Health Benefits of Olives: नॅशनल ऑलिव्ह डे दरवर्षी १ जून रोजी साजरा केला जातो. जगातील सर्वात जुन्या फळांपैकी एक, ऑलिव्ह झाडाच्या प्रत्येक भागाचा औषधी किंवा स्वयंपाकासंबंधी वापर आहे. हजारो वर्षांपूर्वीही एक्स्ट्रा व्हर्जिन ऑईल महत्त्वाचे मानले जात होते आणि होमरने त्याला 'लिक्विड गोल्ड' आणि हिप्पोक्रेटिसने 'द ग्रेट हीलर' असे संबोधले होते. ऑलिव्ह ट्री (ओलिया युरोपिया) पासून मिळणारी ऑलिव्ह ही लहान फळे हृदयाचे आरोग्य, हाडांचे आरोग्य, कर्करोगाचा प्रतिबंध आणि पाचक आरोग्यासाठी आश्चर्यकारक फायदे देतात.
पिझ्झा, सलाद, सँडविच आणि इतर स्वादिष्ट पदार्थांमध्ये टेस्टी भर घालणाऱ्या ऑलिव्हमध्ये पोषक तत्वांचा खजिना आहे जो आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो. मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅटचा चांगला स्रोत, एक्स्ट्रा व्हर्जिन ऑलिव्ह ऑईलमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स, अँटी इंफ्लामेटरी पदार्थ आणि चरबी-विरघळणारे जीवनसत्त्वे, ई, ए, डी आणि के असतात. ऑलिव्ह कर्करोग, मधुमेह, एथेरोस्क्लेरोसिस, हृदयरोग, ऑक्सिडेटिव्ह तणाव, रक्तदाब, लठ्ठपणा, संधिवात, ऑस्टिओपोरोसिस आणि अल्झायमर रोग रोखण्यास मदत करू शकते. फक्त ऑलिव्हच नाही तर ऑलिव्हचे पाने सुद्धा फायदेशीर असून वापरली जातात.
ऑलिव्ह ओलोरोपिन, हायड्रॉक्सीटायरोसोल आणि टायरोसोलसह शक्तिशाली अँटीऑक्सिडंट्सने भरलेले आहे. ही संयुगे फ्री रॅडिकल्समुळे होणाऱ्या ऑक्सिडेटिव्ह नुकसानापासून आपल्या पेशींचे संरक्षण करण्यास मदत करतात. हृदयरोग आणि कर्करोगासारख्या तीव्र आजारांचा धोका कमी करण्यासाठी हे संरक्षण महत्त्वपूर्ण आहे. अँटीऑक्सिडंट्समध्ये अँटी इंफ्लेमेटरी गुणधर्म देखील असतात, जे संधिवात सारख्या परिस्थितीची लक्षणे कमी करण्यास मदत करतात.
ऑलिव्हमध्ये आढळणारे मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट्स, विशेषत: ओलिक अॅसिड हृदयाच्या आरोग्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. हे चरबी चांगले कोलेस्ट्रॉल (एचडीएल) पातळी राखताना खराब कोलेस्ट्रॉल (एलडीएल) पातळी कमी करण्यास मदत करतात. ज्यामुळे एथेरोस्क्लेरोसिस आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांचा धोका कमी होतो. याव्यतिरिक्त, ऑलिव्ह व्हिटॅमिन ईचा चांगला स्रोत आहे, जो कोलेस्ट्रॉलचे ऑक्सिडेशन रोखून हृदयाच्या आरोग्यास समर्थन देतो.
संधिवात, मधुमेह आणि हृदयरोगासह बऱ्याच रोगांमध्ये तीव्र जळजळ हा योगदान देणारा घटक आहे. ऑलिव्हमध्ये ओलिओकॅन्थल असते, आयबुप्रोफेनसारखे अँटी इंफ्लेमेटरी गुणधर्म असलेले संयुग आहे. ऑलिव्हचे नियमित सेवन केल्याने जळजळ कमी होण्यास आणि दाहक रोगांशी संबंधित लक्षणे कमी होण्यास मदत होते.
ऑलिव्ह आणि ऑलिव्ह तेल स्तन, कोलन आणि पोटाच्या कर्करोगासह विशिष्ट कर्करोगाच्या कमी जोखमीशी जोडले गेले आहेत. ऑलिव्हमधील अँटीऑक्सिडंट्स आणि ओलिक अॅसिडची उच्च पातळी डीएनएचे नुकसान रोखण्यास आणि कर्करोगाच्या पेशींचा प्रसार रोखण्यास मदत करते. शिवाय, ऑलिव्हचे अँटी इंफ्लेमेटरी प्रभाव कर्करोगाच्या विकासासाठी कमी अनुकूल वातावरण तयार करण्यात योगदान देतात.
ऑलिव्ह कॅल्शियम, फॉस्फरस आणि मॅग्नेशियमसह विविध खनिजांचा स्रोत आहे, जे मजबूत आणि निरोगी हाडे राखण्यासाठी आवश्यक आहेत. अभ्यासातून असेही दिसून आले आहे की ऑलिव्हमधील फिनोलिक संयुगे हाडांची घनता वाढविण्यास आणि ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका कमी करण्यास मदत करतात.
ऑलिव्हमधील फायबरचे प्रमाण नियमित आतड्यांसंबंधी हालचालींना प्रोत्साहन देऊन आणि बद्धकोष्ठता टाळून पचनास मदत करते. याव्यतिरिक्त, ऑलिव्हमध्ये संयुगे असतात जी बेनिफिशियल गट बॅक्टेरियाच्या वाढीस समर्थन देतात. निरोगी आतडे मायक्रोबायोम संपूर्ण आरोग्यासाठी आवश्यक आहे. कारण यामुळे पचन, रोगप्रतिकारक कार्य आणि अगदी मूडवर देखील परिणाम होतो.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)