Human Facts: माणसाला हॉरर चित्रपट पाहायला का आवडतात? यामागेसुद्धा आहे सायन्स, जाणून घ्या रंजक गोष्टी
General Knowledge about the human body in marathi: सामान्य माणसासाठी भीतीपर्यंत पोहोचणे कठीण काम नाही. पण तरीही लोकांना घाबरायचे आहे. त्यांना भयपट चित्रपट आणि टीव्ही शो बघायचे आहेत. भयपट कथांसह कादंबऱ्या वाचतात.
Why do people like horror movies in Marathi: जगात भीतीची कमतरता नाही. भयंकर घरगुती हिंसाचार, युद्ध, स्थानिक गुंडगिरी, गुन्हेगारीचे जग, यासाठी आपल्याला फार दूर जाण्याची गरज नाही. हे सर्व आपल्या आजूबाजूला आहेत. सामान्य माणसासाठी भीतीपर्यंत पोहोचणे कठीण काम नाही. पण तरीही लोकांना घाबरायचे आहे. त्यांना भयपट चित्रपट आणि टीव्ही शो बघायचे आहेत. भयपट कथांसह कादंबऱ्या वाचतात. सोशल मीडियावर भुताच्या कथा झळकतात. मॉलमधील भुताटकीच्या शोसाठी फी भरतात. हॅलोविनसारखे सणही साजरे केले जातात. पण हे सगळं का? एका मानसशास्त्रज्ञाने या प्रश्नाचे उत्तर देण्याचा प्रयत्न केला आहे, जो स्वतः अशा कथा लिहितो ज्यात भीतीचा रोमान्चक मसाला आहे.
नियंत्रित परिस्थितीची भीती-
पेन स्टेट युनिव्हर्सिटीमध्ये मानसशास्त्र शिकवणाऱ्या प्रोफेसर सारा कोलेट म्हणतात की, भीती एखाद्या व्यक्तीला तोडू शकते आणि त्याला वेडा देखील बनवू शकते. भीतीबद्दलच्या या आकर्षणाचे कारण स्पष्ट करण्यासाठी, तिने एक सिद्धांत लिहलंय ज्यानुसार भावना मानवांमध्ये एक सार्वत्रिक अनुभव म्हणून विकसित होतात कारण त्यांच्यामुळेच आपण जगू शकतो आणि स्वतःला जिवंत ठेवू शकतो. परंतु सुरक्षित वातावरणात नियंत्रित भीती मानवांसाठी मनोरंजक असू शकते. आणि लोकांसाठी वास्तविक जीवनातील धोक्यांना तोंड देण्यासाठी स्वतःला तयार करण्याचा हा एक मार्ग आहे.
जेव्हा शरीराला धोका जाणवतो तेव्हा काय होते?
जेव्हा तुम्हाला स्वतःला धोका वाटतो तेव्हा शरीरात एड्रेनालाईन हार्मोन वाढतो. हे शरीरात जगण्यासाठी लढा किंवा सुटका प्रतिसाद सक्रिय करते. अशा स्थितीत तुमच्या हृदयाचे ठोके वाढतील, तुमचा श्वास वेगवान होईल आणि तुमचा रक्तदाब वाढेल. मग तुमचे शरीर शक्य तितक्या लवकर तयार होईल, एकतर स्वसंरक्षणासाठी किंवा धोक्यापासून वाचण्यासाठी.
नियंत्रित भीतीचे फायदे-
जेव्हा आपल्याला वास्तविक धोक्याचा सामना करावा लागतो तेव्हा ही शारीरिक प्रतिक्रिया नाजूक असते. जेव्हा आपण नियंत्रित भीती अनुभवतो तेव्हा आपण एक उत्साही भावना अनुभवतो. यामुळेच रात्री कामावरून थकून घरी पोहोचल्यानंतर अनेकांना भीतीदायक टीव्ही शो किंवा कादंबऱ्यांचा आनंद घेणे आवडते. जेव्हा तुम्ही धोक्याचा सामना करता तेव्हा तुमचे शरीर न्यूरोट्रांसमीटर डोपामाइन सोडते ज्यामुळे तुम्हाला आराम आणि आनंदी वाटते. एका अभ्यासात, संशोधकांना असे आढळून आले की जे लोक झपाटलेल्या घराला भेट देतात त्यांनी परिस्थितीचा सामना केल्यानंतर त्यांच्या मेंदूमध्ये कमी क्रियाकलाप दिसून आला. संशोधन असे सूचित करते की भयानक टीव्ही शो, कादंबरी किंवा व्हिडिओ गेम तुम्हाला नंतर शांत करतात.
आपलेपणा आणि भीतीची भावना-
मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी लोकांची सामाजिकरित्या इतरांशी जोडलेली भावना खूप महत्वाची आहे. एकत्र भीतीचा अनुभव घेतल्याने लोकांमध्ये नातेसंबंधाची भावना निर्माण होते. भीतीचा नियंत्रित अनुभव लोकांना एकमेकांशी जोडण्याची संधी निर्माण करतो. तणावाचा सामना केल्याने केवळ "लढा किंवा इथून बाहेर पडा" प्रतिसादच ट्रिगर होत नाही.
हा देखील एक परिणाम आहे-
बऱ्याच परिस्थितींमध्ये, ते "टेंडर आणि फ्रेंड सिस्टम" सारखे वागू लागते ज्यामध्ये ते धोक्याच्या वेळी मानवांमध्ये मुलांसाठी आणि मित्रांसाठी सुरक्षिततेची भावना निर्माण करते. ऑक्सिटोसिन या लव्ह हार्मोनचा प्रभाव जास्त असतो. यामुळेच जेव्हा जेव्हा अनोळखी लोकांचा समूह काही संकटांना तोंड देण्यासाठी एकत्र येतो तेव्हा त्यांच्यात एक प्रकारचा बंध निर्माण होतो.
डेन्मार्कमधील आरहस युनिव्हर्सिटीच्या रिक्रिएशनल फिअर लॅबमध्ये केलेल्या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की कोविड महामारीच्या काळात जे लोक नियमितपणे भीतीदायक चित्रपट इ. पाहत होते ते इतरांपेक्षा मानसिकदृष्ट्या मजबूत झाले. मानसशास्त्रज्ञ म्हणतात की या प्रकारच्या प्रशिक्षणाचा परिणाम देखील मजबूत होणे शक्य आहे. अशाप्रकारे भीतीवर नियंत्रण ठेवल्याने तुम्हाला जगण्यात आणि जगाशी जुळवून घेण्यास मदत होऊ शकते. सारा म्हणते की कॉमेडी आणि धडकी भरवणारा थ्रिलर यापैकी एक निवडणे तुमच्या आरोग्यासाठी चांगले असू शकते.
संबंधित बातम्या