शरद पवार, संजय राऊत आणि प्रियांका चतुर्वेदी यांचं काय होणार? राज्यसभेचा मार्ग बंद, समजून घ्या समीकरण

महाविकास आघाडीला केवळ ४९ जागा जिंकता आल्या आहेत. महाविकास आघाडीच्या या अपयशामुळे शरद पवार, संजय राऊत आणि प्रियांका चतुर्वेदी यांना राज्यसभेची पुढची टर्म स्वबळावर मिळण्याची आशा धूसर झाली आहे. साधारणत: महाराष्ट्रातून राज्यसभेवर जाण्यासाठी ४३ जागांचा कोटा असतो. या पार्श्वभूमीवर संपूर्ण महाविकास आघाडी मिळून राज्यसभेवर एकच पाठवू शकते. तेही जेव्हा आघाडीमध्ये एका नावावर सहमती  होऊ शकते.

राज्यसभेचा वर्तमान कार्यकाळ -

शरद पवार आणि प्रियांका चतुर्वेदी यांची ३ एप्रिल २०२० रोजी राज्यसभेवर सहा वर्षांसाठी निवड झाली. त्यांचा कार्यकाळ ३ एप्रिल २०२६ रोजी संपणार आहे. संजय राऊत १ जुलै २०२२ रोजी राज्यसभेवर निवडून गेले असून त्यांचा कार्यकाळ २२ जुलै २०२८ रोजी संपणार आहे.

कोणी किती जागा जिंकल्या?

विधानसभेच्या २८८ जागांचे निकाल जाहीर झाल्यानंतर भाजप १३२ जागांसह सर्वात मोठा पक्ष ठरला आहे. महायुतीचा भागीदार शिवसेना (एकनाथ शिंदे) दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. शिवसेनेला ५७ जागा मिळाल्या. राष्ट्रवादी (अजित पवार) ४१ जागांसह तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. दुसरीकडे महाविकास आघाडीतील शिवसेनेला २०, काँग्रेसला १६ आणि राष्ट्रवादीला (शरद पवार) १० जागा मिळाल्या आहेत. सपाने दोन जागा जिंकल्या.

राज्यसभा निवडणुकीचे आव्हान -

राजकीय समीकरणे आणि विधानसभेतील या पक्षांची स्थिती पाहता या नेत्यांना पुन्हा राज्यसभेवर पाठविणे दोन्ही पक्षांना अत्यंत अवघड झाले आहे. शरद पवार यांनी राज्यसभेचा हा शेवटचा कार्यकाळ असल्याचे यापूर्वीच जाहीर केले होते. त्याचबरोबर प्रियांका चतुर्वेदी आणि संजय राऊत यांच्या पुन्हा निवडून येण्याची शक्यताही राजकीय परिस्थितीमुळे क्षीण होत चालली आहे.

काँग्रेसची खासदार संख्या ९९ कायम -

नांदेड लोकसभा मतदारसंघ काँग्रेसने राखला आहे. केरळमधील वायनाड लोकसभा मतदारसंघातील विजयासह लोकसभेत काँग्रेसकडे ९९ जागा आहेत. महाराष्ट्र विधानसभेत भारतीय जनता पक्षाला मिळालेल्या विजयामुळे राज्यसभेतही सत्ताधारी आघाडीच्या आशा पल्लवित होणार आहेत. राज्यसभेच्या सर्वाधिक जागा महाराष्ट्रात देशात दुसऱ्या क्रमांकावर आहेत. या वर्षी झालेल्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपने २४० जागा जिंकल्या होत्या. काँग्रेसचे खासदार वसंतराव चव्हाण यांचे २६ ऑगस्ट रोजी निधन झाल्याने नांदेड ची पोटनिवडणूक झाली होती.

लोकसभा निवडणुकीत कॉंग्रेसने ९९ जागा जिंकल्या होत्या, त्यापैकी पक्षाचे नेते राहुल गांधी यांनी उत्तर प्रदेशातील रायबरेली आणि केरळमधील वायनाड मधून दोन जागा जिंकल्या होत्या. त्यांनी वायनाडची जागा रिकामी केली, जिथून त्यांची बहीण प्रियांका गांधी वाड्रा विजयी झाल्या आहेत. वायनाड आणि नांदेड जिंकल्यानंतर लोकसभेत काँग्रेसचे संख्याबळ ९९ वर कायम आहे.

पश्चिम बंगालमधील बशीरहाट ही लोकसभेतील एकमेव रिक्त जागा आहे. तृणमूल काँग्रेसचे खासदार एस. के. नूरुल इस्लाम यांचे २५ सप्टेंबर रोजी निधन झाले. मात्र, इस्लामविरोधातील निवडणुकीसंदर्भातील याचिका कलकत्ता उच्च न्यायालयात प्रलंबित असल्याने पोटनिवडणूक होऊ शकली नाही. महाराष्ट्रात भाजपप्रणित आघाडीला मिळालेल्या घवघवीत यशामुळे राज्यसभेतही बहुमत मिळण्याची आशा बळावली आहे. महाराष्ट्रातून राज्यसभेचे १९ सदस्य आहेत. सध्या राज्यसभेवर भाजपचे सात, काँग्रेसचे तीन, एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेचा एक, उद्धव ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेना (उबाथा) दोन, अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसचे तीन, राष्ट्रवादीचे दोन (शरदचंद्र पवार) आणि रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडियाचे (आठवले) एक सदस्य आहेत.

राज्यसभेत भाजपचे ९५ खासदार आहेत. मित्रपक्षांसह ही संख्या ११२ वर जाते. याशिवाय सत्ताधारी पक्षाला पाठिंबा देणारे सहा नामनिर्देशित सदस्य आहेत. लोकसभा आणि राज्यसभेमध्ये सर्वाधिक खासदार उत्तर प्रदेशचे असून त्याखालोखाल महाराष्ट्राचा क्रमांक लागतो. महाराष्ट्रातून राज्यसभेची एकही जागा रिक्त नसली तरी इतर राज्यांमध्ये १० पदे रिक्त असून त्यातील निम्म्याहून अधिक जागा भाजपकडे जाण्याची शक्यता आहे. नामनिर्देशित सदस्यांसाठीही चार जागा रिक्त आहेत. २४५ सदस्यांच्या विधानसभेत भाजपप्रणीत आघाडीला निम्म्याहून अधिक जागा सहज मिळतील, असा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे.