Rajiv Gandhi Birth Anniversary: भारतात दरवर्षी २० ऑगस्ट रोजी 'सद्भावना दिन' साजरा केला जातो. सामान्यतः हा दिवस हार्मनी डे म्हणून ओळखला जातो. हा दिवस माजी पंतप्रधान राजीव गांधी यांचा वाढदिवस आहे. माजी पंतप्रधान राजीव गांधी यांचा ८० वा आहे. राजीव गांधी हे एक दूरदर्शी नेते होते. ज्यांनी भारतातील विविध लोकसंख्येमध्ये राष्ट्रीय एकात्मता, शांतता आणि सार्वजनिक सौहार्दासाठी प्रयत्न केले. त्यामुळेच आजचा दिवस खास आहे.
इंग्रजीत ‘गुडविल’ या शब्दाचा अर्थ ‘सुसंवाद’ असा होतो. राजीव गांधी हे देशाचे सर्वात तरुण पंतप्रधान होते. असे मानले जाते की, तरुण असताना त्याच्याकडे एक अद्वितीय आणि नाविन्यपूर्ण विचार प्रक्रिया होती. विकसित राष्ट्राचे त्यांचे स्वप्न होते. ज्याचे नेतृत्व त्यांनी अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रमांतून केले होते. विविध धर्म आणि भाषांच्या लोकांमध्ये राष्ट्रीय एकात्मता आणि सांप्रदायिक सौहार्द वाढवणे हे सद्भावना दिवसाचे प्राथमिक ध्येय आहे. त्यामुळेच हा दिवस साजरा केला जातो.
हा कार्यक्रम भारतातील सर्व जाती, पंथ आणि धर्माच्या लोकांमध्ये दीर्घकालीन शांतता आणि सांप्रदायिक सौहार्दाला प्रोत्साहन देऊन राष्ट्रीय एकात्मतेला प्रोत्साहन देण्याचा प्रयत्न करतो.
आपल्या सर्वानाच माहिती आहे की, राजीव गांधी हे भारताचे सर्वात तरुण पंतप्रधान होते. त्यांचा जन्म २० ऑगस्ट १९४४ रोजी झाला. १९८४ मध्ये त्यांची आई, तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या हत्येनंतर ते पंतप्रधान झाले. अभियांत्रिकी पदवी घेण्यासाठी त्यांनी केंब्रिजच्या ट्रिनिटी कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला. तेथे त्यांना आपले शिक्षण पूर्ण करता आले नाही. यानंतर ते इंपीरियल कॉलेज लंडनला पोहोचले. १९८० मध्ये त्यांचे भाऊ संजय गांधी यांच्या हत्येनंतर त्यांनी राजकारणात प्रवेश केला.
“मी ही शपथ घेतो की, मी जात, धर्म, प्रदेश किंवा भाषा यांचा विचार न करता भारतातील सर्व लोकांच्या भावनिक ऐक्यासाठी आणि एकोप्यासाठी काम करीन. मी पुढे शपथ घेतो की मी हिंसाचाराचा अवलंब न करता संवाद आणि घटनात्मक मार्गाने आमच्यातील सर्व मतभेद दूर करीन.
माजी पंतप्रधान राजीव गांधी यांच्या सन्मानार्थ भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या अखिल भारतीय संसदीय आयोगाने १९९२ मध्ये राजीव गांधी राष्ट्रीय सद्भावना पुरस्काराची स्थापना केली होती. हा पुरस्कार दरवर्षी त्यांना दिला जातो ज्यांनी शांतीची भावना समजून घेण्यासाठी आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी आपले जीवन समर्पित केले आहे. विजेत्यांना रोख पारितोषिक आणि १० लाख रुपयांचे बक्षीस देखील दिले जाते.