मेक इन इंडियाला 10 वर्षे पूर्ण झाली: या योजनेमुळे अर्थव्यवस्थेचे चित्र कसे बदलले, पंतप्रधान मोदी

पंतप्रधान

मोदी ंनी ब्लॉगमध्ये लिहिले आहे - ही एक सामूहिक मोहीम आहे आणि ती अविरत स्वरूपाची आहे. एका स्वप्नाचे रूपांतर एका सशक्त चळवळीत झाले आहे. 'मेक इन इंडिया'चा प्रभाव भारत थांबणार नसल्याचे दिसून येत आहे. लोकशाही, लोकसंख्या शास्त्र आणि मागणी यांचे उत्तम मिश्रण असल्याने आज भारताच्या बाजूने बरेच काही चालले आहे, यावर मोदी ंनी भर दिला. ते म्हणाले की, जागतिक पुरवठा साखळीतील प्रमुख खेळाडू होण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टी देशाकडे आहेत.

पंतप्रधान मोदी म्हणाले की, आज भारताकडे व्यापारासाठी विश्वासार्ह भागीदार म्हणून पाहिले जाते. वेग स्पष्टपणे भारताच्या बाजूने आहे. जागतिक महामारीसारख्या आव्हानांना सामोरे जात असतानाही भारत विकासाच्या मार्गावर भक्कमपणे उभा आहे. आज आपल्याकडे जागतिक विकासाचे इंजिन म्हणून पाहिले जाते. मेक इन इंडियाला नव्या उंचीवर नेण्यासाठी मी माझ्या तरुण मित्रांना आवाहन करतो की, त्यांनी आमच्यासोबत यावे. उत्कृष्टतेसाठी आपण सर्वांनी प्रयत्न केले पाहिजेत. डिलिव्हरीची गुणवत्ता ही आमची बांधिलकी असली पाहिजे. शून्य दोष हा आपला मंत्र असावा.

पंतप्रधान म्हणाले की, आपण एकत्रितपणे अशा भारताची निर्मिती करत राहू शकतो जो केवळ स्वतःच्या गरजा पूर्ण करत नाही, तर जगासाठी उत्पादन आणि नाविन्यपूर्ण पॉवरहाऊस म्हणून देखील कार्य करेल. भारतासारखा प्रतिभावान देश केवळ आयातदारच नव्हे तर निर्यातदारही व्हावा, यासाठी उत्पादन क्षेत्रात भारताच्या प्रगतीला गती देण्यासाठी मेक इन इंडिया सुरू करण्यात आल्याचे ते म्हणाले.

गेल्या दशकभरात मागे वळून पाहताना १४० कोटी भारतीयांची ताकद आणि कौशल्य े आपल्याला कुठे घेऊन गेली आहेत, हे पाहून मला अभिमान वाटतो. मेक इन इंडियाची छाप सर्वच क्षेत्रात दिसून येत आहे, जिथे आपण प्रभाव पाडण्याचे स्वप्नातही पाहिले नव्हते.

उदाहरणे देत मोदी म्हणाले की, संपूर्ण देशात भारतात केवळ दोन मोबाइल उत्पादन युनिट होते, जे आज वाढून २०० पेक्षा जास्त झाले आहेत. "आमची मोबाइल निर्यात 1,556 कोटी रुपयांवरून 1.2 लाख कोटी रुपयांपर्यंत नाटकीयरित्या वाढली - 7500% ची आश्चर्यकारक वाढ! आज भारतात वापरले जाणारे ९९ टक्के मोबाइल फोन मेड इन इंडिया आहेत. आम्ही जागतिक स्तरावर दुसर् या क्रमांकाचे सर्वात मोठे मोबाइल उत्पादक बनलो आहोत.

पोलाद उद्योगात देश तयार पोलादाचा निर्यातदार बनला असून २०१४ पासून उत्पादनात ५० टक्क्यांहून अधिक वाढ झाली आहे. आमच्या सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग क्षेत्रात दीड लाख कोटी रुपयांहून अधिक गुंतवणूक झाली असून, दररोज सात कोटी चिप्सची एकत्रित क्षमता असलेल्या पाच प्रकल्पांना मंजुरी देण्यात आली आहे.

नवीकरणीय ऊर्जेमध्ये भारत जगात चौथ्या क्रमांकाचा उत्पादक देश असून, अवघ्या एका दशकात ४०० टक्के क्षमतेत भर पडली आहे. 2014 मध्ये इलेक्ट्रिक वाहन उद्योग व्यावहारिकरित्या अस्तित्वात नव्हता, जो आता अब्जावधी अमेरिकन डॉलर्सचा आहे. संरक्षण उत्पादनाची निर्यात एक हजार कोटींवरून २१ हजार कोटींपर्यंत वाढली असून ती ८५ हून अधिक देशांपर्यंत पोहोचली आहे.

खेळणी उद्योगाचा

मोदी म्हणाले, 'गेल्या काही वर्षांत निर्यातीत २३९ टक्के वाढ झाली आहे, आयात निम्म्यावर आली आहे. विशेषत: आमच्या स्थानिक उत्पादक आणि विक्रेत्यांना फायदा झाला आहे. वंदे इंडिया ट्रेन, ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र आणि मोबाइल फोन या आजच्या भारताच्या अनेक प्रतीकांवर 'मेक इन इंडिया'चे लेबल अभिमानाने आहे, असे मोदी म्हणाले. इलेक्ट्रॉनिक्सपासून अंतराळ क्षेत्रापर्यंत हे भारतीय गुणवत्तेचे प्रतिनिधित्व करते, असे ते म्हणाले.

मोदी म्हणाले की, मेक इन इंडिया उपक्रम विशेष आहे कारण यामुळे गरिबांना मोठी स्वप्ने पाहण्यासाठी आणि त्यांच्या आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी पंख मिळाले आहेत. यामुळे त्यांना विश्वास मिळाला आहे की ते संपत्ती निर्माते बनू शकतात. एमएसएमई क्षेत्रावर होणारा परिणामही तितकाच लक्षणीय आहे. ही भावना अधिक बळकट करण्यासाठी आपले सरकार कटिबद्ध असल्याचे पंतप्रधान म्हणाले. ते म्हणाले की, उत्पादनाशी संबंधित प्रोत्साहन (पीएलआय) योजना गेम चेंजर ठरल्या आहेत, ज्यामुळे हजारो कोटी रुपयांची गुंतवणूक झाली आहे आणि लाखो रोजगार निर्माण झाले आहेत. या उपक्रमामुळे विविध क्षेत्रांतील निर्यात वाढली आहे, क्षमता निर्माण झाली आहे आणि अर्थव्यवस्था बळकट झाली आहे.

उत्पादनाला चालना देण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी २५ सप्टेंबर २०१४ रोजी 'मेक इन इंडिया' कार्यक्रम सुरू केला होता. महत्त्वपूर्ण गुंतवणूक आणि उत्पादन, पायाभूत सुविधा आणि नाविन्यपूर्णतेचे जागतिक केंद्र म्हणून भारताचा विकास करणे हे उद्दीष्ट होते.