symptoms of heart disease: हृदयरोग ही जागतिक स्तरावर झपाट्याने वाढणारी समस्या आहे, जी सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करते. तरुणांमध्येही ही समस्या वाढत असल्याचे दिसून येत आहे. अलीकडील अहवालांमध्ये, जिममध्ये बसल्यामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि मृत्यू झाल्याची अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत. जीवनशैली आणि आहारातील बदलामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढत आहे, त्यासाठी प्रत्येकाने काळजी घेणे गरजेचे असल्याचे आरोग्य तज्ज्ञांनी सांगितले. हृदयविकार आणि त्यासंबंधित आजारांबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि त्याच्या प्रतिबंधाबद्दल लोकांना शिक्षित करणे या उद्देशाने दरवर्षी 29 सप्टेंबर रोजी 'जागतिक हृदय दिन' साजरा केला जातो. जाणून घेऊया कोणत्या गोष्टी हृदयासाठी हानिकारक आहेत ?
जामा जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की हृदयविकाराचा झटका आणि हृदयविकाराचा धोका वाढवणारे अनेक घटक आहेत. आनुवंशिकता, खराब जीवनशैली, आहारातील बदल, लठ्ठपणा, शारीरिक हालचालींचा अभाव, अल्कोहोलचे सेवन, उच्च रक्तदाब आणि कोलेस्टेरॉल यामुळे या समस्यांचा धोका वाढू शकतो. ज्या लोकांना त्यांच्या कुटुंबात आधीच हृदयाची समस्या आहे त्यांनी अधिक सावधगिरी बाळगणे महत्वाचे आहे.
तज्ज्ञांच्या मते , हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी लहानपणापासूनच प्रयत्न करत राहणे गरजेचे आहे. हृदयाशी संबंधित संभाव्य समस्या वेळेत ओळखण्यासाठी, नियमित आरोग्य तपासणी करा. यासोबतच योग्य आहार आणि दैनंदिन उपाय करून कोलेस्ट्रॉल आणि रक्तदाब दोन्ही नियंत्रणात ठेवा. कोलेस्टेरॉलची वाढलेली पातळी रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लेक तयार करण्यास प्रोत्साहन देऊ शकते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. हृदयावरील अतिरिक्त दबाव कमी करण्यासाठी तुमचे वजन नियंत्रणात ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी दारू आणि धूम्रपानापासून दूर राहणे अत्यंत आवश्यक आहे. धुम्रपानामुळे रक्तवाहिन्यांच्या अस्तरांना इजा होण्याचा आणि प्लेक तयार होण्याचा धोका वाढू शकतो. अशा परिस्थितीत हृदयविकाराचा धोका मोठ्या प्रमाणात वाढतो. धूम्रपानाप्रमाणेच मद्यपानही हानिकारक आहे. मद्यपान केल्याने रक्तदाब वाढू शकतो आणि हृदयाच्या कामामध्ये अडथळा येऊ शकतो, ज्यामुळे दीर्घकालीन हृदयविकाराचा धोका वाढतो.
हृदयाच्या कोणत्याही समस्येकडे कधीही दुर्लक्ष करू नये. आपल्या शरीराचे ऐका, असे आरोग्य तज्ञ म्हणतात. तुम्हाला छातीत दुखणे आणि श्वासोच्छवासाचा त्रास होत राहिल्यास, हे हृदयाच्या गंभीर समस्यांचे लक्षण असू शकते, ज्यावर वेळेवर लक्ष आणि उपचार आवश्यक आहेत. हृदयाचे ठोके वाढणे किंवा खूप थकल्यासारखे वाटणे देखील आरोग्यासाठी चांगले नाही.
झोपेची कमतरता किंवा निद्रानाश यासारख्या समस्यांमुळे संपूर्ण आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो, तुमच्या हृदयाच्या आरोग्यावरही नकारात्मक परिणाम होण्याचा धोका असतो. झोप हा निरोगी - हृदयाच्या दिनचर्याचा एक आवश्यक भाग आहे. दररोज रात्री किमान 6-8 तासांची झोप घ्या. चांगली झोप घेतल्याने तुम्ही केवळ हृदयाशी संबंधित समस्या टाळू शकत नाही तर इतर अनेक आजारांपासूनही तुमचे रक्षण करते.
खूप जास्त ताण तुमच्या आरोग्यासाठी धोकादायक आहे. दीर्घकाळ तणाव हृदयावर गंभीर परिणाम करतो असे मानले जाते. तणावामुळे, कोर्टिसोल हार्मोनची पातळी लक्षणीय वाढते, ज्यामुळे रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल दोन्ही वाढण्याचा धोका वाढतो.
फिटनेसकडे लक्ष देणे आणि नियमित व्यायामाची सवय हृदय निरोगी ठेवण्यास उपयुक्त ठरते. यासाठी रोज किमान ३० मिनिटे व्यायाम करा. वेगवान चालणे, जॉगिंग, सायकलिंग किंवा पोहणे यासारखे कमी तीव्रतेचे व्यायाम तुमच्या हृदयासाठी फायदेशीर आहेत. वजन कमी ठेवण्यासाठी, कोलेस्ट्रॉल आणि रक्तदाबाची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी व्यायामाची सवय सर्वात फायदेशीर ठरू शकते.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)