Secret Lessons Given By Lord Shiva: महाशिवरात्री हा हिंदू देवता शिव आणि पार्वती यांना समर्पित दिवस आहे. यानिमित्त त्यांचे भक्त उपवास, पूजा, ध्यान, साधना, उपासना करतात. मंदिरांमध्ये शिव-पार्वतीच्या कथा आणि आरती ऐकायला मिळतात आणि अनेक ठिकाणी लग्नाची झलक आणि मिरवणुका काढल्या जातात. शिव आणि पार्वतीच्या प्रेमकथेत अनेक धडे दडलेले आहेत. शिव एक योगी होते आणि ते अनेक प्रसंगी आपली अर्धांगिनी पार्वतीला काही शिकवण देत राहिले. पुराणात वर्णन केलेले हे जीवन मंत्र मानवांसाठीही उपयुक्त ठरू शकतात.
असे मानले जाते की शिव आणि पार्वती ही एकाच उर्जेची दोन रूपे आहेत. शिव हा पार्वतीशिवाय मृत शरीर आहे आणि पार्वतीही त्याच्या शिवाय निर्जीव आहे. कथा आणि पुराणानुसार शिव आणि पार्वती यांच्यात खूप संवाद व्हायचे. पार्वती त्यांना प्रश्न विचारायची आणि शिव पार्वतीसोबत ज्ञान शेअर करायचे.
पार्वतीने शिवाला विचारले की मनुष्याने करू नये असे सर्वात मोठे पुण्य किंवा पाप कोणते आहे. यावर भगवान शिवांनी उत्तर दिले, नास्ति सत्यात् परो नानृतात् पतकं परम्। म्हणजे सत्य बोलणे आणि सत्याचे समर्थन करणे हा सर्वात मोठा धर्म आहे. त्यामुळे असत्य बोलणे किंवा समर्थन करणे हे सर्वात मोठे पाप आहे.
महादेवाने दुसरी गोष्ट सांगितली की माणसाने प्रथम स्वतःला सिद्ध केले पाहिजे. प्रथम स्वतःकडे पहा आणि जोपर्यंत तुम्ही ते तुमच्या डोळ्यांनी पाहत नाही तोपर्यंत कोणी काय म्हणतो यावर विश्वास ठेवू नका. असे केल्याने तुम्ही आयुष्यात चुका टाळाल.
भगवान शंकराने सांगितले की एखाद्या व्यक्तीने अशा कोणत्याही कार्याचा भाग बनू नये ज्यामध्ये आपण शब्द, विचार किंवा कोणत्याही कृतीद्वारे पाप करत आहात. तुम्ही जे पेरता तेच तुम्हाला कापावे लागेल म्हणून तुम्ही जीवनात तुमच्या कृती योग्य ठेवाव्यात.
शिवाने पार्वतीला आसक्ती आणि मायापासून दूर राहण्याची शिकवण दिली. ते म्हणाले, आसक्ती हे प्रत्येक समस्येचे मूळ आहे. हे यशाच्या मार्गात अडथळे बनू शकतात. जर तुम्ही स्वतःला या बंधनातून आणि अडथळ्यांपासून मुक्त केले तर तुम्हाला यशस्वी होण्यापासून कोणीही रोखू शकणार नाही. महादेवाच्या मते, आसक्तीपासून मुक्त होण्याचा एक मार्ग म्हणजे मानवी जीवन तात्पुरते आहे हे समजून घेणे.
महादेवाने सांगितले की लोभ हे प्रत्येक दुःखाचे कारण आहे. एकामागून एक गोष्टीच्या मागे धावण्याऐवजी, शारीरिक बंधनातून मुक्त होण्यासाठी ध्यान आणि सरावात गुंतणे चांगले. शिवाच्या शिकवणीनुसार, मनसा कर्मणा वाचा न च काड्क्षेत पातकम्। याचाच अर्थ माणसाने नेहमी आपल्या वाणीवर, मनावर आणि कृतींवर नियंत्रण ठेवले पाहिजे. कारण मनुष्य कोणतीही कृती करतो त्याचे परिणाम त्याला भोगावे लागतात.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)