Gulzar Birthday: गॅरेज मेकॅनिक कसा बनला बॉलिवूडचा लाडका ‘गुलजार’? वाचा त्यांच्या संघर्षाची कहाणी!

प्रत्येक शब्दात वेदनांचे अश्रू व्यक्त करणारे गुलजार गझल आणि कवितांच्या प्रेमात कसे पडले, याची कहाणीही खूप खास आहे. १९४७च्या स्वातंत्र्य लढ्यात सर्वस्व गमावून झेलमहून भारतात आलेल्या गुलजार यांनी दिल्ली गाठली आणि तिथल्याच एका शाळेत आपले शिक्षण सुरू केले. त्यादरम्यान त्यांचे उर्दूवरील प्रेम वाढू लागले. गालिबशी त्यांची जवळीक इतकी वाढली की, ते गालिब आणि त्यांच्या कवितेच्या प्रेमात पडले. गुलजार यांचे हे प्रेमप्रकरण अव्याहतपणे आजही सुरू आहे. गुलजार यांच्या लेखणीतून आलेल्या शब्दांत फाळणीची वेदना स्पष्टपणे दिसते. याशिवाय, ते स्वतःला सांस्कृतिक मुस्लिम म्हणून वर्णन करतात, ज्याचे महत्त्वाचे कारण म्हणजे हिंदी आणि उर्दूचा संगम. गुलजार यांच्या आवाजाची जादू इतकी मोहून टाकणारी आहे की, १८ वर्षांचे तरुण आणि ८० वर्षांचे वृद्ध देखील त्यांना तल्लीन होऊन ऐकतात. सगळेच गुलजार यांच्या कविता ऐकतात आणि त्यांची स्तुती करतात.

Tharala Tar Mag: प्रतिमा आत्या स्वतः प्रयत्न करणार! नाणं बघून आठवणी परत येणार? ‘ठरलं तर मग’मध्ये रंजक वळण

कसा झाला चित्रपटसृष्टीत प्रवेश?

दिल्लीत राहत असताना गुलजार एका गॅरेजमध्ये काम करायचे. पण तिथेही त्यांचे गझल, कविता आणि शब्दांवरील प्रेम कधीच कमी झाले नाही. त्यामुळेच त्यांची त्या काळातील प्रसिद्ध लेखकांशी मैत्री झाली. कृष्ण चंदर, राजिंदर सिंह बेदी आणि शैलेंद्र यांचाही त्यात समावेश होता. शैलेंद्र हे त्या काळातील प्रसिद्ध गीतकार होते, ज्यांनी गुलजार यांना चित्रपटसृष्टीत प्रवेश करण्यास मदत केली. शैलेंद्र आणि एसडी बर्मन यांच्यात कोणत्यातरी मुद्द्यावरून वाद झाला. अशा परिस्थितीत शैलेंद्र यांनी गुलजार यांना विमल रॉय यांच्या ‘बंदिनी’ चित्रपटासाठी गाणी लिहिण्याची विनंती केली. गुलजार यांनी चित्रपटाचे ‘मोरा गोरा रंग लई ले’ हे गाणे लिहिले, ज्याने त्यांच्यासाठी हिंदी चित्रपटसृष्टीची दारे उघडली.

मनात लपवून ठेवली वेदना!

गुलजार जेव्हा मुंबईत पोहोचले तेव्हा त्यांच्या घरी अशी एक घटना घडली, ज्याची वेदना आजही त्यांच्या हृदयात दडलेली आहे. गुलजार मुंबईत असताना त्यांचे वडील दिल्लीत कुटुंबासह राहत होते. त्यादरम्यान गुलजार यांच्या वडिलांचे निधन झाले, परंतु त्यांच्या कुटुंबीयांनी त्यांना याबद्दल काहीही सांगितले नाही. गुलजार यांना अनेक दिवसांनी वडिलांच्या मृत्यूची माहिती मिळाल्यावर ते घरी पोहोचले, पण तोपर्यंत सर्व काही संपले होते. यामुळे गुलजार यांना मोठा धक्का बसला. आजही त्यांच्या मनात ही साल कायम आहे. गुलजार यांनी त्यांच्या ‘हाऊसफुल: द गोल्डन इयर्स ऑफ बॉलिवूड’ या पुस्तकात त्यांच्या मनातील वेदनांचा उल्लेख केला आहे.