जागतिक सामाजिकन्याय दिन हा एक वार्षिक जागतिक उत्सव आहे जो बेरोजगारी, दारिद्र्य, बहिष्करण, लैंगिक विषमता, मानवी हक्क आणि सामाजिक संरक्षण यासारख्या मुद्द्यांकडे लक्ष देऊन सामाजिक न्यायाला प्रोत्साहन देण्याचे महत्त्व अधोरेखित करतो. प्रत्येक वर्षी हा दिवस अधिक न्याय्य आणि समतामूलक समाज निर्माण करण्याच्या गरजेची आठवण करून देतो. हे जागतिक सामाजिक अन्यायाकडे देखील लक्ष वेधते आणि संभाव्य उपायाबद्दल बोलते. आवाज नसलेल्यांचा आवाज उठवण्याचा आणि आमूलाग्र बदल घडवून आणण्याचा हा दिवस आहे. इतिहासापासून महत्त्वापर्यंत, या दिवसाबद्दल अधिक जाणून घ्या.
जागतिक सामाजिक न्याय दिन दरवर्षी २० जानेवारी रोजी साजरा केला जातो. यावर्षी हा सण मंगळवारी साजरा केला जाणार आहे. १० जून २००८ रोजी आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटनेने (आयएलओ) निष्पक्ष जागतिकीकरणासाठी सामाजिक न्यायावरील आयएलओ जाहीरनाम्याला एकमताने मान्यता दिली. १९१९ मध्ये आयएलओ राज्यघटना स्वीकारल्यानंतर, आंतरराष्ट्रीय कामगार परिषदेने स्वीकारलेली तत्त्वे आणि धोरणांची ही तिसरी मोठी घोषणा आहे. हे १९९८ च्या कामावरील मूलभूत तत्त्वे आणि अधिकारांवरील जाहीरनामा आणि १९४४ फिलाडेल्फिया जाहीरनामा या दोन्हींवर आधारित आहे. जागतिकीकरणाच्या संदर्भात आज आयएलओचा जनादेश कसा समजला जातो, हे २००८ च्या जाहीरनाम्यात स्पष्ट करण्यात आले आहे. २६ नोव्हेंबर २००७ रोजी महासभेच्या ६३ व्या अधिवेशनापासून २० फेब्रुवारी हा वार्षिक जागतिक सामाजिक न्याय दिन म्हणून घोषित करण्याचा निर्णय सर्वसाधारण सभेने घेतला.
सामाजिक न्याय सुधारणे हे सर्व राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय धोरणांचे प्राथमिक ध्येय असावे, हा विचार जोर धरू लागला आहे. सामाजिक न्यायाला प्रथम स्थान दिल्यास अर्थव्यवस्था आणि समाज अधिक संघटितपणे कार्य करण्यास मदत होते, असा युक्तिवाद आहे. सामाजिक न्यायाला केंद्रस्थानी ठेवण्यासाठी सभ्य कामांना प्रोत्साहन देणे आणि रोजगाराच्या संधी, सामाजिक संरक्षण आणि मूलभूत हक्कांना प्राधान्य देणारा निष्पक्ष जागतिकीकरणाचा अजेंडा तसेच कंपन्या, सरकारे आणि कामगार संघटना यांच्यात सकारात्मक सामाजिक चर्चा होणे आवश्यक आहे, असे समर्थकांचे म्हणणे आहे.
आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटनेने (आयएलओ) यंदा जगभरातील महत्त्वाच्या शहरांमध्ये सहा उपक्रमांचे आयोजन केले आहे. राष्ट्रीय, आंतरराष्ट्रीय आणि स्थानिक धोरणात्मक अजेंड्यावर सामाजिक न्यायाला प्राधान्य देण्याच्या मार्गांवर चर्चा करण्यासाठी या कार्यक्रमांमध्ये विविध विषयांतील हायप्रोफाईल वक्ते एकत्र येतील.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)