International Children's Day History and Significance: जगभरात दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय बाल दिन साजरा केला जातो. सर्व मुलांचे हक्क आणि कल्याण वाढविण्यासाठी हा आदर्श काळ आहे. मुलांच्या हक्कांसाठी काम करणाऱ्या या उत्सवावर विशेष भर दिला जातो. मुलांसाठी जी प्रगती झाली आहे, त्याचा विचार करण्यासाठी प्रत्येकाला प्रोत्साहन दिले जाते. तथापि हे प्रत्येक मुलाच्या शिक्षणाच्या आणि सुरक्षिततेच्या हक्कासाठी सुरू असलेल्या संघर्षाची आठवण करून देते. सर्वांत महत्त्वाचे म्हणजे प्रत्येक मुलाला पूर्वग्रह आणि शोषणमुक्त वातावरणात जगण्याचा अधिकार आहे, याची आठवण करून देण्यासाठी हा दिवस आहे. आंतरराष्ट्रीय बाल दिन हा नोव्हेंबरमध्ये साजरा होणाऱ्या सार्वत्रिक बाल दिनासारखाच आहे. फरक एवढाच आहे की जूनमध्ये आंतरराष्ट्रीय बाल दिन साजरा केला जातो.
आंतरराष्ट्रीय बाल दिन दरवर्षी १ जून रोजी साजरा केला जातो. १९२५ मध्ये जिनिव्हा येथे झालेल्या जागतिक बाल कल्याण परिषदेत आंतरराष्ट्रीय बाल दिन साजरा करण्यात आला. ४ नोव्हेंबर १९४९ रोजी मॉस्को येथील वुमन्स इंटरनॅशनल डेमोक्रॅटिक फेडरेशनने १ जून हा दिवस आंतरराष्ट्रीय बाल संरक्षण दिन म्हणून घोषित केला. १९५० पासून अनेक साम्यवादी आणि कम्युनिस्टोत्तर देशांमध्ये १ जून हा दिवस बाल दिन म्हणून साजरा केला जातो.
जगभरातील अनेक देशांमध्ये, विशेषत: माजी सोव्हिएत राज्यांमध्ये आणि इतर राष्ट्रांमध्ये १ जून रोजी आंतरराष्ट्रीय बाल दिन साजरा केला जातो. चीन, रशिया, युक्रेन, पोलंड, बल्गेरिया, रोमानिया, हंगेरी, मंगोलिया, आर्मेनिया, अझरबैजान, बेलारूस, जॉर्जिया, कझाकस्तान, किर्गिस्तान, लाटव्हिया, लिथुआनिया, मोल्दोव्हा, ताजिकिस्तान, तुर्कमेनिस्तान आणि उझबेकिस्तान या देशांमध्ये हा दिवस साजरा केला जातो. मुलांचे कल्याण आणि हक्कांना प्रोत्साहन देण्यासाठी परेड, मैफिली आणि शैक्षणिक कार्यक्रम असे विविध उपक्रम आयोजित केले जातात.
आंतरराष्ट्रीय बाल दिन महत्त्वपूर्ण आहे कारण हा दिवस मुलांचे हक्क आणि कल्याणाचे रक्षण आणि संवर्धन करण्यासाठी जागतिक बांधिलकी अधोरेखित करतो. हा दिवस प्रत्येक मुलास शिक्षण, आरोग्य सेवा आणि सुरक्षित वातावरण मिळावे याची खात्री करण्याच्या सार्वत्रिक गरजेची एक शक्तिशाली आठवण करून देतो. बालमजुरी, शोषण आणि अत्याचार यासारख्या महत्त्वाच्या मुद्द्यांकडे लक्ष वेधते, मुलांच्या मूलभूत मानवी हक्कांचे समर्थन करते आणि समाजाला त्यांच्या कल्याण आणि विकासाला प्राधान्य देण्यास प्रोत्साहित करते.
संबंधित बातम्या