World Tuberculosis Day: बदलत्या हवामानामुळे वाढली खोकल्याची समस्या? सामान्य खोकला आणि टीबी यातील फरक कसा ओळखावा?

क्षयरोग (टीबी) हे जगभरातील मृत्यूच्या प्रमुख कारणांपैकी एक आहे. हा एक संसर्गजन्य रोग आहे, जो थेट तुमच्या फुफ्फुसांवर हल्ला करतो. टीबीमुळे दरवर्षी अनेकांचा मृत्यू होतो. परंतु त्याची लक्षणे ओळखून त्यावर वेळीच उपचार केल्यास त्याचा प्रसार थांबवता येतो. डॉ. विकास मित्तल, पल्मोनोलॉजिस्ट, सीके बिर्ला हॉस्पिटल (दिल्ली) म्हणतात की क्षयरुग्णांना वेळेवर उपचार मिळावेत म्हणून त्यांना टीबी खोकला आणि सामान्य खोकला यातील फरक कळणे महत्त्वाचे आहे.

Holi Hangover: होळी पार्टीचा हँगओव्हर दूर करण्यासाठी फॉलो करा या टिप्स, डोकेदुखीपासून मिळेल आराम

टीबीमुळे होणारा खोकला आणि सामान्य खोकला यातील फरक (Difference between TB cough and Regular cough)

कालावधी आणि सततचा खोकला

टीबीमुळे होणारा खोकला दीर्घकाळ टिकतो. या प्रकारचा खोकला सहसा तीन आठवड्यांपेक्षा जास्त काळ टिकतो. क्षयरोगामुळे होणारा खोकला कायम असतो आणि जसजसा वेळ जातो तसतसा तो वाढत जातो. तर सामान्य खोकला एक ते दोन आठवड्यांत बरा होतो.

खोकल्याबरोबर कफ

टीबीमुळे होणाऱ्या खोकल्यामध्येही कफ तयार होतो. ज्यामध्ये कधी कधी रक्तही असू शकते. जरी सामान्य खोकला अनेकदा कफसोबत असतो. तरीही त्यात रक्त येणे, ज्याला हेमोप्टिसिस म्हणतात, हे टीबीचे लक्षण असू शकते.

इतर लक्षणे

टीबीच्या बाबतीत खोकल्याशिवाय थकवा, कारण नसताना वजन कमी होणे, ताप, रात्री घाम येणे आणि छातीत दुखणे यांसारखी इतर अनेक लक्षणे दिसतात. ही लक्षणे सहसा उद्भवत नाहीत किंवा सामान्य खोकल्याच्या बाबतीत खूपच कमी असतात.

Thandai Benefits: होळीला आवर्जुन दिली जाते थंडाई, आरोग्यासाठी हे आहेत या समर ड्रिंकचे फायदे

टीबीची लक्षणे

थकवा

विश्रांती घेतल्यानंतरही सतत थकवा आणि अशक्तपणा जाणवणे हे टीबीचे सामान्य लक्षण आहे. थकवा क्षयरुग्णांना खूप त्रास देतो आणि झोपून किंवा विश्रांती घेतल्यानंतरही थकवा दूर होत नाही.

अचानक वजन कमी होणे

टीबीमुळे रुग्णाची भूक मोठ्या प्रमाणात कमी होते. त्यामुळे रुग्णाचे वजनही कमी होऊ लागते. अनेकदा रुग्णाचे वजन झपाट्याने कमी होते आणि त्यासोबतच शरीराचे स्नायूही निरुपयोगी होऊ लागतात.

ताप

हलका ताप, जो सहसा दुपारी किंवा संध्याकाळी येतो, हे टीबीचे सर्वात प्रमुख लक्षण आहे. उपचार न केल्यास हा ताप कधी कधी आठवडे किंवा महिने टिकतो.

Holi Benefits: तणावापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी होळी खेळा, हे आहेत रंग खेळण्याचे मेंटल हेल्थ फायदे

रात्री घाम येणे

झोपेच्या वेळी जास्त घाम येणे हे देखील टीबीचे लक्षण असू शकते. बऱ्याचदा हा घाम खूप येतो आणि बेडशीट पूर्णपणे भिजवू शकतो.

छातीत दुखणे

छातीत अस्वस्थता किंवा वेदना, विशेषत: खोकताना किंवा दीर्घ श्वास घेताना, जे क्षयरोगामुळे फुफ्फुसात किंवा इतर आसपासच्या ऊतींच्या सूजमुळे होऊ शकते.

सल्ला

टीबीची लक्षणे अचूकपणे ओळखणे, सामान्य खोकला आणि टीबी खोकला यांच्यातील फरक ओळखणे, या आजाराच्या उपचारात खूप महत्वाचे आहे. जर तुम्हाला या लक्षणांसह सतत खोकला येत असेल तर ताबडतोब तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या जेणेकरुन रोग वेळेवर पकडला जाईल आणि उपचार सुरू करता येतील. शक्य तितक्या लवकर रोगाचा शोध घेणे आणि उपचार सुरू करणे केवळ रुग्णाची स्थिती सुधारत नाही तर रोगाचा प्रसार रोखू शकते.

(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)