World Hepatitis Day History and Significance: हिपॅटायटीस ही यकृताची जळजळ होणारी स्थिती आहे, जी सामान्यत: व्हायरल इन्फेक्शनमुळे उद्भवते. तथापि हे अल्कोहोलचे सेवन, काही औषधे आणि ऑटोइम्यून डिसिज यासारख्या घटकांमुळे देखील होऊ शकते. व्हायरल हिपॅटायटीसच्या प्राथमिक प्रकारांमध्ये हिपॅटायटीस ए, बी, सी, डी आणि ई यांचा समावेश आहे. प्रत्येकामध्ये संक्रमणाचे अद्वितीय मार्ग आणि आरोग्यावर वेगवेगळे परिणाम होतात. जागतिक हिपॅटायटीस दिन दरवर्षी हिपॅटायटीसबद्दल जागरूकता वाढविण्याचा जागतिक प्रयत्न म्हणून साजरा केला जातो. प्रतिबंध, चाचणी आणि उपचारांच्या महत्त्वावर जोर दिला जातो. या उपक्रमात या रोगाचा प्रभावीपणे मुकाबला करण्यासाठी सार्वजनिक आरोग्य विषयक धोरणे वाढविण्याची ही मागणी करण्यात आली आहे. या दिवसाचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घेण्यासोबतच यावर्षीची थीम पाहा.
जागतिक हिपॅटायटीस दिन २८ जुलै रोजी साजरा केला जात आहे. २०२४ ची थीम, "इट्स टाइम फॉर अॅक्शन (It’s Time for Action,)" अशी आहे. हे जागतिक स्तरावर हिपॅटायटीसचा सामना करण्यासाठी जलद आणि निर्णायक उपायांची तातडीची आवश्यकता अधोरेखित करते. दर ३० सेकंदाला हिपॅटायटीसशी संबंधित आजाराने एखाद्याचा मृत्यू होतो, या चिंताजनक आकडेवारीमुळे कारवाईच्या या आवाहनाला बळ मिळते.
हिपॅटायटीस ए, बी, सी, डी आणि ई या संसर्गजन्य रोगांसह हिपॅटायटीसबद्दल जागरूकता वाढविण्यासाठी दरवर्षी २८ जुलै रोजी जागतिक हिपॅटायटीस दिवस साजरा केला जातो. १९६० च्या दशकात हिपॅटायटीस बी विषाणूचा (HBV) शोध लावणारे आणि त्यासाठी निदान चाचणी आणि लस विकसित करणारे नोबेल पारितोषिक विजेते डॉ. बारूच ब्लमबर्ग यांच्या वाढदिवसाचे औचित्य साधून ही तारीख निवडण्यात आली होती. सुरुवातीला १९ मे रोजी साजरी होणारा हा दिवस २०१० मध्ये २८ जुलै करण्यात आले. २००७ मध्ये स्थापन झालेल्या वर्ल्ड हिपॅटायटीस अलायन्सने २००८ मध्ये पहिला समुदाय-संचालित जागतिक हिपॅटायटीस दिवस आयोजित केला होता.
व्हायरल हिपॅटायटीस आणि त्याचा सार्वजनिक आरोग्यावर होणारा परिणाम याबद्दल जनजागृती करण्यात जागतिक हिपॅटायटीस दिनाचे महत्त्व आहे. हा दिवस समुदाय, व्यक्ती आणि पॉलिसीमेकर्स यांना हिपॅटायटीसच्या विविध प्रकारांबद्दल तसेच प्रतिबंधात्मक रणनीती, चाचणी आणि उपचार पर्यायांबद्दल जाणून घेण्याची संधी देतो. हे हिपॅटायटीसशी संबंधित आजार आणि मृत्यूच्या वाढत्या संख्येचा सामना करण्यासाठी ग्लोबल अॅडवोकेसी आणि सहकार्यास प्रोत्साहन देते. वाढीव लसीकरण, लवकर निदान आणि आरोग्य सेवांमध्ये चांगले एक्सेसच्या महत्त्वावर भर देऊन, जागतिक हिपॅटायटीस दिवस समन्वित जागतिक प्रतिसादास चालना देण्यासाठी आणि २०३० पर्यंत सार्वजनिक आरोग्यासाठी मोठा धोका म्हणून व्हायरल हिपॅटायटीस नष्ट करण्याच्या डब्ल्यूएचओच्या ध्येयाच्या दिशेने काम करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
संबंधित बातम्या