Explainer : स्ट्रीमिंग, तिकीट दर की कंटेंट? प्रेक्षक चित्रपटगृहांपासून दूर जाण्याचे नेमके कारण काय?

ओटीटी स्ट्रीमिंग प्लॅटफॉर्म प्रेक्षकांना जलद पर्याय देत आहेत आणि थिएटर चेन मोठ्या बजेटच्या चित्रपटांना प्राधान्य देत आहेत, लहान निर्मितींना त्यांचे स्थान शोधण्यासाठी संघर्ष करावा लागत आहे, ज्यामुळे प्रादेशिक चित्रपटांच्या भवितव्याबद्दल चिंता वाढली आहे. मीडिया कन्सल्टिंग फर्म ऑर्मॅक्सच्या म्हणण्यानुसार, गेल्या वर्षी तेलुगू थिएटरमध्ये १२ टक्के, कन्नडमध्ये १३ टक्के आणि पंजाबी मध्ये २० टक्के घट झाली आहे.

का आणि किती वाढले तिकीट दर?

२०२४मध्ये कन्नड चित्रपटांसाठी सरासरी तिकीट किंमत (एटीपी) १०३ रुपयांवरून ११६ रुपये, पंजाबी चित्रपटांसाठी १०२ रुपयांवरून ११० रुपये, मल्याळम चित्रपटांसाठी ८५ रुपयांवरून ९२ रुपये आणि गुजराती चित्रपटांसाठी ८६ रुपयांवरून ९१ रुपये झाली आहे, असे ऑर्मॅक्सने म्हटले आहे.  कन्नड आणि तेलुगू भाषेतील एटीपीमध्ये वाढ कर्नाटकात चित्रपट तिकिटांवर २% सेस लागू केल्यामुळे झाली. आणि आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणा सरकारने अनुक्रमे त्यांच्या सुरुवातीच्या आठवड्यांसाठी टेंटपोल चित्रपटांसाठी हाय एटीपीला परवानगी दिली.

२०२३च्या तुलनेत २०२४मध्ये प्रेक्षकांची संख्या निश्चितच कमी झाली आहे आणि हे घटण्याचे प्रमाण भाषांमध्ये भिन्न आहे. मात्र, तिकिटांचे दर आता शक्य तितके वर गेल्याने स्थिर होतील, त्यामुळे यापुढे कोणतीही वाढ होणार नाही, असे मुक्ता आर्ट्स आणि मुक्ता ए२ सिनेमाजचे व्यवस्थापकीय संचालक राहुल पुरी यांनी सांगितले.  तेलुगूसारख्या भाषांच्या बाबतीत हा मुद्दा अल्लू अर्जुनच्या ‘पुष्पा २’ या चित्रपटाच्या किंमतीपेक्षा अधिक आशयाचा आहे, असा युक्तिवाद पुरी यांनी केला. 

मल्टिप्लेक्सची कोंडी

अजूनही कोव्हिडमध्ये झालेला तोटा आणि प्रेक्षकांच्या बदलत्या सवयीतून सावरत असलेल्या सिनेमा साखळींनी छोट्या चित्रपटांच्या तिकिटांचे दर बिग बजेट ब्लॉकबस्टरच्या बरोबरीने ठरवल्याबद्दल टीका होत आहे. विशेषत: जेव्हा चित्रपट काही आठवड्यांत स्ट्रीमिंग प्लॅटफॉर्मवर येतात, त्यामुळे हीच गोष्ट अधिक प्रेक्षकांना चित्रपटगृहांपासून दूर नेत आहे, असा इशारा तज्ज्ञांनी दिला आहे.

प्रादेशिक भाषांमध्ये चांगल्या कंटेंटची गरज!

शिवाय, प्रादेशिक भाषेतील चित्रपटसृष्टी तसेही टिकून राहण्यासाठी धडपडत आहे, बॉलिवूड ब्लॉकबस्टरच्या गर्दीतही, बोहुरुपी (बंगाली) आणि बाईपण भारी देवा (मराठी) सारख्या मोजक्याच हिट चित्रपटांची निर्मिती झाली आहे. हिंदी चित्रपट प्रेक्षकांप्रमाणेच या बाजारपेठेतील प्रेक्षकही निवडक झाले असून, काही चित्रपट त्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करू शकले आहेत, असे जाणकारांचे म्हणणे आहे.

छोट्या बजेटच्या या चित्रपटांना चित्रपटगृहात मोठा प्रेक्षकवर्ग मिळत नाही. पण तुलनेने कमी तिकीट दरामुळे प्रेक्षक या लो-प्रोफाईल चित्रपटांकडे ढकलले जाऊ शकतात. वाढलेल्या किंमतींचा उलटा परिणाम होईल आणि चित्रपटगृहांना याची जाणीव होणे गरजेचे आहे,' असे स्टुडिओच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले.

चांगल्या चित्रपटांची प्रतीक्षा!

त्यामुळे हिंदीव्यतिरिक्त बाजारपेठेतील गर्दीवर परिणाम करणारे इतरही घटक आहेत, याकडे व्यापार तज्ज्ञांचे लक्ष वेधले जात आहे. उदाहरणार्थ, गेल्या वर्षी लोकसभा निवडणुकीच्या प्रचाराच्या दोन महिन्यांच्या कालावधीत एकही हायप्रोफाईल चित्रपट प्रदर्शित झाला नाही, ज्यामुळे चित्रपटगृहे नवीन सामग्रीपासून वंचित राहिली. तेलुगू इंडस्ट्रीला आता मोठ्या, पॅन इंडिया चित्रपटांची प्रतीक्षा आहे. पूर्वी वर्षाला एक चित्रपट घेऊन येणारे बडे स्टार्स आता तीन वर्षांचे अंतर घेत आहेत. त्यामुळेच ही संख्या कमी झाली आहे,' याकडे स्वतंत्र प्रदर्शक विशेक चौहान यांनी लक्ष वेधले.