World Homeopathy Day 2024: का साजरा केला जातो जागतिक होमिओपॅथी दिवस? जाणून घ्या इतिहास आणि यंदाची थीम
World Homeopathy Day 2024 Theme: होमिओपॅथीचा उगम इ.स.पू. पाचव्या शतकात झाला, परंतु तो एका उत्कट वैद्याने लोकप्रिय केला. जागतिक होमिओपॅथी दिनाचा इतिहास, महत्त्व आणि यावर्षीची थीम जाणून घ्या.
World Homeopathy Day History: जर्मन वैद्य आणि रसायनशास्त्रज्ञ डॉ. सॅम्युअल हॅनिमन यांच्या जयंतीदिनी म्हणजे १० एप्रिल रोजी त्यांच्या कार्याचा सन्मान करण्यासाठी दरवर्षी जागतिक होमिओपॅथी दिवस साजरा केला जातो. होमिओपॅथी ही पर्यायी औषधी पद्धत 'लाईक विथ लाइक' या तत्त्वाचा अवलंब करून रोग आणि विकारांवर उपचार करण्याचा दावा करते. होमिओपॅथीचा उगम इ.स.पूर्व ५ व्या शतकात झाला असे मानले जाते. परंतु १९ व्या शतकाच्या आधी होमिओपॅथीने युरोपमध्ये लोकप्रियता मिळवली आणि उत्तर अमेरिकेत पसरली.
होमिओपॅथी प्रॅक्टिशनर्स शरीराच्या नैसर्गिक उपचार प्रक्रियेस उत्तेजन देण्यासाठी वनस्पती आणि खनिजे यासारख्या नैसर्गिक पदार्थांचा कमी प्रमाणात वापर करतात. भारत सरकारच्या आयुष मंत्रालयाच्या अधिपत्याखाली गेल्या काही वर्षांपासून हा दिवस भारतात साजरा केला जातो. हा दिवस कसा अस्तित्वात आला हे समजून घेऊया. या दिवसाचा इतिहास, महत्त्व आणि यावर्षीची थीम जाणून घ्या.
जागतिक होमिओपॅथीचा दिवसाचा इतिहास
आधुनिक वैद्यकशास्त्राचे जनक म्हणून ओळखले जाणारे ग्रीक वैद्य हिप्पोक्रेटीस यांनी लिहिले - 'तत्सम गोष्टींमुळे रोग निर्माण होतो आणि तत्सम गोष्टींच्या वापराने बरा होतो'. हिप्पोक्रेटिसने यावर उपाय करण्याऐवजी रोगाचे आकलन आणि त्यास व्यक्तीची प्रतिक्रिया यावर संशोधन केले. डॉ. हॅनिमन यांचे कार्य याच सिद्धांताचा विस्तार होते. पारंपारिक औषधांच्या क्रौर्याने आणि स्ट्राँग औषधांच्या दुष्परिणामांनी निराश झालेल्या हॅनिमनने या प्राचीन आणि दुर्लक्षित औषधी पद्धतीचे पुनरुज्जीवन करण्याचा प्रयत्न केला.
क्विनिनच्या लक्षणांसह त्याच्या स्व-प्रयोगाने वैयक्तिक उपचारांचा पाया घातला. लक्षणे व प्रतिसाद यांचे बारकाईने डॉक्युमेंटिंग करून त्यांनी आधुनिक होमिओपॅथीचा पाया रचणारा समग्र दृष्टिकोन विकसित केला. होमिओपॅथीची लोकप्रियता बऱ्याच देशांमध्ये दशकांमध्ये वाढली असली तरी प्लेसबो प्रभावापलीकडे त्याच्या प्रभावीतेचे समर्थन करण्यासाठी वैज्ञानिक पुराव्यांच्या अभावामुळे हे पर्यायी औषध मानले जाते.
जागतिक होमिओपॅथी दिन २०२४ ची थीम
जागतिक होमिओपॅथी दिनाची यावर्षीची थीम "होमिओपरिवार: एक आरोग्य, एक कुटुंब" अशी आहे. (Homeoparivar: One Health, One Family)
जागतिक होमिओपॅथी दिनाचे महत्त्व
होमिओपॅथी त्याचे संस्थापक डॉ. सॅम्युअल हॅनीमन यांचे कार्य आणि त्याचा लाभ घेतलेल्या लोकांचा सन्मान करण्यासाठी जागतिक होमिओपॅथी दिवस साजरा केला जातो. कमीत कमी दुष्परिणाम असलेल्या आणि शरीराच्या स्वयंउपचार शक्तींवर विश्वास ठेवणाऱ्या या पर्यायी औषधी पद्धतीबद्दल जागरूकता वाढविण्यासाठी १० एप्रिल रोजी हा दिवस साजरा केला जातो. होमिओपॅथीविषयी जनजागृती करण्यासाठी आणि लोकांपर्यंत त्याची उपलब्धता सुधारण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो. जगभरातील कार्यकर्ते, उत्साही आणि समर्थकांना एकत्र आणणे हा देखील या दिवसाचा उद्देश आहे.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
संबंधित बातम्या