Smile for Mental and Physical Health: जेव्हा कोणी हसते तेव्हा त्याचे स्मित आजूबाजूच्या लोकांना आकर्षिक करते. याचा अर्थ स्माईल कोणत्याही व्हायरसपेक्षा वेगाने पसरू शकते आणि खराब मूड देखील सुधारू शकते. तुमच्या ओठांवरच्या सुंदर हास्यापासून ते सोशल मीडियाच्या दुनियेतील स्माईली इमोजींपर्यंत, हसण्याचा हा प्रवास आणि त्याचे आरोग्यावर होणारे फायदे जाणून घेऊया. जागतिक स्माईल दिवस हा केवळ साजरा करण्याचा दिवस नाही, तर तो खरोखर हसण्याचा दिवस आहे.
अर्धवर्तुळाकार लांब काढलेल्या स्मितसह काळे ठिपके असलेले दोन डोळे असलेले एक लहान पिवळे गोल, हास्याचे हे सर्वात आकर्षक प्रतीक आता जगभरात लोकप्रिय झाले आहे. तुमच्या टी-शर्ट, वॉल पेपर, मग आणि मेसेंजर कीपॅडवर बसलेल्या अगणित स्माईली इमोजीचे जग दिवसेंदिवस विस्तारत आहेत. पण तुम्हाला माहित आहे का की हे साधे पण आश्चर्यकारक प्रतीक १९४३ मध्ये हार्वे बॉल नावाच्या जाहिरातदाराने तयार केले होते. प्रतीकांच्या पलीकडे जाऊन जगभर हास्य पसरवणे हे त्यांचे ध्येय होते. पण त्यांच्या हेतूच्या विरुद्ध हे स्माईल जितके उत्पादनांवर लावलेले गेले तितके ते चेहऱ्यावरून दिसेनासे होऊ लागले. शेवटी १९९९ मध्ये ऑक्टोबरच्या पहिल्या शुक्रवारला जागतिक स्माईल डे असे नाव देण्यात आले. जेणेकरून आपल्या सर्वांना हसण्यासाठी आणखी एक खास दिवस मिळेल.
आनंदी राहण्यासाठी तुमच्या आत एंडोर्फिन म्हणजेच आनंदी हार्मोनचा स्राव आवश्यक आहे. हा हार्मोन आपल्याला आतून आनंदी वाटतो. त्यामुळे आपला मूड सुधारतो. वाईट दिवसानंतर, जेव्हा तुम्ही विनोद ऐकता आणि मोठ्याने हसता, तेव्हा तो दिवसभराचा थकवा आणि तणाव दूर करतो. यामागे गुप्तपणे काम करत असलेली गोष्ट म्हणजे एंडॉर्फिन. त्यामुळे आपल्या शरीराला आराम वाटू लागतो.
जॉन हॉपकिन्स विद्यापीठात केलेल्या संशोधनानुसार आपल्या हृदयाच्या आरोग्याला हानी पोहोचवणारे सर्वात मोठे कारण म्हणजे तणाव आहे. तणावामुळे रक्तदाब वाढतो आणि चांगले कोलेस्ट्रॉल कमी होते. ज्याचा हृदयाच्या आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होतो. त्यामुळे हृदयाच्या आरोग्यासाठी तुम्ही तुमचा ताण नियंत्रणात ठेवणे गरजेचे आहे. हसणे आणि तणावमुक्त राहणे एकमेकांना पूरक आहे. जेव्हा तुम्ही हसता तेव्हा शरीरात उत्सर्जित होणारे फील-गुड हार्मोन्स रक्तदाब वाढण्यापासून आणि चांगले कोलेस्ट्रॉल कमी होण्यापासून रोखतात.
अमेरिकेच्या माइलस्टोन ऑर्थोडॉन्टिक्सनुसार, तुमच्या चेहऱ्याचे ४३ स्नायू तुम्हाला हसण्यात मदत करतात. हे सर्व स्नायू तुमच्या एका कानाजवळच्या गालाच्या हाडापासून सुरू होतात आणि दुसऱ्या कानाजवळच्या गालाच्या हाडापर्यंत पसरतात. पण त्यातही झिगोमॅटिकस मुळात तुमचे स्मित गालावर ओढून घेतात. झिगोमॅटिकस दाबणे म्हणजे तुम्ही तणावाखाली आहात. तर तुमच्या चेहऱ्यावर वाढलेला हा स्नायू आनंद दर्शवतो. जेव्हा ही माहिती तुमच्या मेंदूपर्यंत पोहोचते, तुम्ही आनंदी असता तेव्हा शरीरात अतिरिक्त इंधन पाठवले जाते, ज्यामुळे तुमची प्रतिकारशक्ती मजबूत होते.
तुम्हाला कधी असे वाटले आहे का की तुम्ही खूप दुखात असताना किंवा खूप आजारी असताना, जेव्हा एखादी प्रिय व्यक्ती तुमची तब्येत विचारते तेव्हा वेदना असूनही तुमच्या चेहऱ्यावर हास्य फुलते? यानंतर काही काळ तुम्हाला कळतही नाही की तुम्ही खरोखरच वेदनेत आहात की नाही. तुमच्या प्रिय व्यक्तीला भेटल्यानंतर तुमच्या चेहऱ्यावर येणाऱ्या स्माईलचा हा परिणाम आहे. तज्ज्ञांनी स्माईलला नैसर्गिक पेन किलर मानले आहे. तुमचा हॅपी हार्मोन एंडोर्फिन यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते.
हसरे चेहरे सर्वांनाच आवडतात. जर्नल ऑफ पर्सनॅलिटी अँड सोशल सायकोलॉजीमधील एका संशोधनानुसार स्मित तुम्हाला वैयक्तिक आणि व्यावसायिक नातेसंबंध मजबूत करण्यास मदत करते. हसतमुखाने सुरू झालेली नाती अधिक फलदायी ठरतात. तर आजूबाजूचे लोक तणावाखाली असलेल्या आणि हसण्यात कंजूष असणाऱ्या लोकांशी संपर्क तोडण्यास सुरुवात करतात. म्हणून चांगले रिलेशन आणि व्यावसायिक यशासाठी आपण हसण्याची सवय लावली पाहिजे.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)