राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाकडून अजित पवार यांच्या पत्नी सुनेत्रा पवार यांना बारामती लोकसभा मतदारसंघातून उमेदवारी देण्यात आली, जिथे त्यांचा सामना राष्ट्रवादी काँग्रेस शरद पवार यांच्या कन्या खासदार सुप्रिया सुळे यांच्याशी होईल. यंदा बारामती मतदारसंघात चुरशीची लढत पाहायला मिळणार आहे. सुनेत्रा पवार यांना सत्ताधारी आघाडीची उमेदवारी मिळाल्याने राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते आणि भाजप कार्यकर्त्यांनी वरच्या आदेशानुसार वैचारिक मतभेद विसरून सुनेत्रा यांच्यासाठी काम केले आहे. असाच एक आदेश बुधवारी देवेंद्र फडणवीस यांनी पुणे दौऱ्यात भाजप कार्यकर्त्यांसोबत बंद दाराआड बैठक घेतली.
बारामतीत ७ मे रोजी मतदान होणार आहे. सुनेत्रा यांची तीन वेळा खासदार राहिलेल्या सुप्रिया पवार यांच्याशी कडवी लढत आहे, ज्यांचे वडील शरद पवार कुटुंबाच्या पाच दशकांच्या बालेकिल्ल्यात सुप्रिया यांच्या या लढतीत सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहेत. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघही सुनेत्रा यांच्या विजयासाठी कोणतीही कसर सोडत नसल्याचे समजते.
खडकवासला, भोर आणि पुरंदर या मतदारसंघातील शहरी आणि निमशहरी भागांवर ९९ वर्षे जुन्या हिंदुत्ववादी पक्षाचे कार्यकर्ते अधिक लक्ष केंद्रित करीत आहेत, जिथे संघ आणि भाजपचे मजबूत अस्तित्व आहे. अनेक ठिकाणी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते घरोघरी जाऊन संदेश देत आहेत. आरएसएसचे कार्यकर्ते माझ्या विजयासाठी मेहनत घेत आहेत, ही वस्तुस्थिती आहे. हे मी अनेक ठिकाणी पाहिले आहे,' असे सुनेत्रा पवार यांनी 'हिंदुस्थान टाइम्स'शी बोलताना सांगितले.
भाजप नेते मात्र सुनेत्रा यांच्या प्रचारात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचा सक्रिय सहभाग असल्याचे नाकारतात. बारामतीत युतीचा उमेदवार विजयी व्हावा, यासाठी भाजपने अतिरिक्त प्रयत्न केले आहेत, ही वस्तुस्थिती आहे, असे भाजपचे प्रदेश उपाध्यक्ष राजेश पांडे यांनी सांगितले. पण आरएसएसचे कार्यकर्ते त्यांचा प्रचार करत नाहीत. राष्ट्रहितासाठी मतदारांनी आपला हक्क बजावावा, असे आवाहन ते करीत आहेत.
पुण्यातील एका ज्येष्ठ आरएसएस कार्यकर्त्याने याला दुजोरा दिला. पुण्यात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या सुमारे ५०० शाखा असून त्यापैकी १५० शाखा दक्षिण भागात आहेत. या शाखांच्या माध्यमातून कार्यकर्त्यांनी मतदानाच्या दिवशी मोठ्या संख्येने मतदान केंद्रावर जाऊन देशाचे हित लक्षात घेऊन मतदान करावे, असे आवाहन केले. भाजपने अजित पवार यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप केल्यामुळे त्यांच्या पत्नीसाठी मतांचे आवाहन करणे लाजिरवाणे नाही का, असे विचारले असता ते म्हणाले, 'कोणत्या उमेदवाराला मतदान करायचे हे आम्ही मतदारांना सांगत नाही.
राम मंदिर, भरभराटीची अर्थव्यवस्था, दहशतवादाची कमी झालेली प्रकरणे आणि २०४७ पर्यंत 'सशक्त' भारताचे स्वप्न अशा मोदींच्या कर्तृत्वाचा प्रचार राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते मतदारांच्या घरी जाऊन करत आहेत. जातीनिहाय ध्रुवीकरण रोखण्यासाठी अनेकजण पडद्याआड काम करत आहेत. बारामती मतदारसंघाशी जोडलेल्या शहराच्या दक्षिण आणि पश्चिम भागातील विविध झोपडपट्ट्यांमधून १७ एप्रिल रोजी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ आणि विहिंपच्या कार्यकर्त्यांनी शोभायात्रा काढल्या होत्या.
