Navratri: चैत्र नवरात्रीत बनवा हे ५ आरोग्यदायी पदार्थ! होईल हेल्दी उपवास
Healthy dishes for Navratri: साबुदाणा पारंपारिक उपवासाचा पदार्थ आहे. पण हे सोडून काही निरोगी पर्याय तुम्ही आवर्जून ट्राय केले पाहिजे.
येत्या ९ एप्रिलपासून चैत्र नवरात्रोत्सवाला सुरुवात होत असून देवीच्या स्वागतासाठी दुर्गाभक्तांनी पूजा समाग्री, व्रतपूरक पदार्थ खरेदी आणि घराची साफसफाई करण्याची तयारी सुरू केली आहे. वर्षातून चार वेळा नवरात्र साजरी केली जाते, तर देशभरात केवळ चैत्र नवरात्र आणि शारदीय नवरात्रमोठ्या प्रमाणात साजरी केली जाते. लोक सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत ९ दिवस उपवास करतात आणि कन्या पूजनाने समारोप करतात जिथे लहान मुली किंवा कंजकांना दिव्य स्त्री शक्तीचे अवतार म्हणून पूजले जाते. त्यांना हलवा, पुरी, चणा दिला जातो आणि छोट्या-छोट्या भेटवस्तू ही दिल्या जातात.
जेव्हा नवरात्रीच्या आहाराचा विचार केला जातो तेव्हा पौष्टिक-दाट पर्यायांचा समावेश करणे महत्वाचे आहे जे केवळ ऊर्जा प्रदान करत नाहीत तर शरीर आणि मनाचे पोषण करणारे महत्त्वपूर्ण सूक्ष्म पोषक घटक देखील प्रदान करतात. साबुदाणा हा एक लोकप्रिय व्रत पदार्थ आहे जो नवरात्रीच्या उपवासात साबुदाणा खिचडी, साबुदाणा खीर आणि टिक्की च्या रूपात मोठ्या प्रमाणात सेवन केला जातो. साबुदाणा स्टार्च आणि कार्बोहायड्रेटमध्ये समृद्ध आहे आणि उर्जेचा चांगला स्रोत आहे परंतु ग्लाइसेमिक इंडेक्समध्ये उच्च आहे. यात आवश्यक पोषक तत्वांची देखील कमतरता असते आणि रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते.
"चैत्र नवरात्र, आध्यात्मिक पुनरुज्जीवन आणि उपवासाचा काळ साजरा करत असताना, शरीर आणि आत्मा या दोन्हींसाठी संतुलन आणि पोषण राखणे आवश्यक आहे. साबुदाणा पारंपारिक उपवास मुख्य आहे, परंतु त्यात स्टार्च जास्त आहे आणि आवश्यक पोषक तत्वांची कमतरता आहे. उपवास करताना निरोगी पर्यायांचा शोध घेणे महत्वाचे आहे जे केवळ परंपरेचा सन्मान करत नाहीत तर कल्याणास देखील प्रोत्साहन देतात. आंबा, बकव्हीट, वॉटर चेस्टनटपीठ, गोड बटाटे आणि फळे यासारखे पौष्टिक-दाट पर्याय निवडा," नुपूर पाटील फिटनेसच्या न्यूट्रिशनिस्ट नुपूर पाटील सांगतात.
तुम्हीही नवरात्रीत उपवास करत असाल तर पाटील यांनी सुचवलेले साबुदाण्याचे 5 आरोग्यदायी पर्याय तुम्हाला परिपूर्ण ठेवण्यास आणि आपल्या संपूर्ण आरोग्यास चालना देण्यास मदत करू शकतात.
Gudi Padwa 2024: गुढीपाडव्याला बनवा आम्रखंड, जाणून घ्या खास रेसिपी आणि फायदे!
> राजगिरा
राजगिरा' हे पोषक तत्वांचे पॉवरहाऊस आहे, प्रथिने, फायबर आणि आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे समृद्ध आहे. आपल्या उपवासाच्या आहारात आमरांथ समाविष्ट केल्याने सतत उर्जा पातळी सुनिश्चित होते आणि स्नायूंची दुरुस्ती आणि वाढीस चालना मिळते. त्याचे ग्लूटेन-मुक्त स्वरूप ग्लूटेन संवेदनशीलता असलेल्या व्यक्तींसाठी योग्य बनवते, दलियापासून पॅनकेक्सपर्यंतच्या पदार्थांसाठी अष्टपैलू आधार प्रदान करते.
> बकव्हीट
बकव्हीट किंवा 'कुट्टू' हे उच्च-गुणवत्तेचे प्रथिने आणि जटिल कार्बोहायड्रेट्सने भरलेले धान्यासारखे बियाणे आहे. त्याची अनोखी रचना आपल्याला उपवास ाच्या कालावधीत परिपूर्ण आणि समाधानी ठेवत असताना उर्जेचा एक उत्कृष्ट स्त्रोत बनवते. याव्यतिरिक्त, बकव्हीटमध्ये रुटिन असते, एक शक्तिशाली अँटीऑक्सिडेंट जो हृदयाच्या आरोग्यास समर्थन देतो आणि जळजळ कमी करतो. चवदार पॅनकेक्स, डोसा किंवा अगदी पौष्टिक ब्रेड पर्याय तयार करण्यासाठी बकव्हीटपीठ वापरा.
>सिंघाड्याचं पीठ
सिंघाड्याचं पीठ हे नवरात्रीच्या उपवासासाठी एक अष्टपैलू घटक आहे. या ग्लूटेन-मुक्त पीठात कमी ग्लाइसेमिक इंडेक्स असतो, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी स्थिर राखण्यासाठी ही एक आदर्श निवड बनते. हे पोटॅशियममध्ये समृद्ध आहे, इलेक्ट्रोलाइट संतुलनास प्रोत्साहित करते आणि मज्जातंतू आणि स्नायूंच्या कार्यास समर्थन देते.
Gudi Padwa 2024: गुढीपाडव्याला पारंपारिक महाराष्ट्रीयन लूक करायचा आहे? अशी नेस नऊवारी!
> गोड बटाटे/ रताळे
गोड बटाटे एक पौष्टिक पॉवरहाऊस आहेत, जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि आहारातील फायबरने भरलेले आहेत. त्यांचा नैसर्गिक गोडवा उपवासाच्या जेवणात एक आनंददायक चव जोडतो आणि उर्जेची सतत मुक्तता प्रदान करतो. बीटा-कॅरोटीनने भरलेले, गोड बटाटे दृष्टी आरोग्यास समर्थन देतात आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात. भाजलेले, मॅश केलेले किंवा ग्रिल्ड केलेले असो, गोड बटाटे आपल्या नवरात्रीच्या आहारात समाविष्ट केल्याने स्वादिष्ट आणि पौष्टिक चालना मिळते.
> फळे
फळे ही निसर्गाची देणगी आहे, जी विविध प्रकारची चव, पोत आणि आरोग्यासाठी फायदे देते. चैत्र नवरात्रीच्या उपवासात केळी, सफरचंद, डाळिंब आणि संत्री अशा मोसमी फळांचा आस्वाद घ्यावा. ही फळे जीवनसत्त्वे, अँटीऑक्सिडंट्स आणि फायबरने समृद्ध असतात, पाचक आरोग्यास प्रोत्साहित करतात आणि रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतात.