Chanakya Niti in Marathi: चाणक्य नीती हे शतकानुशतके लोकांना मार्गदर्शन करणारे एक अमूल्य ग्रंथ आहे. यात यशस्वी जीवन जगण्यासाठी अनेक मूल्यवान सूत्रे दिली आहेत. पण यासोबतच चाणक्य नीती आपल्याला काही गोष्टी न करण्याचाही सल्ला देते, ज्यामुळे आपले यश धोक्यात येऊ शकते. आपण नेहमी आपल्या चुकांवरून शिकतो. पण काही चुका आपल्याला यशाच्या शिखरावर पोहोचण्यापासून दूर ठेवू शकतात. चाणक्य नीतीनुसार, या ५ गोष्टी टाळल्यास आपण यशाच्या मार्गावर चालू शकतो.
आचार्य चाणक्य म्हणतात, "स्वार्थी जगात प्रत्येकाला स्वतःचा फायदा महत्त्वाचा असतो." त्यामुळे कोणावरही अंधळेपणाने विश्वास ठेवू नये. आपल्या स्वतःच्या बुद्धिमत्तेवर विश्वास ठेवून निर्णय घ्यावा. प्रत्येकाला आपल्या स्वार्थाची जाणीव असते आणि काही वेळा ते आपल्याला फसवू शकतात. त्यामुळे कोणत्याही निर्णयापूर्वी सर्व बाबींचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे.
वाद-विवाद करण्यापेक्षा आपल्या कामावर लक्ष केंद्रित करावे. वाद आपल्याला मानसिकदृष्ट्या कमकुवत करतात आणि यशापासून दूर नेतात. वादातून कधीच सत्य बाहेर येत नाही, तर फक्त दुरावा निर्माण होतो. त्यामुळे शांतपणे आपले मत मांडणे अधिक चांगले.
आळस हा यशाचा सर्वात मोठा शत्रू आहे. आपल्या लक्ष्यांची पूर्ती करण्यासाठी आपण कठोर परिश्रम करावे. आळस आपल्याला मागे टाकतो आणि आपली क्षमता वाया घालवतो. यशस्वी लोकांची पहिली ओळख म्हणजे त्यांची कठोर मेहनत आणि समर्पण हे आहे.
आपली संगत आपल्यावर मोठा प्रभाव पाडते. वाईट संगती आपल्याला विनाशक मार्गाकडे नेऊ शकते. आपल्या मित्रांची निवड काळजीपूर्वक करावी. सकारात्मक आणि प्रेरणादायी लोकांची संगती आपल्याला यशस्वी बनवते.
अहंकार आपल्याला अंध करतो आणि आपल्याला आपल्या चुकांची जाणीव होऊ देत नाही. अहंकारी व्यक्ती सहसा इतरांच्या सल्ल्याकडे दुर्लक्ष करतात आणि त्यांच्या चुकांवरून शिकत नाहीत. नम्रता ही यशाची पहिली पायरी आहे.
चाणक्य नीतीतील या ५ मूलभूत चुका आपल्याला यशापासून दूर नेऊ शकतात. या चुकांना आपल्या जीवनातून दूर ठेवून आपण यशाच्या शिखरावर पोहोचू शकतो. आयुष्यभर शिकत राहणे आणि आपल्या चुकांवरून धडे घेणे हे यशाचे रहस्य आहे.
(Disclaimer : या लेखात देण्यात आलेली माहिती ही सर्वसामान्य ज्ञानावर आधारित असून 'हिंदुस्तान टाइम्स मराठी' याची पुष्टी करत नाही. अवलंब करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)