वंशज आहेत. त्यापैकी २८०० जिवंत असून त्यांनी मजलिस-ए-साहेबजादा सोसायटी स्थापन केली आहे. त्यांनी निजाम ९ वे पदावर दावा केला आहे. तर निजाम तवेन मीर उस्मान अली खान यांचे आणखी २४ वंशज आहेत. त्यांनी देखील संपत्तीत वाटा मागितला आहे.