दुसरीकडे, सुनेत्रा आरएसएसला चांगल्या मानसिकतेत ठेवण्याची काळजी घेत आहेत. आपल्या प्रचार दौऱ्यात त्यांनी संघाच्या जुन्या काळातील पदाधिकाऱ्यांची भेट घेतली. अशाच एका सभेत १ एप्रिल रोजी संघाचे जुने कार्यकर्ते चित्तरंजन भागवत यांच्या निवासस्थानी त्यांचे जंगी स्वागत करण्यात आले. 'आमच्या शुभेच्छा तुमच्यासोबत आहेत. आम्ही आमच्या भागातून १०० टक्के मतदान करू, असे भागवत यांनी सांगितले.
गेल्या आठवड्यात सिंहगड रोडवरील आणखी एका भागात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाशी संबंधित संपूर्ण कुटुंब रस्त्यावर उतरले आणि दिव्याधारी महिलानी सुनेत्रा यांच्या विजयासाठी प्रार्थना केली. सिंहगड रोड खडकवासला मतदारसंघात येतो, जो दक्षिण पुण्याचा भाग आहे आणि बारामती लोकसभा मतदारसंघात येतो. खडकवासला व्यतिरिक्त बारामती, इंदापूर, भोर, दौंड, वारजे आणि पुरंदर हे आणखी सहा विधानसभा मतदारसंघ या मतदारसंघात येतात.
खडकवासला मतदारसंघात कार्यकर्त्यांचे चांगले जाळे आहे. आतापर्यंत मिळालेल्या प्रतिसादाच्या आधारे सुनेत्रा पवार यांना येथे १ लाख मतांची आघाडी मिळेल, असा विश्वास माजी खासदार, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे जुने नेते आणि पुण्यातील पतित पावन संघटनेचे संस्थापक प्रदीप रावत यांनी व्यक्त केला.
राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या कार्यकर्त्यांनी सुनेत्रा पवार यांच्यासोबत बैठका घेतल्याने अजित पवार यांच्यावर टीकेची झोड उठली आहे. यशवंतराव चव्हाण साहेबांच्या विचारांचा वारसा सांगणाऱ्या नव्या राष्ट्रीय अध्यक्षांच्या बंगल्यावर राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या लोकांच्या बैठका होत आहेत. याला वैचारिक दिवाळखोरी म्हणावे का? पूर्वी दादांवर विविध आरोप करणारी आरएसएसची मैदानी प्रचार यंत्रणा आता दादांसाठी मैदानात उतरू लागली आहे. मात्र, शेवटी विचारधारा सत्तेच्या आणि स्वार्थाच्या अधीन होते,' अशी टीका राष्ट्रवादीकाँग्रेसचे आमदार आणि शरद पवार यांचे नातू रोहित पवार यांनी केली.
गणितं काहीही असली तरी बारामतीची लढाई अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेससाठी सोपी नाही. सुनेत्रा पवार यांच्या बाजूने कागदोपत्री संख्याबळ असेल, तर त्याचे मतांमध्ये रूपांतर करण्याचे आव्हान त्यांच्यासमोर आहे, विशेषत: सुप्रिया सुळे यांच्या बाजूने असताना त्यांना उर्वरित पवार घराण्याचा भक्कम पाठिंबा आहे. शिवाय बारामती शहर हे शरद पवार यांच्या ग्रामीण भागातील विकासकामांचे ज्वलंत उदाहरण म्हणून नेहमीच उभे राहिले आहे.
२०१९ मध्ये भाजपने सुप्रिया सुळे यांना पराभूत करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले होते, परंतु त्यांच्या मेहनतीला फळ आले आणि त्यांच्या विजयाचे अंतर २०१४ मधील सुमारे ६४ हजार मतांवरून १.५४ लाख मतांवर पोहोचले. २०१४ मध्ये राष्ट्रीय समाज पक्षाचे महादेव जानकर यांनी त्यांच्यासमोर कडवे आव्हान उभे केले आणि बारामती जिंकता येईल, अशी आशा भाजपमध्ये निर्माण झाली. कागदोपत्री पवारांना त्यांच्या घरच्या मैदानावर पराभूत करणे भाजपसाठी अशक्य नाही, कारण या लोकसभा मतदारसंघातील दौंड आणि खडकवासला या सहा विधानसभा मतदारसंघांपैकी दोन मतदारसंघ आधीच भाजपच्या ताब्यात आहेत. यावेळी पुरंदर हा तिसरा मतदारसंघ जिंकण्याचा पक्षाला विश्वास आहे, तर चौथा मतदारसंघ इंदापूर भाजपला व्यापक रणनीतीत महत्त्वपूर्ण आधार देऊ शकतो, हर्षवर्धन पाटील आता पक्षात आहेत.
राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाकडून अजित पवार यांच्या पत्नी सुनेत्रा पवार यांना बारामती लोकसभा मतदारसंघातून उमेदवारी देण्यात आली, जिथे त्यांचा सामना राष्ट्रवादी काँग्रेस शरद पवार यांच्या कन्या खासदार सुप्रिया सुळे यांच्याशी होईल. यंदा बारामती मतदारसंघात चुरशीची लढत पाहायला मिळणार आहे. सुनेत्रा पवार यांना सत्ताधारी आघाडीची उमेदवारी मिळाल्याने राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते आणि भाजप कार्यकर्त्यांनी वरच्या आदेशानुसार वैचारिक मतभेद विसरून सुनेत्रा यांच्यासाठी काम केले आहे. असाच एक आदेश बुधवारी देवेंद्र फडणवीस यांनी पुणे दौऱ्यात भाजप कार्यकर्त्यांसोबत बंद दाराआड बैठक घेतली.
बारामतीत ७ मे रोजी मतदान होणार आहे. सुनेत्रा यांची तीन वेळा खासदार राहिलेल्या सुप्रिया पवार यांच्याशी कडवी लढत आहे, ज्यांचे वडील शरद पवार कुटुंबाच्या पाच दशकांच्या बालेकिल्ल्यात सुप्रिया यांच्या या लढतीत सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहेत. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघही सुनेत्रा यांच्या विजयासाठी कोणतीही कसर सोडत नसल्याचे समजते.
खडकवासला, भोर आणि पुरंदर या मतदारसंघातील शहरी आणि निमशहरी भागांवर ९९ वर्षे जुन्या हिंदुत्ववादी पक्षाचे कार्यकर्ते अधिक लक्ष केंद्रित करीत आहेत, जिथे संघ आणि भाजपचे मजबूत अस्तित्व आहे. अनेक ठिकाणी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते घरोघरी जाऊन संदेश देत आहेत. आरएसएसचे कार्यकर्ते माझ्या विजयासाठी मेहनत घेत आहेत, ही वस्तुस्थिती आहे. हे मी अनेक ठिकाणी पाहिले आहे,' असे सुनेत्रा पवार यांनी 'हिंदुस्थान टाइम्स'शी बोलताना सांगितले.
भाजप नेते मात्र सुनेत्रा यांच्या प्रचारात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचा सक्रिय सहभाग असल्याचे नाकारतात. बारामतीत युतीचा उमेदवार विजयी व्हावा, यासाठी भाजपने अतिरिक्त प्रयत्न केले आहेत, ही वस्तुस्थिती आहे, असे भाजपचे प्रदेश उपाध्यक्ष राजेश पांडे यांनी सांगितले. पण आरएसएसचे कार्यकर्ते त्यांचा प्रचार करत नाहीत. राष्ट्रहितासाठी मतदारांनी आपला हक्क बजावावा, असे आवाहन ते करीत आहेत.
पुण्यातील एका ज्येष्ठ आरएसएस कार्यकर्त्याने याला दुजोरा दिला. पुण्यात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या सुमारे ५०० शाखा असून त्यापैकी १५० शाखा दक्षिण भागात आहेत. या शाखांच्या माध्यमातून कार्यकर्त्यांनी मतदानाच्या दिवशी मोठ्या संख्येने मतदान केंद्रावर जाऊन देशाचे हित लक्षात घेऊन मतदान करावे, असे आवाहन केले. भाजपने अजित पवार यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप केल्यामुळे त्यांच्या पत्नीसाठी मतांचे आवाहन करणे लाजिरवाणे नाही का, असे विचारले असता ते म्हणाले, 'कोणत्या उमेदवाराला मतदान करायचे हे आम्ही मतदारांना सांगत नाही.
राम मंदिर, भरभराटीची अर्थव्यवस्था, दहशतवादाची कमी झालेली प्रकरणे आणि २०४७ पर्यंत 'सशक्त' भारताचे स्वप्न अशा मोदींच्या कर्तृत्वाचा प्रचार राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे कार्यकर्ते मतदारांच्या घरी जाऊन करत आहेत. जातीनिहाय ध्रुवीकरण रोखण्यासाठी अनेकजण पडद्याआड काम करत आहेत. बारामती मतदारसंघाशी जोडलेल्या शहराच्या दक्षिण आणि पश्चिम भागातील विविध झोपडपट्ट्यांमधून १७ एप्रिल रोजी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ आणि विहिंपच्या कार्यकर्त्यांनी शोभायात्रा काढल्या होत्या.
दुसरीकडे, सुनेत्रा आरएसएसला चांगल्या मानसिकतेत ठेवण्याची काळजी घेत आहेत. आपल्या प्रचार दौऱ्यात त्यांनी संघाच्या जुन्या काळातील पदाधिकाऱ्यांची भेट घेतली. अशाच एका सभेत १ एप्रिल रोजी संघाचे जुने कार्यकर्ते चित्तरंजन भागवत यांच्या निवासस्थानी त्यांचे जंगी स्वागत करण्यात आले. 'आमच्या शुभेच्छा तुमच्यासोबत आहेत. आम्ही आमच्या भागातून १०० टक्के मतदान करू, असे भागवत यांनी सांगितले.
