गेल्या वर्षी चंद्रयान-३ ने चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर यशस्वीपणे उतरून इतिहास रचला होता. यानंतर तो चंद्रावर १४ दिवस सक्रिय राहिला आणि त्याने पाठवलेल्या माहितीच्या आधारे अनेक तपासण्या करण्यात आल्या, ज्या अजूनही अधूनमधून समोर येत असतात. आता सर्वांच्या नजरा चांद्रयान-४ मोहिमेकडे लागल्या आहेत. २०२९ मध्ये लाँच होणार असून त्याची अपेक्षित किंमत २१०४ कोटी रुपये आहे. चंद्रयान-४ चंद्रावरून दोन ते तीन किलो मातीचे नमुने घेऊन येणार असल्याची खुशखबर इस्रोने नुकतीच दिली होती.
चंद्रयान-४ मध्ये पाच प्रकारचे मॉड्यूल काम करतील. अॅसेंडर मॉड्यूल (एएम), डिस्प्रेसर मॉड्यूल (डीएम), री-एंट्री मॉड्यूल (आरएम), ट्रान्सफर मॉड्यूल (टीएम) आणि प्रोपल्शन मॉड्यूल (पीएम). ते दोन वेगवेगळ्या एमव्हीएम ३ लाँच व्हेइकलमध्ये लाँच केले जातील. इकॉनॉमिक टाइम्सच्या वृत्तानुसार, इस्रोने म्हटले आहे की, चंद्रावर उतरल्यानंतर रोबोटिक आर्म, ज्याला सरफेस सॅम्पलिंग रोबोट देखील म्हटले जाते, लँडिंग साइटच्या आजूबाजूची दोन ते तीन किलो माती काढून घेईल आणि नंतर एएमवर बसवलेल्या कंटेनरमध्ये भरेल.
पृथ्वीच्या कक्षेत प्रवास करताना गळती रोखण्यासाठी नमुने असलेले कंटेनर सील केले जातील. माती संकलनाच्या विविध टप्प्यांवर व्हिडिओ कॅमेऱ्याद्वारे लक्ष ठेवण्यात येणार आहे, असे इस्रोने एका निवेदनात म्हटले आहे. याआधी माध्यमांशी बोलताना इस्रोचे प्रमुख एस सोमनाथ म्हणाले होते की, चांद्रयान-३ ने दाखवून दिले आहे की चंद्रावर कोणत्याही ठिकाणी उतरणे आपल्याला शक्य आहे आणि त्यानंतर वैज्ञानिक प्रयोग खूप चांगले झाले आहेत.
पुढची पायरी म्हणजे तिथून बाहेर पडणे आणि सुरक्षितपणे परत येणे आणि त्यासाठी आपल्याला अनेक तंत्रे विकसित करणे आवश्यक आहे. हे सर्व चांद्रयान-४ चा भाग आहे. नमुने गोळा करण्यासारख्या वैज्ञानिक मोहिमाही होणार आहेत. भारत चंद्रावर गेला तर आपण काहीतरी नवीन घेऊन येऊ. चंद्रावरून एखादी वस्तू परत आणण्यात अनेक अडचणी येतात. वेगवेगळ्या ठिकाणांहून खोदून ते गोळा करावे लागते. त्यानंतर नमुना घेऊन कंटेनरमध्ये गोळा करण्याची रोबोटिक क्रिया होते. त्यानंतर कंटेनरही चंद्रावरून उड्डाण घेणाऱ्या लँडरकडे हलवावा लागतो.
संबंधित बातम्या