Dussehra 2022: दसऱ्याच्या दिवशी 'या' १० सवयी जाळून टाका, व्हाल यशस्वी

आज संपूर्ण देश विजयादशमीचा सण साजरा करत आहे. दसरा हा सण वाईटावर चांगल्याचा विजय म्हणून साजरा केला जातो. पण वाईट हे फक्त बाहेरच्या जगापुरते मर्यादित नाही तर आपल्या आत असलेल्या वाईट गोष्टींवरही मात करायला हवी. चला जाणून घेऊया की शास्त्र आणि संशोधनानुसार अशा १० सवयी माणसाच्या आत असतात ज्यामुळे त्याला यश मिळण्यापासून रोखते.

१. द्वेष: हे गीतेच्या पाचव्या अध्यायात लिहिलेले आहे 'निर्द्वन्दवो हि महाबाहो सुखं बंधत्प्रमुच्यते'. म्हणजेच आसक्ती, द्वेष इत्यादि रहित मनुष्य सुखी राहतो आणि संसाराच्या बंधनातून मुक्त होतो. जेव्हा आपण एखाद्याबद्दल द्वेष करतो तेव्हा आपले मन अपवित्र होऊ लागते. यामुळे माणूस पुढे जाऊ शकत नाही.

२. वाईट शब्द: मनुस्मृतिनुसार, परुष्यमानृतम् चैव पैशून्यम् चापि सर्वश. विसंबंधित प्रलाप वाम्यं स्यचतुर्विधम् । म्हणजे, कठोर आणि कडू शब्द बोलून एखाद्याला दुखावणे, खोटे बोलणे, निंदा करणे आणि दोष देणे या सर्व गोष्टींना अधर्म म्हणतात.

३. लोभ आणि क्रोध: रामचरितमानसमध्ये लिहिले आहे - तत् तीनी बहुत बलवान खल काम, क्रोध आणि लोभ. म्हणजेच वासना, क्रोध आणि लोभ - हे तिन्ही दुष्ट अत्यंत बलवान आहेत. ते ऋषींच्या मनातही क्षणार्धात चीड निर्माण करतात.

४. फसवणूक : महानिर्मिती तंत्रात असे लिहिले आहे की जो गृहस्थ धन मिळविण्यासाठी प्रयत्न करत नाही तो अधर्मी आहे. जो गृहस्थ चांगल्या मार्गाने पैसा कमावतो आणि तो पुण्यकर्मात खर्च करतो तो मोक्षप्राप्तीसाठी ऋषी आपल्या झोपडीत प्रार्थनेने करतो तसे जवळजवळ तेच करतो.

५. मध्यम मार्गाचा अवलंब : वाल्मिकी रामायणानुसार, न च अतिप्राणयः कार्य: कार्यतो अपरणायः चा ते. उभयं हि महादोषम् तस्मात् अंतर द्रिका भव । म्हणजेच कोणावरही जास्त प्रेम करू नका किंवा द्वेष करू नका, कारण दोन्ही खूप हानिकारक आहेत, नेहमी मध्यम मार्गाचा अवलंब करणे चांगले.

६. स्त्रियांवरील अत्याचार : मनुस्मृतीच्या तिसऱ्या अध्यायातील श्लोक ५६ नुसार यत्र नार्यस्तु पूज्यन्ते रमन्ते तत्र देवताः. म्हणजेच जिथे महिलांची पूजा केली जाते, तिथे देवता वास करतात, परंतु नॅशनल क्राईम रेकॉर्ड ब्युरोच्या आकडेवारीनुसार, देशात महिलांवरील गुन्ह्यांमध्ये १५.३ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

७. धार्मिक कट्टरता: अमेरिकेच्या नेटवर्क कॉन्टेजिअन रिसर्च इन्स्टिट्यूटच्या अहवालात असे म्हटले आहे की, गेल्या ३ वर्षांत, जगात एका वर्गाविरुद्ध हिंसाचार आणि द्वेषाच्या घटनांमध्ये १० पट वाढ झाली आहे. सोशल मीडियाच्या माध्यमातून धार्मिक कट्टरता पसरवली जात आहे. विशिष्ट प्रकारच्या कीवर्डद्वारे द्वेष पसरवला जात आहे.

८. गैरवर्तन: हेल्पएज इंडियाने अहवाल दिला आहे की राष्ट्रीय स्तरावर ४७ टक्के वृद्ध लोक अत्याचाराला बळी पडतात. तसेच धर्माच्या, जातीच्या नावाने शिवीगाळ होत आहे. ही सामाजिक कुप्रथा संपली पाहिजे.

९. अहंकार: गीतेच्या सोळाव्या अध्यायात असे लिहिले आहे की अहंकार, बल आणि इच्छा यांच्या अधीन राहून जीव परमात्म्याचा द्वेष करू लागतो कारण अहंकाराने त्यावर विजय मिळवला आहे. अहंकारी माणूस हे विसरतो की देव स्वतः त्याच्यामध्ये वास करतो. जे देवाचे अस्तित्व नाकारतात त्यांच्यातही तेच टिकते.

१०. अति महत्त्वाकांक्षा : गीतेच्या तिसऱ्या अध्यायानुसार यथोल्बेनवृतो गर्भस्थथ तेनेदमावृत्तम् । म्हणजे ज्याप्रमाणे अग्नी धुराने झाकलेला असतो आणि आरसा धुळीने झाकलेला असतो. त्यामुळे जास्त महत्त्वाकांक्षा ठेवू नकात.