Manopause नंतर महिलांमध्ये वाढतो एएससीव्हीडीचा धोका, १८व्या वर्षापासून कोलेस्ट्रॉल तपासणी करण्याचा सल्ला
Women's Health Tips: रजोनिवृत्तीनंतर महिलांमध्ये एएससीव्हीडीचा धोका वाढण्याची शक्यता असते. वयाच्या १८व्या वर्षापासून कोलेस्ट्रॉल तपासणी सुरू करण्याचा सल्ला तज्ज्ञ देतात.
Risk of ASCVD in Post- Menopause: हृदयाच्या आजारांचा धोका अधिक पुरूषांना असल्याचे मानले गेले आहे. पण महिलांवर या आजारांचे परिणाम दिसून येतात, जे अनेकदा विविध प्रकारे असतात. भारतातील महिलांमध्ये हृदयविषयक आजारांचे प्रमाण ३ ते १३ टक्के आणि गेल्या दोन दशकांमध्ये जवळपास ३०० टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. खरं तर, नुकतेच केलेल्या संशोधनांमधून निदर्शनास येते की भारतातील महिलांमध्ये हार्ट फेल्युअरचे प्रमाण वर्ष २००० पासून २०१५ पर्यंत दुपटीहून अधिक झाले आहे. ही वाढती आकडेवारी पाहता विशिष्ट आजारांकडे, विशेषत: एथेरोस्क्लेरोटिक कार्डियोव्हॅस्कुलर डिसीज (एएससीव्हीडी) सारख्या चिंताजनक स्थितींकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. एएससीव्हीडीमध्ये पाल्क तयार झाल्यामुळे रक्तवाहिन्या अरूंद व कडक होतात, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका व स्ट्रोकचा धोका वाढतो.मुंबईतील फोर्टिस हॉस्पिटलच्या कार्डियोलॉजिस्ट डॉ. झाकिया खान म्हणाल्या, “कोलेस्ट्रॉल पातळ्यांची तपासणी केल्याने उच्च एलडीएल-सीचे स्पष्टपणे निदान होण्यास मदत होते. महिलांनी वयाच्या १८व्या वर्षापासून कोलेस्ट्रॉलची तपासणी सुरू केली पाहिजे. तपासणी केलेल्या महिलांपैकी जवळपास ३० टक्के रूग्णांमध्ये एलडीएल-सी पातळी अधिक प्रमाणात असल्याचे दिसून आले आहे, ज्या एएससीव्हीडीप्रती मोठ्या प्रमाणात योगदान देतात.
कशामुळे होते ही समस्या
हार्मोन्समधील चढ-उतार आणि जीवनशैलीसंबंधित निर्णयांमुळे कोलेस्ट्रॉल पातळ्यांमध्ये वाढ होऊ शकते, ज्यांची योग्य वेळी तपासणी केली नाही तर एएससीव्हीडी सारखे कार्डियोव्हॅस्कुलर आजार होऊ शकतात. पेरिमेनोपॉझल कालावधी, रजोनिवृत्तीच्या सुरूवातीदरम्यान संक्रमण एएससीव्हीडीचा धोका वाढवतात. डायबेटिस मेलिटस आणि उच्च रक्तदाब यासारख्या कोमोर्बिडीटीज असल्यास हा धोका अधिक वाढतो. महिलांसाठी इतर समकालीन जोखीम घटक आहेत पीसीओडी (पॉलिसायस्टिक ओव्हरी डिसीज), प्री-एक्लॅम्प्सिया, ओरल कॉन्ट्रासेप्टिव्ह गोळ्यांचा वापर आणि क्रोनिक ऑटोइम्यून आर्थिरायटीस.
कशी घ्यावी काळजी
जोखीम घटक कमी करण्यासाठी आणि वेळेवर उपचार सुरू करण्यासाठी लवकर तपासणी व नियमित लिपिड प्रोफाइल तपासण्या आवश्यक आहेत. प्रत्येक रूग्णाला त्यांच्या अद्वितीय एलडीएल-सी लक्ष्यांवर आधारित वैयक्तिकृत प्रतिबंध योजनांची गरज आहे. सक्रिय राहिल्याने हृदयाचे आरोग्य उत्तम राहण्याची खात्री मिळते.
एएससीव्हीडी आणि कोलेस्ट्रॉल यांच्यातील संबंध
एएससीव्हीडी हा दीर्घकालीन आरोग्यविषयक आजार आहे, जेथे रक्तवाहिन्यांमध्ये कोलेस्ट्रॉल निर्माण होते. काळासह रक्तवाहिन्यांमध्ये कोलेस्ट्रॉल प्लाक निर्माण झाल्यामुळे रक्तवाहिन्या अरूंद व कडक होतात. प्लाकमध्ये वाढ होत राहिल्यास हृदयविकाराचा धोका व स्ट्रोक्स यांसारखे विविध गंभीर आरोग्यविषयक आजार होऊ शकतात.
गुड व बॅड कोलेस्ट्रॉलमधील फरक
शरीराचे कार्य उत्तमपणे चालण्यासाठी कोलेस्ट्रॉल महत्त्वाचे आहे, पण त्यामधील असंतुलन घातक ठरू शकते. बॅड कोलेस्ट्रॉल म्हणून ओळखले जाणारे लो-डेन्सिटी लिपोप्रोटीन (एलडीएल) कोलेस्ट्रॉल रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लाक निर्माण करण्याला साह्य करत एएससीव्हीडी होण्यास कारणीभूत ठरू शकते. याउलट, गुड कोलेस्ट्रॉल म्हणून ओळखले जाणारे हाय-डेन्सिटी लिपोप्रोटीन (एचडीएल) कोलेस्ट्रॉल रक्तप्रवाहामधील एलडीएल कोलेस्ट्रॉल दूर करण्यामध्ये मदत करते, ज्यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लाक निर्माण होण्याचा धोका कमी होतो.
महिलांच्या हृदयाच्या आरोग्यामध्ये एलडीएल कोलेस्ट्रॉल पातळीचे महत्त्व
एलडीएल कोलेस्ट्रॉल एएससीव्हीडी होण्यामध्ये प्रमुख भूमिका बजावते, ज्यामुळे महिलांच्या हृदयाचे आरोग्य उत्तम राहण्यासाठी याकडे लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे. नियमित लिपिड प्रोफाइल टेस्ट आणि कोलेस्ट्रॉल मॉनिटरिंगच्या माध्यमातून एलडीएल कोलेस्ट्रॉल पातळीची तपासणी या जोखीमेचे व्यवस्थापन करण्यासाठी आवश्यक आहे.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
संबंधित बातम्या