Fitness Mantra : 'हे' ६ योग आणि प्राणायम दूर करतील तणाव, गंभीर आजारांपासून होईल बचाव
yoga for mental health : शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक फायद्यांसाठी ओळखले जाणारे योग ही भारतातील प्राचीन तणावमुक्तीचे एक शक्तिशाली साधन म्हणून उदयास आले आहे.
fitness mantra marathi : आधुनिक आणि वेगवान जगातील मागण्या आपल्याला बऱ्याचदा थकवून टाकतात. या जीवनशैलीमुळे तुमची मानसिक स्थिती तणावग्रस्त आणि निराश बनते. ऑफिस काम, कौटुंबिक आणि वैयक्तिक जबाबदाऱ्या सांभाळण्यापासून ते डिजिटल जगात जोडून राहण्याच्या सततच्या दडपणापर्यंत तणाव हा दैनंदिन जीवनाचा अपरिहार्य भाग बनला आहे. तीव्र तणाव आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर गंभीर परिणाम करू शकतो. ज्यामुळे उच्च रक्तदाब, हृदयरोग, मधुमेह आणि नैराश्य यासारख्या परिस्थिती उद्भवू शकतात.
अशा परिस्थितीत शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक फायद्यांसाठी ओळखले जाणारे योग ही भारतातील प्राचीन तणावमुक्तीचे एक शक्तिशाली साधन म्हणून उदयास आले आहे. योग गुरू, आध्यात्मिक गुरू आणि अक्षर योग केंद्राचे संस्थापक हिमालयन सिद्ध अक्षर यांनी एचटी लाइफस्टाइलशी श्वासोच्छवासाची काही तंत्रे आणि योगासने सांगितली आहेत. जी तणाव प्रभावीपणे कमी करू शकतात आणि एकूणच आपले आरोग्य सुधारू शकतात.
1. प्राणायाम-
प्राणायाम किंवा श्वासनियंत्रण हा योगाभ्यासाचा मूलभूत पैलू आहे. सर्वात मोठ्या प्रमाणात वापरल्या जाणाऱ्या प्राणायाम तंत्रांपैकी एक म्हणजे नाडी शोधना, ज्याला अल्टरनेट नोझ ब्रीदिंगदेखील म्हणतात. या तंत्रामध्ये दोन नाकपुड्यांदरम्यान श्वास घेणे आणि सोडणे समाविष्ट आहे. ज्यामुळे मन आणि शरीरावर शांत प्रभाव पडतो. ऑक्सिजनचा प्रवाह संतुलित करून, हे विश्रांतीस प्रोत्साहित करते, चिंता कमी करते आणि रक्तदाब देखीलकमी करते.
2. भ्रामरी प्राणायाम-
भ्रामरी प्राणायाम किंवा हमिंग बी ब्रीथमध्ये श्वास सोडताना गुनगुनावणारा आवाज करणे महत्वाचे आहे. तणाव कमी करण्यासाठी आणि शांततेची भावना वाढविण्यासाठी हे तंत्र विशेषतः प्रभावी आहे. गुनगुनावल्यामुळे निर्माण होणारी स्पंदने मज्जातंतूला उत्तेजित करतात असे मानले जाते, जे शरीराचा ताण दूर करण्यास मदत करते.
3. कपालभाती प्राणायाम-
कपालभाती प्राणायाम किंवा स्कल शायनिंग ब्रीथ हे एक ऊर्जावर्धक श्वासोच्छवासाचे तंत्र आहे. ज्यामध्ये वेगाने श्वासोच्छ्वास केला जातो आणि त्यानंतर निष्क्रिय श्वासोच्छ्वास केला जातो. हे तंत्र श्वसन कार्य सुधारण्यासाठी, मेंदूला ऑक्सिजन पुरवठा वाढविण्यासाठी आणि सतर्कता आणि मानसिक स्पष्टतेची भावना वाढविण्यासाठी ओळखले जाते.
योगासने
1. बालासन-
विश्रांती आणि तणावमुक्तीसाठी बलासन एक उत्कृष्ट मुद्रा आहे. मांडीवर शरीर वाकवून पाठ, खांदे आणि मानेतील ताण सोडण्यास मदत होते. या मुद्राचे शांत प्रभाव रक्तदाब कमी करू शकतात आणि शांततेची भावना वाढवू शकतात.
2.उत्तानासन-
यामध्ये सरळ उभे राहून समोरच्या बाजूने हळूहळू खाली वाकून डोके पायावर टेकवण्याचा प्रयत्न केला जातो. हे योगासन विश्रांतीस प्रोत्साहित करते आणि तणाव, चिंता आणि निद्रानाश कमी करण्यास मदत करू शकते.
3. शवासन-
शवासन ही एक पुनर्संचयित मुद्रा आहे जी सामान्यत: योग सत्राच्या शेवटी केली जाते. डोळे मिटून पाठीवर सपाट पडून राहिल्याने शरीर आणि मनाला पूर्ण विश्रांती मिळते. ही मुद्रा कोर्टिसोलची पातळी कमी करण्यासाठी दर्शविली गेली आहे. ही मुद्रा तणावाशी संबंधित संप्रेरक आणि शांतता आणि कल्याणाची भावना वाढवते.
(या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे सत्य आणि अचूक असेल असा आमचा दावा नाही. सविस्तर व अधिक माहितीसाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. )
