अमेरिकेतील सामाजिक कार्यकर्त्या हिंडेनबर्ग रिसर्च एलएलसीने व्हिसलब्लोअर कागदपत्रांचा हवाला देत १० ऑगस्ट २०२४ रोजी प्रकाशित केलेल्या नवीन अहवालात सेबीच्या अध्यक्षा माधवी पुरी बुच आणि त्यांचे पती धवल बुच यांचा 'अदानी मनी फ्रॉनिंग स्कॅंडल' म्हणून वापरल्या गेलेल्या दोन ऑफशोर फंडांमध्ये हिस्सा असल्याचा आरोप केला आहे.
अमेरिकेतील शॉर्ट सेलर फर्म हिंडेनबर्ग रिसर्च (Hindenburg Research) ने पुन्हा एकदा अदानी समुहाशी संबंधित प्रकरणात नवा दावा केला आहे. या दाव्यानुसार सेबीच्या चेअरमन माधवी बुच आणि त्यांच्या पतीचा अदानी मनी सायफनिंग घोटाळ्यात (Adani Money Siphoning Scandal) वापरण्यात आलेल्या दोन्ही अस्पष्ट ऑफशोर फंडात भागभांडवल होते.
व्हिसलब्लोअर कागदपत्रांचा हवाला देत हिंडेनबर्ग रिसर्चच्या नव्या अहवालात म्हटले आहे की, बाजार नियामक सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडियाच्या (सेबी) अध्यक्षा माधवी बुच आणि त्यांच्या पतीची अदानी समूहाच्या कथित आर्थिक गैरव्यवहाराशी संबंधित ऑफशोर कंपन्यांमध्ये हिस्सेदारी आहे.
हिंडेनबर्गच्या म्हणण्यानुसार, माधाबी बुच आणि तिच्या पतीने बर्म्युडा आणि मॉरिशसमधील अस्पष्ट ऑफशोर फंडांमध्ये अघोषित गुंतवणूक केली होती, याच संस्थांचा वापर गौतम अदानी यांचे बंधू विनोद अदानी यांनी आर्थिक बाजारात फेरफार करण्यासाठी केला होता. २०१७ मध्ये माधाबी बुच यांची सेबीच्या पूर्णवेळ सदस्यपदी नियुक्ती आणि मार्च २०२२ मध्ये सेबीच्या अध्यक्षपदी बढती होण्याआधीच ही गुंतवणूक २०१५ ची असल्याचे समजते.
अहवालात असा आरोप करण्यात आला आहे की, बुच यांची सेबीमध्ये नियुक्ती होण्याच्या काही आठवड्यांपूर्वी, त्यांच्या पतीने त्यांच्या नवीन नियामक भूमिकेशी संबंधित कोणतीही तपासणी टाळण्यासाठी त्यांची गुंतवणूक आपल्या एकमेव नियंत्रणात हस्तांतरित करण्याची विनंती केली.
या पत्रात धवल बुच यांनी राजकीयदृष्ट्या संवेदनशील असलेल्या नियुक्तीपूर्वी पत्नीच्या नावे मालमत्ता हस्तांतरित करून खाते चालविण्यासाठी अधिकृत असलेली एकमेव व्यक्ती असण्याची विनंती केली होती.
या जोडप्याची गुंतवणूक एका गुंतागुंतीच्या, बहुस्तरीय ऑफशोर रचनेतून करण्यात आली होती, ज्यामुळे त्यांच्या वैधतेवर आणि हेतूवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले होते.
"२६ फेब्रुवारी २०१८ रोजी माधाबी बुच यांच्या खाजगी ईमेलला उद्देशून लिहिलेल्या लेखा निवेदनात, संरचनेचा संपूर्ण तपशील उघड झाला आहे. हिंडेनबर्गच्या अहवालात असे सूचित केले गेले आहे की अदानी समूहाच्या संशयित ऑफशोर भागधारकांविरूद्ध सेबीने कथित सौम्य कारवाई बुच यांच्या चौकशीसुरू असलेल्या संस्थांशी वैयक्तिक आर्थिक संबंधांमुळे होऊ शकते. या अहवालात भारतातील रिअल इस्टेट इन्व्हेस्टमेंट ट्रस्टला (आरईआयटी) प्रोत्साहन देण्याच्या भूमिकेकडेही लक्ष वेधण्यात आले आहे, जो ब्लॅकस्टोनला लक्षणीय फायदा करणारा मालमत्ता वर्ग आहे, जिथे तिचे पती वरिष्ठ सल्लागार म्हणून काम करतात.
हिंडेनबर्गचा अहवाल हा याच रिसर्च फर्मच्या जानेवारी २०२३ च्या अहवालात स्टॉक हेराफेरी आणि आर्थिक गैरव्यवहाराचा आरोप असलेल्या अदानी समूहावरील आरोपांच्या मालिकेतील ताजे आहे. त्या अहवालामुळे अदानीच्या शेअर्सच्या किमतीत मोठी घसरण झाली आणि बाजारमूल्य १०० अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त बुडाले.
तत्पूर्वी, हिंडेनबर्ग रिसर्चने एक्सवर एक गुप्त पोस्ट शेअर केली आणि भारतकेंद्रित आणखी एका मोठ्या अहवालाचे संकेत दिले. लवकरच भारतात काहीतरी मोठं होईल, असं कंपनीने लिहिलं आहे.
हिंडेनबर्गने २४ जानेवारी २०२३ रोजी अदानी ग्रुपवर शेअर्समध्ये हेराफेरी आणि ऑडिटिंग फ्रॉडचा आरोप करत एक रिपोर्ट प्रकाशित केली होती. याला ‘कॉरपोरेट इतिहासातील सर्वात मोठा घोटाळा म्हटले होते. हा रिपोर्ट समूहातील प्रमुख कंपनी अदानी एंटरप्राइजेज द्वारे प्रस्तावित २०,००० कोटी रुपयांच्या शेअर विक्रीच्या आधी प्रसिद्ध झाली होती. या रिपोर्टनंतर अदानी ग्रुपचे शेअर कोसळले होते. या कारणामुळे गौतम अदानी यांची संपत्ती व रँकिंगमध्येही घसरण झाली होती.