Menstrual Hygiene Day History and Significance: मासिक पाळीच्या स्वच्छतेचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी मासिक पाळीबद्दल असलेले गैरसमज तोडण्यासाठी आणि मासिक पाळीच्या उत्पादनांच्या एक्सेस संदर्भातील आव्हानांबद्दल जागरूकता वाढविण्यासाठी दरवर्षी २८ मे रोजी मासिक पाळी स्वच्छता दिवस (मेन्स्ट्रुअल हायजिन डे) साजरा केला जातो. युनिसेफच्या म्हणण्यानुसार, जगभरात दर महिन्याला सुमारे १.८ अब्ज लोकांना मासिक पाळी येते ज्यात मुली, महिला, ट्रान्सजेंडर पुरुष आणि नॉन-बायनरी व्यक्तींचा समावेश आहे. त्यातील अनेकांना विविध गैरसमज, मिथकांपासून ते सामाजिक बहिष्कारापर्यंत अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. स्त्री-पुरुष विषमता, भेदभावपूर्ण सामाजिक निकष, सांस्कृतिक वर्जना, दारिद्र्य आणि स्वच्छतागृहे आणि सॅनिटरी प्रोडक्ट सारख्या मूलभूत सेवांचा अभाव या सर्वांमुळे मासिक पाळीचे आरोग्य आणि स्वच्छतेच्या आव्हानांमध्ये भर पडू शकते.
मासिक पाळी स्वच्छता दिन दरवर्षी पाचव्या महिन्याच्या २८ तारखेला साजरा केला जातो. कारण मासिक पाळीची लांबी सरासरी २८ दिवस असते आणि लोकांना दरमहा सरासरी पाच दिवस मासिक पाळी येते.
मासिक पाळी स्वच्छता दिनाची सुरुवात २०१३ मध्ये जर्मनीतील स्वयंसेवी संस्था वॉश युनायटेडने मासिक पाळीच्या विविध पैलूंबद्दल जागरूकता पसरविण्यासाठी २८ दिवसांची सोशल मीडिया मोहीम सुरू केली होती. या मोहिमेला मिळालेल्या सकारात्मक प्रतिसादामुळे प्रेरित होऊन २८ मे २०१४ रोजी प्रथमच मासिक पाळी स्वच्छता दिन रॅली, प्रदर्शने, कार्यशाळा, भाषणे आदींसह साजरा करण्यात आला.
मासिक पाळी असलेल्या व्यक्तींच्या कल्याणासाठी आणि प्रतिष्ठेसाठी मासिक पाळीची स्वच्छता महत्वाची आहे आणि हा दिवस स्वच्छ आणि सुरक्षित मासिक पाळी उत्पादने वापरणे, वैयक्तिक स्वच्छता राखणे आणि मासिक पाळीच्या अस्वस्थतेचे प्रभावीपणे व्यवस्थापन करणे यासारख्या योग्य मासिक पाळी स्वच्छता पद्धतींचे महत्त्व अधोरेखित करतो. कमी उत्पन्न असलेल्या समुदायातील बऱ्याच लोकांना परवडणारी आणि स्वच्छ मासिक पाळी उत्पादने मिळत नाहीत आणि हा दिवस मासिक पाळीच्या उत्पादनांमध्ये सुधारित एक्सेससाठी प्रयत्न करतो. हा दिवस आपले शरीर, मासिक पाळी आणि पुनरुत्पादक आरोग्याबद्दल ज्ञान मिळविण्यावर देखील भर देतो.
- मासिक पाळी उत्पादन वापरण्यापूर्वी आणि नंतर आपले हात धुवा.
- मासिक पाळीची उत्पादने टॉयलेटमध्ये फ्लश करू नका आणि त्याऐवजी त्यांना टॉयलेट पेपर किंवा टिश्यूमध्ये गुंडाळून डस्टबिनमध्ये टाका.
- फ्लो कमी असला तरी दर काही तासांनी सॅनिटरी पॅड बदलले पाहिजेत. हेवी फ्लो असल्यास ते वारंवार बदला.
- दर ४-८ तासांनी टॅम्पॉन बदला.
- मेन्स्ट्रुअल कपच्या बाबतीत एक दिवसाच्या वापरानंतर ते स्वच्छ करा आणि मासिक पाळी संपल्यानंतर काही मिनिटे उकळत्या पाण्यात ठेवून त्यांना व्यवस्थित निर्जंतुकीकरण करा.
- कॉटन अंडरवेअर घाला आणि आपले जननेंद्रिय क्षेत्र स्वच्छ ठेवा. आपल्या शरीराच्या पुढील भागापासून मागच्या बाजूस पुसून घ्या.
- हायड्रेशनची पातळी राखण्यासाठी पुरेसे द्रव प्या.
संबंधित बातम्या