World Health Day 2025: काय आहे यावर्षीच्या जागतिक आरोग्य दिनाची थीम? जाणून घ्या इतिहास, महत्त्व आणि बरेच काही

जागतिक आरोग्य दिन 2025 ची थीम काय आहे ?

दरवर्षी डब्ल्यूएचओ जागतिक आरोग्य दिनासाठी एक विशिष्ट थीम जाहीर करते जेणेकरून चिंतेचे एक महत्त्वाचे क्षेत्र अधोरेखित होईल. 2025 ची थीम "निरोगी सुरुवात, आशादायक भविष्य" (healthy beginnings hopeful futures)आहे. ७ एप्रिल २०२५ रोजी साजरा होणारा जागतिक आरोग्य दिन, माता आणि नवजात शिशुंच्या आरोग्यावरील वर्षभर चालणाऱ्या मोहिमेला सुरुवात करेल. निरोगी सुरुवात, आशादायक भविष्य या शीर्षकाची ही मोहीम सरकार आणि आरोग्य समुदायाला प्रतिबंधित माता आणि नवजात शिशु मृत्यू थांबविण्यासाठी प्रयत्न वाढविण्यासाठी आणि महिलांच्या दीर्घकालीन आरोग्य आणि कल्याणाला प्राधान्य देण्यास उद्युक्त करेल.

WHO आणि त्यांचे भागीदार निरोगी गर्भधारणा आणि बाळंतपण आणि प्रसूतीनंतरचे आरोग्य सुधारण्यासाठी उपयुक्त माहिती देखील सामायिक करतील.

आजच्या दिवशी जागतिक आरोग्य संघटनेतर्फे जगभरात वेगवेगळे कार्यक्रम आयोजित केले जातात. सुरुवातीला काही मोजक्या देशांत हा दिवस साजरा केला जायचा. आता जगभरातील बहुतांश देशात जागतिक आरोग्य दिवस साजरा केला जातोय. हा दिवस साजरा करताना दरवर्षी एक खास थीमचे आयोजन करण्यात येतंय.

७ एप्रिलला संयुक्त राष्ट्रामध्ये सहभागी असलेल्या प्रत्येक देशामध्ये जागतिक आरोग्य दिन पाळला जातो. १९५० साली पहिल्यांदा जागतिक आरोग्य दिन साजरा करण्यात आला होता. ७ एप्रिल दिवशी जागतिक आरोग्य संघटनेची निर्मिती झाल्याने या दिवसाचं औचित्य साधत ७ एप्रिलला जागतिक आरोग्य दिन साजरा केला जातो. यंदाच्या वर्षी या जागतिक सेलिब्रेशनचं ७४ वे वर्ष आहे.

जागतिक आरोग्य दिन का साजरा केला जातो?

मानवी आरोग्याच्या दृष्टीने त्याविषयी समाजात जनजागृती निर्माण करण्याच्या दृष्टीने विशेष प्रयत्न केले जातात. शारिरीक आणि मानसिक आरोग्याच्या दृष्टीने प्रत्येकाने दक्ष असणं गरजेचे आहे त्यामुळे जागतिक आरोग्य दिनाचे विशेष महत्त्व आहे. WHO देखील जागतिक स्तरावर भेडसावणार्‍या आरोग्य विषयक समस्यांना या दिवसाचं औचित्य साधत काही उत्तरं देण्याचा प्रयत्न करत असतो.

प्रत्येक स्त्री आणि बाळाला जगण्यास आणि विकासास मदत करणे -

सध्या प्रकाशित झालेल्या अंदाजानुसार, दरवर्षी सुमारे ३००,००० महिला गर्भधारणा किंवा बाळंतपणामुळे आपला जीव गमावतात, तर २० लाखांहून अधिक बाळे त्यांच्या जन्माच्या पहिल्या महिन्यातच मरतात आणि सुमारे २० लाखांपेक्षा जास्त बाळे मृत जन्माला येतात. म्हणजेच दर ७ सेकंदाला सुमारे १ टाळता येणारा मृत्यू.

सध्याच्या ट्रेंड्सनुसार, २०३० पर्यंत माता जगण्याच्या उद्दिष्टांना पूर्ण करण्यात ५ पैकी ४ देश अपयशी ठरले आहेत. नवजात शिशु मृत्युदर कमी करण्याचे उद्दिष्ट ३ पैकी १ देश पूर्ण करण्यात अपयशी ठरेल.

सर्वत्र महिला आणि कुटुंबांना उच्च दर्जाच्या काळजीची आवश्यकता असते जी त्यांना जन्मापूर्वी, दरम्यान आणि नंतर शारीरिक आणि भावनिकदृष्ट्या आधार देते.

मोहिमेची उद्दिष्टे

• माता आणि नवजात बालकांच्या जगण्यातील तफावतींबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आणि महिलांच्या दीर्घकालीन कल्याणाला प्राधान्य देण्याची गरज.
• महिला आणि बाळांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी प्रभावी गुंतवणुकीसाठी वकिली करणे. 
• गंभीर काळजी घेणाऱ्या पालकांना तसेच आरोग्य व्यावसायिकांना पाठिंबा देण्यासाठी सामूहिक कृतीला प्रोत्साहन देणे.
• गर्भधारणा, बाळंतपण आणि प्रसूतीनंतरच्या कालावधीशी संबंधित उपयुक्त आरोग्य माहिती प्रदान करणे.

महाराष्ट्र सरकारकडून खालील आरोग्य सेवा योजनांचा होणार शुभारंभ…

• e-Sushrut (HMIS System) संकेतस्थळाचे विस्तारीकरण शुभारंभ.
• महाराष्ट्र शुश्रुषागृह नोंदणी प्रणालीचे (Bombay Nursing Home Act) ऑनलाईन प्रमाणपत्र वितरण शुभारंभ.
• राज्यातील ६ जिल्ह्यांत ६ आरोग्य संस्थांमध्ये डायलिसीस युनिटचा शुभारंभ.
• राज्यातील आरोग्य संस्थांच्या बांधकामाच्या ऑनलाईन संनियंत्रण व पाठपुरावा सॉफ्टवेअरचे उद्घाटन.
• गर्भाशयमुख कर्करोग जनजागृती (९ ते १४ वर्षे वयोगट) अभियान – कर्करोगासंबंधी जनजागृती आणि प्रतिबंधात्मक उपायांची प्रभावी अंमलबजावणी.
• महाराष्ट्र राज्य कामगार विमा सोसायटी रुग्णालयांमध्ये महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेचा शुभारंभ – आता कामगारांसहित सर्वसामान्य जनतेसाठीही खुली.
• महाराष्ट्र राज्यात सीपीआर प्रशिक्षणाचे उद्घाटन व प्रात्यक्षिकांचे सादरीकरण.

आरोग्य सेवा निरीक्षण प्रणालीचा शुभारंभ.