Cervical Cancer: सर्वाइकल कॅन्सरबद्दल या गोष्टी माहित आहेत का? जाणून घ्या लक्षणं

लक्षणे

सर्वाइकल कॅन्सरची लक्षणे सुरुवातीला खूपच सौम्य असू शकतात. कॅन्सर पुढच्या टप्प्यात पोहोचेस्तोवर लक्षणे जाणवत देखील नाहीत. योनीमार्गातून असामान्य रक्तस्त्राव होणे, जसे, दोन मासिकपाळीदरम्यान, लैंगिक संबंधांदरम्यान किंवा रजोनिवृत्तीनंतर, योनीमार्गातून असामान्य द्रव स्रवणे, लैंगिक संबंधांदरम्यान खूप वेदना होणे. एचपीव्ही किंवा ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरसचा संसर्ग हे सर्वाइकल कॅन्सरचे एक प्रमुख कारण आहे. सर्वाइकल कॅन्सरच्या जवळपास ९९% केसेसमध्ये हा विषाणू आढळतो आणि हा सर्रास आढळून येणारा एसटीडी आहे. बहुतांश व्यक्तींना त्यांच्या जीवनभरात कधी ना कधी या विषाणूची लागण होते. पण सर्व प्रकारच्या एचपीव्हीमुळे कॅन्सर होत नाही आणि बरेचसे संसर्ग आपणहून बरे होतात.

आजाराचा धोका दर्शवणारी चिन्हे

एखाद्या महिलेला सर्वाइकल कॅन्सर होण्याचा धोका जास्त आहे हे दर्शवणारे काही घटक असतात. कुटुंबात आधी एखाद्या व्यक्तीला हा कॅन्सर झालेला असणे, धूम्रपान, रोगप्रतिकार शक्ती कमजोर झालेली असणे, अनेक वेगवेगळ्या व्यक्तींसोबत लैंगिक संबंध ठेवणे इत्यादींचा यामध्ये समावेश होतो.

उपचार

सर्वाइकल कॅन्सरवर अनेक उपचार उपलब्ध आहेत. कॅन्सर कोणत्या टप्प्यावर आहे आणि रुग्णाचे एकंदरीत आरोग्य कसे आहे यावर कोणते उपचार निवडायचे ते अवलंबून असते. कॅन्सरग्रस्त टिश्यू काढून टाकण्यासाठी सर्जरी, रेडिएशन थेरपी, केमोथेरपी हे काही सामान्य उपचार आहेत. काही केसेसमध्ये एकाच रुग्णावर दोन किंवा तीन उपचार देखील केले जाऊ शकतात.

तपासणी करून घेणे खूप महत्त्वाचे

सर्वाइकल कॅन्सरपासून बचावासाठी महिलांनी नियमितपणे पॅप टेस्ट्स करून घेतल्या पाहिजेत. गर्भाशय ग्रीवामध्ये असामान्य पेशी असल्यास त्या पॅप टेस्ट्समध्ये समजून येतात, हे कॅन्सरचे किंवा कॅन्सरपूर्व बदलांचे चिन्ह असू शकते. आजार लवकरात लवकर लक्षात आल्यास त्यावर उपचार केले जाऊ शकतात आणि रुग्ण त्यामधून बरी देखील होऊ शकते.

सर्वाइकल कॅन्सरसाठी तपासणी करून घेतल्यास हा आजार खूप आधीच्या टप्प्यावर लक्षात येण्यास मदत होते आणि त्यावेळी त्यावर उपचार करणे सहजशक्य असते. पॅप टेस्ट ही सर्वाइकल कॅन्सरसाठीची सर्वात प्रमुख तपासणी असते. याला पॅप स्मियर असे देखील म्हणतात. ही अतिशय साधी आणि पटकन होणारी प्रक्रिया आहे. डॉक्टरच्या क्लिनिकमध्ये ती करून घेता येते. पॅप टेस्टमध्ये गर्भाशय ग्रीवामधून पेशींचा नमुना घेतला जातो आणि तो प्रयोगशाळेत तपासणीसाठी पाठवला जातो. गर्भाशय ग्रीवामध्ये काही असामान्य पेशी आहेत का, त्या कॅन्सरग्रस्त किंवा कॅन्सरपूर्व आहेत का हे या तपासणीत पाहिले जाते.

पॅप टेस्टमध्ये काही असामान्य पेशी आढळल्या तर कॅन्सर आहे की नाही हे ठरवण्यासाठी पुढील तपासण्या करून घ्याव्या लागू शकतात. कॅन्सर जितका लवकर लक्षात येईल तितकी त्यावरील उपचार यशस्वी होण्याची शक्यता वाढते. सर्वाइकल कॅन्सर जर प्राथमिक टप्प्यामध्ये लक्षात आला तर रुग्णाचा जीव वाचण्याचे प्रमाण ९०% पेक्षा जास्त आहे.

पॅप टेस्टच्या बरोबरीनेच ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरससाठी देखील एक टेस्ट आहे. या विषाणूचा संसर्ग लैंगिक संबंधांमधून होतो आणि हे सर्वाइकल कॅन्सरचे एक सर्वात मोठे कारण आहे. पॅप टेस्ट करतानाच एचपीव्ही टेस्ट देखील केली जाते आणि त्यामुळे एखाद्या महिलेला सर्वाइकल कॅन्सर होण्याचा धोका आहे अथवा नाही हे ठरवण्यात मदत होते.

सर्वाइकल कॅन्सर लवकरात लवकर लक्षात यावा यासाठी महिलांनी नियमितपणे पॅप टेस्ट्स करून घेतल्या पाहिजेत. महिलेचे वय, वैद्यकीय पार्श्वभूमी आणि इतर धोके लक्षात घेऊन टेस्ट्स किती अंतराने करायच्या ते ठरवले जाते. २१ वर्षांपेक्षा जास्त वय असलेल्या आणि ज्यांच्या पॅप टेस्ट्सचे रिपोर्ट आधी नॉर्मल आले आहेत अशा महिलांना दर तीन ते पाच वर्षांनी ही टेस्ट करावी लागू शकते. पण ज्यांना सर्वाइकल कॅन्सरचा धोका जास्त आहे, म्हणजे रोगप्रतिकार शक्ती कमजोर असलेल्या किंवा धूम्रपान करणाऱ्या, आधी करत होत्या अशा महिलांना खूप वारंवार ही तपासणी करून घ्यावी लागू शकते.

लक्षात घ्या की, सर्वाइकल कॅन्सर हा आजार लवकरात लवकर लक्षात आल्यास उपचार यशस्वी होण्याची शक्यता जास्त असते आणि त्यासाठी नियमितपणे मल्टीडिसिप्लिनरी दृष्टिकोन असणाऱ्या हॉस्पिटलमध्ये तपासणी करून घेतली पाहिजे. नियमितपणे पॅप टेस्ट्स करून घेणे हा सर्वाइकल कॅन्सरला आळा घालून जीव वाचवण्याचा साधा व प्रभावी मार्ग आहे.