गेल्या आठवड्यात सिंहगड रोडवरील आणखी एका भागात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाशी संबंधित संपूर्ण कुटुंब रस्त्यावर उतरले आणि दिव्याधारी महिलानी सुनेत्रा यांच्या विजयासाठी प्रार्थना केली. सिंहगड रोड खडकवासला मतदारसंघात येतो, जो दक्षिण पुण्याचा भाग आहे आणि बारामती लोकसभा मतदारसंघात येतो. खडकवासला व्यतिरिक्त बारामती, इंदापूर, भोर, दौंड, वारजे आणि पुरंदर हे आणखी सहा विधानसभा मतदारसंघ या मतदारसंघात येतात.
खडकवासला मतदारसंघात कार्यकर्त्यांचे चांगले जाळे आहे. आतापर्यंत मिळालेल्या प्रतिसादाच्या आधारे सुनेत्रा पवार यांना येथे १ लाख मतांची आघाडी मिळेल, असा विश्वास माजी खासदार, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे जुने नेते आणि पुण्यातील पतित पावन संघटनेचे संस्थापक प्रदीप रावत यांनी व्यक्त केला.
राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या कार्यकर्त्यांनी सुनेत्रा पवार यांच्यासोबत बैठका घेतल्याने अजित पवार यांच्यावर टीकेची झोड उठली आहे. यशवंतराव चव्हाण साहेबांच्या विचारांचा वारसा सांगणाऱ्या नव्या राष्ट्रीय अध्यक्षांच्या बंगल्यावर राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या लोकांच्या बैठका होत आहेत. याला वैचारिक दिवाळखोरी म्हणावे का? पूर्वी दादांवर विविध आरोप करणारी आरएसएसची मैदानी प्रचार यंत्रणा आता दादांसाठी मैदानात उतरू लागली आहे. मात्र, शेवटी विचारधारा सत्तेच्या आणि स्वार्थाच्या अधीन होते,' अशी टीका राष्ट्रवादीकाँग्रेसचे आमदार आणि शरद पवार यांचे नातू रोहित पवार यांनी केली.
गणितं काहीही असली तरी बारामतीची लढाई अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेससाठी सोपी नाही. सुनेत्रा पवार यांच्या बाजूने कागदोपत्री संख्याबळ असेल, तर त्याचे मतांमध्ये रूपांतर करण्याचे आव्हान त्यांच्यासमोर आहे, विशेषत: सुप्रिया सुळे यांच्या बाजूने असताना त्यांना उर्वरित पवार घराण्याचा भक्कम पाठिंबा आहे. शिवाय बारामती शहर हे शरद पवार यांच्या ग्रामीण भागातील विकासकामांचे ज्वलंत उदाहरण म्हणून नेहमीच उभे राहिले आहे.
२०१९ मध्ये भाजपने सुप्रिया सुळे यांना पराभूत करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले होते, परंतु त्यांच्या मेहनतीला फळ आले आणि त्यांच्या विजयाचे अंतर २०१४ मधील सुमारे ६४ हजार मतांवरून १.५४ लाख मतांवर पोहोचले. २०१४ मध्ये राष्ट्रीय समाज पक्षाचे महादेव जानकर यांनी त्यांच्यासमोर कडवे आव्हान उभे केले आणि बारामती जिंकता येईल, अशी आशा भाजपमध्ये निर्माण झाली. कागदोपत्री पवारांना त्यांच्या घरच्या मैदानावर पराभूत करणे भाजपसाठी अशक्य नाही, कारण या लोकसभा मतदारसंघातील दौंड आणि खडकवासला या सहा विधानसभा मतदारसंघांपैकी दोन मतदारसंघ आधीच भाजपच्या ताब्यात आहेत. यावेळी पुरंदर हा तिसरा मतदारसंघ जिंकण्याचा पक्षाला विश्वास आहे, तर चौथा मतदारसंघ इंदापूर भाजपला व्यापक रणनीतीत महत्त्वपूर्ण आधार देऊ शकतो, हर्षवर्धन पाटील आता पक्षात आहेत.
सुनेत्रा पवार यांच्या माध्यमातून बारामती जिंकण्याची दाट शक्यता भाजपला पहिल्यांदाच दिसत असून, त्यांनी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाला सोबत घेतले आहे. त्याच्या प्रयत्नांना यश मिळते की नाही हे येत्या दोन महिन्यांत कळेल.