International Men's Day: का साजरा केला जातो आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन, जाणून घ्या याचा इतिहास आणि यंदाची थीम

इतिहास

१९९९ मध्ये त्रिनिदाद आणि टोबॅगो येथील वेस्ट इंडीज विद्यापीठातील इतिहासाचे प्राध्यापक डॉ. जेरोम टेलुकसिंग यांनी त्यांच्या वडिलांच्या जयंती स्मरणार्थ प्रथम आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा केला. त्यांनी पुढे प्रत्येकाला या दिवसाचा उपयोग पुरुष आणि मुलांशी संबंधित समस्या मांडण्यासाठी प्रोत्साहित केले. थॉमस ओस्टर यांनी १९९२ मध्ये आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाचे उद्घाटन केले, ज्याची संकल्पना वर्षभरापूर्वी झाली होती. १९९९ मध्ये त्रिनिदाद आणि टोबॅगो येथील वेस्ट इंडीज विद्यापीठातील इतिहासाचे व्याख्याते डॉ. जेरोम तेलुक्सिंग यांनी या दिवसाचे महत्त्व लक्षात घेऊन पुनरुज्जीवित केले. डॉ. तेलुकसिंग यांनी त्यांच्या वडिलांच्या वाढदिवसानिमित्त १९ नोव्हेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाचे आयोजन करणे निवडले आणि त्याच तारखेला, एका दशकापूर्वी (१९८९) त्रिनिदाद आणि टोबॅगोच्या फुटबॉल संघाने फुटबॉल विश्वचषकासाठी पात्र होण्यासाठी देशाला एकत्र केले होते. हा दिवस केवळ लिंग साजरे करण्याऐवजी, डॉ. तेलुकसिंग यांनी जगभरातील पुरुष आणि मुलांवर परिणाम करणाऱ्या मुद्द्यांवर विचार करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाचा विशेष दिवस म्हणून प्रचार केला. 

महत्त्व आणि सेलिब्रेशन

हा दिवस पुरूषांचे आरोग्य आणि वेलबीइंग, त्यांच्या लैंगिक संघर्षांबद्दल आणि सामाजिक परिस्थितीबद्दल बोलण्यासाठी समर्पित आहे. हाच दिवस आहे जेव्हा त्यांना भेडसावणाऱ्या भेदभावाबद्दल बोलले जाते आणि चांगले लैंगिक संबंध निर्माण करण्याचे वचन दिले जाते. मूलभूत मानवतावादी मूल्ये आणि पुरुषांबद्दल जागरूकता वाढवणे हा या दिवसाचा अंतिम उद्देश आहे.

आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन हा सहा स्तंभांवर आधारित आहे जो सकारात्मक पुरुष आदर्श निर्माण करण्यावर लक्ष केंद्रित करतो - आजच्या जीवनातील वर्किंग क्लास हिरो. हे समाज, समुदाय, कुटुंब, विवाह, मुलांची काळजी आणि पर्यावरणासाठी पुरुषांचे योगदान साजरे करण्यावर देखील लक्ष केंद्रित करते. तिसरा स्तंभ पुरुषांच्या आरोग्याची आणि सामाजिक, भावनिक, शारीरिक आणि आध्यात्मिक आरोग्याची काळजी घेण्याचे वचन देतो. हे त्यांना अनेक क्षेत्रांमध्ये भेडसावणाऱ्या भेदभावावरही प्रकाश टाकते. आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन लैंगिक संबंधांबद्दल जागरूकता निर्माण करतो आणि लैंगिक समानतेला प्रोत्साहन देण्यावर लक्ष केंद्रित करतो. हे एक चांगले आणि सुरक्षित जग निर्माण करण्याचे वचन देते जिथे प्रत्येक प्राणी त्यांच्या पूर्ण क्षमतेने भरभराट करू शकेल.

आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनामध्ये मानसिक आरोग्य, टॉक्सिक पुरुषत्व, पुरुषांच्या आत्महत्येचे प्रमाण, पुरुषांच्या आरोग्याला चालना देणे, लैंगिक संबंध सुधारणे या विषयांचा समावेश होतो. हा दिवस कसा साजरा करायचा याचा विचार करत असाल तर येथे एक आयडिया आहे. या दिवशी पुरुषांच्या आरोग्याशी संबंधित कारणांसाठी देणगी द्या, किंवा पुरुषांच्या मानसिक आरोग्याबद्दल आणि शारीरिक आजारांबद्दल बोलणारे पोस्टर्स बनवा/शेअर करा आणि सोशल मीडियावरील संभाषणांमध्ये सामील व्हा.

थीम

या वर्षीची आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाची थीम शून्य पुरुष आत्महत्या (Zero Male Suicide) अशी आहे. हा दिवस जगभरात कार्यक्रम आणि परिषदा आयोजित करून साजरा केला जातो जिथे पुरुष आणि मुलाशी संबंधित समस्यांवर चर्चा केली जाते, समस्यांवर चर्चा केली जाते आणि जागरूकता निर्माण केली जाते.

(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)