World Sleep Day 2024: आहार आणि जीवनशैलीतील या बदलांमुळे होतात झोपेचे विकार, दुर्लक्ष करू नका
Sleep Disorders: या जागतिक निद्रा दिनानिमित्त झोपेच्या विकारांना कारणीभूत ठरू शकणारे काही सामान्य आहार आणि जीवनशैलीतील बदल जाणून घ्या.
Diet and Lifestyle Changes: झोपेचे विकार ही एक सामान्य समस्या आहे जी जगभरातील लाखो लोकांना प्रभावित करते आणि त्यांच्या जीवनाच्या गुणवत्तेवर महत्त्वपूर्ण परिणाम करू शकते.जागतिक निद्रा दिनाचे (world sleep day) उद्दीष्ट झोपेचे महत्त्व आणि झोपेच्या विकारांचा आपल्या आरोग्यावर होणारा परिणाम याबद्दल जागरूकता वाढविणे आहे. झोपेच्या विकारांचे एक प्रमुख कारण म्हणजे आहार आणि जीवनशैलीतील बदल हे आहे. आजच्या धावपळीच्या जगात, बरेच लोक बैठी जीवनशैली जगत आहेत.अनहेल्दी पदार्थांचे सेवन करत आहेत आणि सतत तणावाचा सामना करीत आहेत. यामुळे त्यांच्या झोपेच्या पद्धतीवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. या जागतिक निद्रा दिनी आपण आपल्या आहार आणि जीवनशैली निवडींचा आपल्या झोपेच्या पद्धतीवर होणारा परिणाम ओळखा आणि आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल करण्यासाठी पावले उचला. आत्मांटन वेलनेस सेंटरचे वैद्यकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी डॉ. मनोज कुटेरी यांनी एचटी लाइफस्टाइलशी झोपेच्या विकारांना कारणीभूत ठरणारे पाच सामान्य आहार आणि जीवनशैलीतील बदल शेअर केले.
जीवनशैली आणि झोप एकमेकांशी जोडलेली आहे
झोपेची कमतरता ही जीवनशैलीमुळे उद्भवणारी स्थिती आहे आणि जीवनशैलीतील बदलांमुळे अधिकाधिक लोक आता झोपेच्या कमतरतेने प्रभावित होत आहेत. ही जीवनशैली आणि आहाराच्या सवयी समजून घेणे चांगले आहे, ज्याचा आपल्या झोपेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
कॅफिनचे सेवन
दिवसा मध्यम प्रमाणात कॉफीचे सेवन केल्याने आपल्या झोपेवर वाईट परिणाम होऊ शकत नाही. तथापि, जर कॅफिन लोड जास्त असेल आणि संध्याकाळी उशीरा पर्यंत असेल तर ते सर्केडियन रिदममध्ये व्यत्यय आणू शकते. कॅफिन एक उत्तेजक आहे आणि सतर्कता वाढवू शकते आणि ते रक्तात दीर्घकाळ राहते. आपल्या शरीरात कॅफिनचे चयापचय करण्यासाठी लागणारा वेळ अंदाजे ९-१० तासांचा असतो आणि यामुळे झोपेस उशीर होऊ शकतो.
व्यायाम आणि झोप
बैठी जीवनशैली हे कमी झोपेचे एक प्रमुख कारण आहे. नियमित व्यायामामुळे हृदयगती आणि शरीराचे तापमान वाढण्यास मदत होईल आणि यामुळे एंडोर्फिन आणि सेरोटोनिन सारख्या इतर न्यूरोट्रांसमीटरच्या उत्पादनास उत्तेजन मिळेल. हे तणाव आणि चिंता कमी करण्यास आणि खोल विश्रांती घेण्यास मदत करू शकते. जे लोक आपल्या व्यायामात नियमित असतात त्यांना गाढ झोप येते आणि लवकर झोप येते. तथापि, जास्त व्यायाम किंवा संध्याकाळी उशिरा व्यायाम केल्याने झोपेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
आहाराच्या खराब सवयी
प्रक्रिया केलेला, रिफाइंड, साखर आणि ट्रान्स फॅट इत्यादींचे प्रमाण जास्त असलेला आहार शरीरात प्रणालीगत जळजळ आणि वजन वाढवू शकतो. यामुळे जीवनशैलीतील विविध गुंतागुंत देखील होऊ शकतात आणि झोपेवर वाईट परिणाम होऊ शकतो. यामुळे झोपेत व्यत्यय येतो, झोपेत राहणे किंवा झोपेतून फ्रेश उठणे यात व्यत्यय येतो. जीवनशैलीचे आजारही या खराब आहाराच्या सवयींचा परिणाम आहेत.
झोपेच्या स्वच्छतेच्या चुकीच्या पद्धती : जीवनशैलीच्या विविध सवयींमुळे सुद्धा कमी झोप येऊ शकते. यात ब्लू स्क्रीनचा जास्त वापर, झोपण्यापूर्वी हेवी जेवण करणे आणि साखरेचे जास्त सेवन, मद्यपान इत्यादींचा झोपेच्या गुणवत्तेवर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
