मुंबई-चेन्नई आणि चेन्नई-कोलकाता मार्गावर ऑटोमॅटिक ट्रेन प्रोटेक्शन (एटीपी) किंवा कवच प्रणाली बसविण्यास रेल्वे या वर्षी ऑक्टोबरपासून सुरुवात करणार असून येत्या तीन वर्षांत ती पूर्ण करण्याचे उद्दिष्ट आहे, अशी माहिती केंद्रीय रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी बुधवारी दिली.
दिल्ली-कोलकाता आणि दिल्ली-मुंबई रेल्वे मार्गावर कवच बसविण्याचे काम मार्च २०२५ पर्यंत पूर्ण होईल. सुवर्ण चतुर्भुजवर टक्करविरोधी तंत्रज्ञान बसवून प्रवाशांचा प्रवास अधिक सुरक्षित करण्याचा उद्देश आहे.
दिल्ली-मुंबई आणि दिल्ली-हावडा मार्गावरील कवच हे सुमारे तीन हजार किलोमीटरचे काम या आर्थिक वर्षात पूर्ण होईल, असे वैष्णव यांनी सांगितले. सुवर्ण चतुर्भुजवर धावणाऱ्या गाड्यांवर सर्वाधिक प्रवासी वाहतूक असते, हे लक्षात घेतले पाहिजे.
चेन्नई-कोलकाता आणि चेन्नई-मुंबई रेल्वे (नऊ हजार किमी) या दोन नव्या रेल्वे मार्गांवर कवच बसविण्यासाठी निविदा प्रक्रिया मागविण्यात आली असून, ऑक्टोबरपर्यंत ती बसविण्याचे काम सुरू होईल. येत्या तीन वर्षांत या नव्या मार्गांवर कवच बसविण्यात येणार आहे, असेही वैष्णव यांनी म्हटले आहे.
दहा हजार लोकोमोटिव्हवर कवच बसवण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. लिडार (लाइट डिटेक्शन अँड रेंजिंग, पृथ्वीपर्यंतची रेंज मोजण्यासाठी स्पंदित लेझरच्या स्वरूपात प्रकाशाचा वापर करणारी रिमोट सेन्सिंग पद्धत) आणि ड्रोनद्वारे देशभरातील ८,००० रेल्वे स्थानकांचे सर्वेक्षण केले जाणार आहे. त्यानंतर पुढील वर्षी फेब्रुवारीपर्यंत सर्व स्थानकांवर कवच डेटा सेंटर उभारण्याचे काम एकाच वेळी सुरू होईल.
मात्र, एकाच ट्रॅकवर चुकून दोन गाड्या धावत असतील आणि समोरून किंवा मागच्या टोकावरून धडकणार असतील तर अपघात रोखण्यास कवच तंत्रज्ञानाची मदत होईल, असे वैष्णव यांनी स्पष्ट केले.
कवच ४.० या प्रणालीच्या नवीनतम आवृत्तीमध्ये 'तात्पुरते वेग निर्बंध', सुधारित ब्रेकिंग कर्व्ह्स आणि लोकेशन अचूकता अशी अतिरिक्त वैशिष्ट्ये आहेत. आणि सुधारित विश्वासार्हतेसाठी स्टेशन-टू-स्टेशन कवच कम्युनिकेशन, असे रेल्वेमंत्र्यांनी सांगितले.
रेल्वेमंत्र्यांनी सांगितले की, कवचच्या या नवीन आवृत्तीला रेल्वेची मानक ठरवणारी संस्था रिसर्च डिझाइन अँड स्टँडर्ड ऑर्गनायझेशनने (आरडीएसओ) १७ जुलै रोजी मान्यता दिली. 'कवच ४.०' ला अंतिम स्वरूप मिळाल्याने भारतीय रेल्वेची अफाट विविधता डिझाइनमध्ये समाविष्ट झाली आहे. अल्पावधीत हा मोठा टप्पा गाठल्याने रेल्वे आता देशभरात मिशन मोडमध्ये कवच बसवण्यास सुरुवात करणार आहे, असे वैष्णव यांनी सांगितले.