Self Care Tips: स्वत: ची काळजी ही एक लहान संज्ञा वाटू शकते, परंतु एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनात त्याचे खूप महत्त्व आहे. सेल्फ केअर मंथ २४ जूनपासून सुरू होतो, जो २४ जुलै रोजी सेल्फ केअर डेने संपेल. जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) सेल्फ केअर महिन्याच्या पाचव्या वर्धापन दिनानिमित्त वैयक्तिक आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी ग्लोबल सेल्फ केअर इंटरवेंशन गाइडलाइन शेअर केली आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेने सेट केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांशी संबंधित काही महत्त्वाची माहिती जाणून घ्या.
सेल्फ केअरचा उत्तम मार्ग म्हणजे तुमच्या खाण्याच्या सवयींकडे लक्ष देणे. निरोगी आणि संतुलित आहार आपल्या शरीराला सर्व प्रकारच्या समस्यांपासून वाचवू शकतो. त्यामुळे पौष्टिकतेने समृध्द पदार्थ आपल्या नियमित आहाराचा भाग बनवा.
सेल्फ केअर गाइडलाइनमध्ये शारीरिक अॅक्टिव्हिटीमध्ये सहभागाला प्राधान्य देण्यात आले आहे. नियमितपणे काही वेळ स्वत:ला सक्रिय ठेवा. यासाठी जास्त तीव्रतेचा व्यायाम करणे आवश्यक नाही. चालणे, जॉगिंग, सायकलिंग, पोहणे यासारख्या अॅक्टिव्हिटी शरीर सक्रिय होण्यास मदत करतात.
रोग आणि संक्रमणांपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी लसीकरण देखील महत्त्वाचे सांगितले आहे. एचआयव्ही, एड्स, कोविड लसींव्यतिरिक्त, पुरुष आणि महिलांसाठी इतर अनेक लसी आहेत, ज्यामुळे विविध रोगांचा धोका कमी होतो. याकडे लक्ष द्या आणि लहान मुलांनाही आवश्यक लस देण्याची खात्री करा.
सेल्फ केअर गाइडलाइन तंबाखू टाळण्याची शिफारस करतात, कारण ते तुमच्या आरोग्यासाठी चांगले नाही. जर तुम्ही कोणत्याही प्रकारचे तंबाखू सेवन करत असाल तर ते त्वरित सोडण्याचा विचार करा. जर तुम्हाला स्वतःची काळजी घ्यायची असेल आणि निरोगी आणि सुरक्षित जीवन जगायचे असेल तर हे नक्की फॉलो करा.
या गाइडलाइनद्वारे सेल्फ केअरचा भाग म्हणून तुम्हाला अल्कोहोलपासून दूर राहण्याचा सल्ला दिला जातो. तथापि, आपण इच्छित असल्यास आपण अधूनमधून मॉडरेशनमध्ये अल्कोहोल घेऊ शकता. पण त्याचा अतिरेक घातक ठरू शकतो.
सेल्फ केअर अंतर्गत ताण व्यवस्थापन खूप महत्वाचे आहे. स्ट्रेसमुळे शारीरिक आणि मानसिक समस्यांचे आकडे वाढत आहेत. मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार तुम्ही रिलॅक्सिंग तंत्रे आणि तणाव व्यवस्थापन क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होऊन तुमचा ताण कमी करू शकता.
हायजिन हा सेल्फ केअरचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. शरीराच्या स्वच्छतेपासून ते आपल्या घरातील आणि आजूबाजूच्या वातावरणातील स्वच्छतेपर्यंत ते खूप महत्त्वाचे आहे. अनेक वेळा आपण आपले शरीर स्वच्छ करतो, परंतु आजूबाजूच्या वातावरणातील घाणीमुळे आपल्या आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो.
एखादी व्यक्ती स्वत:ची काळजी घेऊन आपले आयुष्य दीर्घ, सुरक्षित आणि निरोगी बनवू शकते. त्यामुळे मद्यपान करून चुकूनही वाहन चालवू नका आणि वेगाने वाहन चालवणेही टाळा. कारण यामुळे केवळ तुमचेच नाही तर इतर कोणाचेही नुकसान होऊ शकते.
गाडी चालवताना सीट बेल्ट लावणे आणि मोटारसायकल किंवा सायकल चालवताना हेल्मेट घालणे हे तुमचे ट्रॅव्हल प्रायोरिटी असले पाहिजे. तुम्ही कितीही घाईत असलात तरी ते टाळू नका. कारण ते तुमचे प्राण वाचवू शकते.
प्रत्येकाला सेफ सेक्सचा सराव करण्याचा सल्ला दिला जातो. डब्ल्यूएचओच्या सेल्फ केअर गाइडलाइननुसार, लैंगिक क्रियाकलापांदरम्यान प्रोटेक्शन वापरा. याच्या मदतीने तुम्ही लैंगिक संक्रमित संसर्ग आणि नको असलेली गर्भधारणा टाळू शकता. गर्भपात स्त्रियांच्या शरीरासाठी अजिबात चांगले नाही.
जागतिक आरोग्य संघटनेने ठरवून दिलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार प्रत्येकाने नियमित आरोग्य तपासणी करून घेणे आवश्यक आहे. यामुळे कोणताही आजार सुरुवातीच्या अवस्थेत समजतो. त्यामुळे रोगांवर उपचार करणे शक्य होते. व्यक्ती निरोगी आणि संतुलित जीवन जगते
आई आणि मूल या दोघांसाठीही स्तनपान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. स्तनपानामुळे महिलांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका कमी होतो. मुलांमध्ये हाडे, मेंदू आणि शरीराच्या सर्वांगीण विकासासाठी आईचे दूध आवश्यक असते. महिलांनी सेल्फ केअरचा भाग म्हणून निश्चितपणे स्तनपान करावे, जेणेकरून भविष्यात त्यांना कोणत्याही गंभीर आजाराला सामोरे जावे लागणार नाही.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
संबंधित बातम्या