Protein Deficiency: प्रथिने अर्थात प्रोटीन हा संतुलित आहाराचा महत्त्वाचा घटक असून स्नायूंची दुरुस्ती, संप्रेरक उत्पादन, रोगप्रतिकारक कार्यासाठी त्याचे सेवन महत्त्वाचे आहे. दिवसभर उर्जेची पातळी टिकवून ठेवण्यासाठी, वाढ, विकास आणि दुरुस्तीसाठी पुरेसे प्रथिने घेण्याचा सल्ला दिला जातो. तथापि, जास्त प्रमाणात प्रथिने घेतल्यास दुष्परिणाम होऊ शकतात आणि पाचक अस्वस्थता उद्भवू शकते आणि मूत्रपिंडावर ताण येऊ शकतो, विशेषत: मूत्रपिंडाची आधीपासून स्थिती असलेल्या व्यक्तींमध्ये. शिफारस केलेल्या आहारमार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये प्रथिने सेवन करण्याची आणि इष्टतम पचन आणि शोषणास समर्थन देण्यासाठी दिवसभर समानपणे प्रथिने सेवन तोडण्याची शिफारस केली जाते.
आजच्या फास्ट आणि बिझी लाइफस्टाइल समतोल आहार राखणे हे सर्वांगीण आरोग्यासाठी महत्त्वाचे आहे. पौष्टिक गरजा निश्चित करण्यात शारीरिक हालचाली महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात, परंतु मर्यादित क्रियाकलाप पातळी असलेल्यांसह प्रत्येकासाठी प्रथिनांचे पुरेसे सेवन सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे," असे हिंजवडी पुण्यातील रुबी हॉल क्लिनिकचे नेफ्रॉलॉजिस्ट-रेनल स्पेशालिस्ट डॉ. शैलेश गोंडाणे सांगतात.
"जेवण आणि स्नॅक्समध्ये विविध प्रकारच्या प्रथिनेयुक्त पदार्थांचा समावेश केल्याने गतिहीन जीवनशैली असलेल्या व्यक्तींना स्नायूंच्या आरोग्यास आणि एकूणच कल्याणास समर्थन देताना त्यांच्या पौष्टिक गरजा पूर्ण करण्यास मदत होते. इतर आवश्यक पोषक घटकांसह प्रथिनांचे सेवन संतुलित करणे आणि आरोग्याच्या परिणामांना अनुकूल करण्यासाठी निरोगी, गोलाकार आहार राखणे लक्षात ठेवा," डॉ. गोंडाणे पुढे म्हणतात.
चिकन एक प्रोटीन स्त्रोत आहे. त्यात चरबीचे प्रमाण तुलनेने कमी असताना उच्च-गुणवत्तेची प्रथिने सामग्री असते, ज्यामुळे त्यांच्या कॅलरीचे सेवन पाहणाऱ्यांसाठी ही एक उत्कृष्ट निवड बनते.
केवळ प्रथिनेच नव्हे तर मासे हृदय आणि मेंदूच्या आरोग्यासाठी आवश्यक ओमेगा -३ फॅटी अॅसिड देखील प्रदान करतात. निरोगी चरबीचे फायदे घेताना आपल्या प्रथिनांचे सेवन वाढविण्यासाठी सॅल्मन, ट्यूना किंवा मॅकेरेल सारख्या वाणांची निवड करा.
पौष्टिक पॉवरहाऊस, अंडी एक संपूर्ण प्रथिने स्त्रोत आहेत, ज्यात सर्व आवश्यक अमिनो आम्ल असतात. उकडलेले, स्क्रॅम्बल केलेले किंवा शिजवलेले असो, अंडी आपल्या आहारात प्रथिने जोडण्याचा सोयीस्कर आणि परवडणारा मार्ग देतात.
यात चरबी कमी आणि प्रथिने जास्त असतात, ज्यामुळे त्यांच्या प्रथिनांच्या गरजा पूर्ण करू पाहणाऱ्या गतिहीन व्यक्तींसाठी हा एक भरणा आणि पौष्टिक पर्याय बनतो.
वनस्पती-आधारित प्रथिने, फायबर आणि विविध पोषक तत्वांचा समृद्ध स्त्रोत म्हणून, डाळ शाकाहारी किंवा शाकाहारी पर्याय शोधणाऱ्यांसाठी योग्य आहे. समाधानकारक आणि प्रथिनेयुक्त जेवणासाठी सूप, स्ट्यू किंवा कोशिंबीरमध्ये डाळींचा समावेश करा.
ब्लॅक बीन्स, किडनी बीन्स, चणे किंवा पिंटो बीन्स असो, शेंगदाणे फास्ट आणि बिझी लाइफस्टाइलसाठी एक विलक्षण प्रथिने स्त्रोत आहेत. ते फायबर आणि जटिल कार्बोहायड्रेटमध्ये देखील समृद्ध आहेत, पचनास मदत करतात आणि सतत ऊर्जा प्रदान करतात.
बदाम, शेंगदाणे, अक्रोड, चिया बियाणे आणि भांग बियाणे हे सर्व प्रथिने आणि निरोगी चरबीने समृद्ध पौष्टिक-दाट पर्याय आहेत. दिवसभर आपल्या प्रथिनांचे सेवन वाढविण्यासाठी मूठभर शेंगदाण्यांवर स्नॅक करा किंवा दही किंवा ओटमीलवर बिया शिंपडा.
क्रीमी आणि समाधानकारक, ग्रीक दही प्रथिने, कॅल्शियम आणि प्रोबायोटिक्सने भरलेले आहे. जोडलेली साखर टाळण्यासाठी साधे, गोड नसलेले वाण निवडा आणि स्नॅक म्हणून किंवा स्मूदी आणि डिप्ससाठी आधार म्हणून त्याचा आनंद घ्या.
संपूर्ण प्रथिने स्त्रोत म्हणून, क्विनोआमध्ये सर्व नऊ आवश्यक अमिनो आम्ल असतात, ज्यामुळे वनस्पती-आधारित प्रथिने पर्याय शोधणाऱ्यांसाठी ते एक आदर्श धान्य बनते. कोशिंबीर, स्टिर-फ्राईज किंवा तांदूळ किंवा पास्ताचा पौष्टिक पर्याय म्हणून क्विनोआ वापरा.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
संबंधित बातम्या