Mumbai Dabbawala in school syllabus : मुंबईच्या प्रसिद्ध डबेवाल्याची कहाणी लवकरच घराघरात पोहोचणार आहे. केरळ सरकारने त्यांना शालेय अभ्यासक्रमाचा भाग करण्याचा निर्णय घेतला आहे. राज्याच्या पाठ्यपुस्तकातील पाच पानांच्या अध्यायात नववीच्या इंग्रजी अभ्यासक्रमात डबेवाल्यांची कहाणी समाविष्ट करण्यात आली आहे. 'टिफिन वाहतुकीची गाथा' असे या अध्यायाचे नाव असून याचे लेखक ह्यू आणि कोलीन गँटझर त्यांच्या प्रवास कथा लिहितात. केरळ राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषदेने (एससीईआरटी) २०२४ च्या नव्या अभ्यासक्रमात डबेवाल्यांच्या प्रेरणादायी कथेचा समावेश केला आहे.
मुंबईची डबेवाला सेवा कशी सुरू झाली याची चर्चा या अध्यायात करण्यात आली आहे. १८९० मध्ये पहिले टिफिन वाहक महादेव हवाजी बच्चे यांनी दादरहून फोर्ट मुंबईला लंचबॉक्स नेल्यानंतर ही सेवा सुरू झाली. १८९० मध्ये दादरमध्ये राहणाऱ्या एका वृद्ध पारशी महिलेचे महादेव हवाजी बच्चे यांच्याशी बोलणे झाले. मुंबईत काम करणाऱ्या पतीला टिफिन वाहक आणण्यासाठी त्याने मदत करावी, अशी तिची इच्छा होती. येथूनच डबेवाल्यांची सुरुवात झाली. "तेव्हापासून, स्वयंनिर्मित भारतीय संस्था एक विशाल नेटवर्क बनली आहे ज्याच्या अविश्वसनीय कौशल्याने आंतरराष्ट्रीय व्यवसाय शाळा आणि अगदी इंग्लंडचे प्रिन्स चार्ल्स यांचे कौतुक मिळवले आहे.
अनेक पुस्तकांचा, चित्रपटांचा भाग असलेले मुंबईतील डबेवाले आता समर्पण आणि उत्कृष्टतेचे प्रतीक बनले असून जागतिक स्तरावरील बिझनेस स्कूल आणि संशोधकांचे लक्ष वेधून घेत आहेत. अनेक चित्रपट, माहितीपट, पुस्तके आणि संशोधनामुळे त्यांचे कार्य अधिक प्रसिद्ध झाले आहे. त्यांच्या कार्याला वाहिलेले एक कॉमिक बुकही आहे, जे मुंबईतील कलाकार अभिजीत किणी यांनी २०१९ मध्ये तयार केले होते. डबेवाले देश-विदेशातील आयआयटी आणि आयआयएमसह अनेक प्रतिष्ठित संस्थांमध्ये व्याख्याने देण्यासाठी जातात.
तथापि, कोव्हिड -१९ महामारीमुळे त्यांच्या कामावर गंभीर परिणाम झाला आणि त्यांची संख्या सुमारे २,००० पर्यंत कमी झाली. सद्यस्थितीत रोजगाराची गरज असणारेच हे काम करत आहेत. केरळच्या शालेय अभ्यासक्रमाची माहिती मिळाल्यानंतर डबेवाल्यांनी राज्याच्या शिक्षण विभागाला मेलद्वारे कृतज्ञता व्यक्त केली. आपल्या प्रदीर्घ वारशाला मिळालेल्या सन्मानाचे त्यांनी कौतुक केले.