मध्यमवर्ग म्हणजे नेमकं काय रे भाऊ? या वर्गात कोण येतं? त्यांची कमाई किती? काय सांगतो सर्व्हे?
Who is in the middle class: भारतात तीन प्रकारचे नागरिक येतात श्रीमंत, मध्यम वर्ग आणि गरीब. बहुतांश नागरिकने मध्यमवर्गात येतात. मात्र, मध्यम वर्ग म्हणजे नेमकं काय ? या वर्गाची कमाई किती असते ? या बाबत सर्वेक्षणातून माहिती उघड झाली आहे.
Who is in the middle class : भारतात तीन प्रकारचे नागरिक येतात श्रीमंत, मध्यम वर्ग आणि गरीब. बहुतांश नागरिकने मध्यमवर्गात येतात. मात्र, मध्यम वर्ग म्हणजे नेमकं काय ? या वर्गाची कमाई किती असते ? या बाबत सर्वेक्षणातून माहिती उघड झाली आहे.
यूगोव्ह-मिंट-सीपीआर मिलेनिअल्सच्या सर्वेक्षणात सहभागी झालेल्या ८८ टक्के लोकांनी स्वत:ला मध्यमवर्गीय मानलं आहे. मात्र, महिन्याला ५० हजाररुपयांपेक्षा कमी उत्पन्न असणारे लोकही स्वत:ला मध्यमवर्गीय समजत असल्याचं सर्वेक्षणात पुढं आलं आहे. युगोव्ह-मिंट-सीपीआर मिलेनिअल सर्व्हेमध्ये या उत्पन्न गटातील ९० टक्के लोकांनी आपण मध्यमवर्गीय असल्याचं सांगितलं, पण महिन्याला ४ लाखरुपयांपेक्षा अधिक उत्पन्न असलेल्यांपैकी ५७ टक्के लोक देखील स्वत:ला मध्यमवर्गीय समजतात. त्यामुळं नेमकं मध्यमवर्ग कुणाला म्हणावं या साठी भारतात निश्चित मापदंड तयार करून काम करण्याची गरज असल्याचं सर्वेक्षणात म्हटलं आहे.
भारतात नागरिकांचे प्रामुख्याने तीन वर्ग
ब्लूम व्हेंचर्सने केलेल्या वर्गीकरणानुसार भारतीय नागरिक प्रामुख्याने तीन प्रकारात विभागले जातात. पहिला विभागात सुमारे ३ कोटी कुटुंबे किंवा १२ कोटी लोकांचा समावेश असून हा वर्ग श्रीमंत वर्ग आहे. या कुटुंबियांचे दरडोई उत्पन्न सुमारे १२.३ लाख रुपये आहे आणि या वर्गातील नागरिक देशातील मुख्य उपभोक्ता आहेत.
दुसऱ्या वर्गात त्याखालील महत्त्वाकांक्षी वर्गाचा समावेश करण्यात आला आहे. या वर्गात ३०० दशलक्ष नागरिकांचा समावेश करण्यात आला आहे. या वर्गाचे दरडोई उत्पन्न सुमारे २.५ लाख रुपयांच्या घरात आहे.
तर तिसरा वर्गात भारतातील बहुतांश नागरिकांचा समावेश करण्यात आला आहे. या वर्गातील नगरिकांकडे कोणत्याही प्रकाररचे कर्ज घेण्याची अथवा ते फेडण्यासाठी योग्य उत्पन्न व कमाई नाही.
भारतातील श्रीमंत वर्गाला देशातील प्रदूषणाची वा इतर समस्यांची काही चिंता नाही. या वर्गातील नागरिक हे युरोप किंवा ज्या देशांमध्ये जीवनमान चांगलं आहे अशा देशात स्थायिक होण्यावर भर देत आहेत. तर दुसरीकडे मध्यमवर्गीय आणि कनिष्ठ वर्गीय लोकांना त्यांच्या जीवनावश्यक खर्चात कपात करावी लागत आहे. उत्पन्नाचा विचार केल्यास २०१७-१८ ते २०२२-२३ या कालावधीत देशातील कामगार वर्गाच्या वास्तविक वेतनात दरवर्षी केवळ ०.७ टक्क्यांनी वाढ झाल्याची माहिती पीरियॉडिक लेबर फोर्स सर्व्हे (पीएलएफएस) मधून उघड झाली आहे.
